نمونه لایحه دفاعیه عدم تمکین زوجه

وقتی با دادخواست الزام به تمکین از طرف همسرتون روبرو می شید، یعنی اون از شما خواسته که به وظایف زناشویی تون برگردید و تمکین کنید. اما نگران نباشید، شما هم می تونید دلایل موجه خودتون رو داشته باشید و از خودتون دفاع کنید. برای این کار، یک لایحه دفاعیه قوی و درست حسابی لازمه که بتونه حقانیت شما رو به دادگاه ثابت کنه.

زندگی مشترک، مثل یه سفر طولانیه که گاهی پیچ و خم های زیادی پیدا می کنه. بعضی وقتا این پیچ و خم ها اونقدر زیاد میشه که زن و شوهر به دادگاه خانواده می رسن. یکی از رایج ترین دعواهایی که تو این دادگاه ها مطرح میشه، دعوای "الزام به تمکین" از طرف مرده. اگه شما هم یه خانومی هستید که با این دعوا روبرو شدید، حتماً ته دلتون یه عالمه سوال و نگرانی دارید. شاید فکر کنید الان دیگه کار از کار گذشته و راهی برای دفاع ندارید، اما اینطور نیست! اتفاقاً شما با یه دفاع درست و حسابی و تنظیم یه لایحه قوی، می تونید ورق رو برگردونید. اینجا قراره با هم یاد بگیریم چطور از خودمون دفاع کنیم و یه نمونه لایحه دفاعیه عدم تمکین زوجه رو ببینیم که چطور میشه برای هر شرایطی ازش استفاده کرد. پس آستین ها رو بالا بزنیم و باهم قدم به قدم پیش بریم تا با آگاهی کامل از حقوقمون، بهترین دفاع رو داشته باشیم.

اول از همه، تمکین یعنی چی؟

ببینید رفقا، تو زندگی مشترک، زن و شوهر یه سری وظایف متقابل نسبت به همدیگه دارن. به این وظایف، تو اصطلاح حقوقی میگن "تمکین". اما این تمکین خودش دو جور داره که باید حواستون بهش باشه:

تمکین عام و خاص: فرقشون چیه؟

وقتی از تمکین عام حرف می زنیم، منظورمون همون زندگی مشترک معمول و همیشگیه. یعنی چی؟ یعنی اینکه زن و شوهر باید با هم خوب باشن، احترام همدیگه رو نگه دارن، تو کارای خونه کمک هم کنن و کلاً یه زندگی مسالمت آمیز و با محبت داشته باشن. مثلاً اگه شوهر خونه ای رو آماده کرده، زن باید بره تو اون خونه زندگی کنه، مگر اینکه دلایل موجهی برای نرفتن داشته باشه.

اما تمکین خاص یه کم فرق داره. این یکی مربوط میشه به روابط زناشویی بین زن و شوهر. یعنی زن باید نیازهای همسرش رو تو این زمینه برطرف کنه و از رابطه زناشویی خودداری نکنه، باز هم مگر اینکه دلیل موجه و قانونی برای این کار داشته باشه. مثلاً اگه مریض باشه یا دوران خاصی از زندگی زناشویی باشه.

دونستن این فرق ها خیلی مهمه، چون وقتی لایحه دفاعیه می نویسید، باید مشخص کنید که آیا شما به طور کلی (تمکین عام) از زندگی مشترک خودداری کردید یا فقط تو روابط خاص (تمکین خاص) مشکلی وجود داره و چرا.

دعوای الزام به تمکین: وقتی آقا شکایت می کنه

حالا این دعوای "الزام به تمکین" که ازش حرف می زنیم، چیه؟ گاهی اوقات، یه آقا (زوج) حس می کنه که همسرش (زوجه) وظایفش رو به عنوان زن انجام نمیده، یعنی تمکین نمی کنه. تو این شرایط، آقا میره دادگاه و یه دادخواست میده و از دادگاه می خواد که خانومش رو "ملزم" به تمکین کنه.

شاید بپرسید هدفش چیه؟ معمولاً مردا وقتی دعوای تمکین رو مطرح می کنن، دو تا هدف اصلی دارن:

1. قطع نفقه: اگه دادگاه تشخیص بده که زن بدون دلیل موجه تمکین نکرده، میتونه حکم به قطع نفقه بده.
2. اجازه ازدواج مجدد: اگه مردی بتونه ثابت کنه همسرش تمکین نمیکنه، ممکنه بتونه از دادگاه اجازه ازدواج مجدد رو بگیره.

وقتی این دادخواست میره دادگاه، یه ابلاغیه از طریق سامانه ثنا براتون میاد که باید تو یه تاریخ مشخصی به دادگاه برید. اونجاست که باید با یه لایحه دفاعیه قوی و مستند، از خودتون دفاع کنید. یادتون باشه که جواب ندادن یا حاضر نشدن تو دادگاه، می تونه کار رو برای شما سخت تر کنه.

پس کی زن می تونه تمکین نکنه؟ (دلایل موجه و قانونی)

خب، رسیدیم به قسمت هیجان انگیز ماجرا! قانونگذار برای زنا، یه سری "دلایل موجه" گذاشته که اگه این دلایل رو داشته باشن، می تونن تمکین نکنن و کسی هم نمی تونه بهشون ایراد بگیره. این دلایل، حکم سپر دفاعی شما رو تو دادگاه دارن. بیاین دونه دونه این دلایل رو با جزئیات بررسی کنیم تا کامل متوجه بشید.

حق حبس مهریه: پولمو بده تا بیام! (ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی)

یکی از قوی ترین دلایل برای عدم تمکین، "حق حبس" مهریه ست. اگه مهریه شما "حال" باشه (یعنی برای پرداختش تاریخی تعیین نشده باشه و همین الان قابل مطالبه باشه) و هنوز شوهرتون اون رو پرداخت نکرده باشه، شما می تونید بگید: "تا مهریه ام رو نگیرم، تمکین نمی کنم."

این حق رو ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی به شما داده. البته یه شرط مهم داره: شما نباید قبل از این، هیچ نوع رابطه زناشویی با همسرتون برقرار کرده باشید. یعنی باید "باکره" باشید. اگه این شرایط رو داشته باشید و از حق حبس استفاده کنید، نه تنها کسی نمیتونه بهتون اعتراض کنه، بلکه حتی نفقه شما هم قطع نمیشه، با اینکه تمکین نمی کنید! این یه نکته خیلی مهمه که باید حتماً تو لایحه تون بهش اشاره کنید.

خطر جانی، مالی یا آبرویی: وقتی موندن تو خونه ضرر داره (ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی)

تصور کنید زندگی با همسرتون اونقدر سخت و خطرناک شده که موندن تو اون خونه برای شما ریسک جانی، مالی یا حیثیتی داره. مثلاً همسرتون کتکتون میزنه، فحاشی می کنه، معتاده و آرامش رو ازتون گرفته، یا بیماری های خطرناک مقاربتی داره. تو این شرایط، شما مجبور نیستید تمکین کنید.

ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی می گه: "اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می تواند مسکن علی حده اختیار کند…" این یعنی اگه این خطرات رو احساس می کنید، می تونید از همسرتون جدا زندگی کنید و دادگاه هم باهاتون موافقه.

حالا چطور این ضررها رو ثابت کنیم؟ اینجاست که مدارک و شواهد به کمکتون میاد:

• گواهی پزشکی قانونی: برای ضرب و جرح یا بیماری های جسمی.
• شهادت شهود: همسایه ها، دوست و فامیل هایی که شاهد بدرفتاری های همسرتون بودن.
• گزارش کلانتری یا نیروی انتظامی: اگه کار به دعوا و درگیری کشیده باشه.
• پیامک ها، تماس های ضبط شده، عکس و فیلم: هر چیزی که نشون بده شما در خطر بودید یا مورد آزار قرار گرفتید.

این مدارک رو با دقت جمع آوری کنید و به لایحه دفاعیه تون پیوست کنید.

خونه ای در شأن زن: هر جایی که خونه نیست! (ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی)

آقا وظیفه داره براتون یه خونه مستقل و متناسب با شأن و جایگاه شما فراهم کنه. یعنی چی؟ یعنی نمیشه شما رو بفرسته تو خونه پدر و مادر خودش، یا یه خونه ای که اصلاً امنیت نداره یا از نظر شما در شأنتون نیست. اگه همسرتون به این وظیفه اش عمل نکرده، شما حق دارید از تمکین خودداری کنید.

مثلاً اگه همسرتون گفته بیاید تو خونه مادرم زندگی کنید، شما می تونید بگید من منزل مستقل می خوام. یا اگه خونه ای که معرفی کرده، از نظر شما امنیت و آرامش لازم رو نداره، باز هم حق با شماست.

برای اثبات این موضوع می تونید از استشهادیه (که چند نفر از آشناها گواهی بدن) یا حتی از دادگاه بخواید که تحقیق محلی انجام بده.

خود آقا تمکین نمی کنه: وقتی مرد وظایفشو انجام نمیده!

اینطور نیست که فقط زن وظایف زناشویی داشته باشه. مرد هم وظایفی داره، از جمله برقراری رابطه زناشویی (تمکین خاص). اگه مردی خودش از این وظیفه خودداری کنه، یا مثلاً به دلیل اعتیاد یا بیماری های جنسی نتونه یا نخواد این رابطه رو داشته باشه، شما می تونید عدم تمکین خودتون رو به این دلیل توجیه کنید.

تو این موارد می تونید از دادگاه بخواید که همسرتون رو برای تست اعتیاد یا معاینه پزشکی قانونی معرفی کنه. اینجوری حقانیت شما بهتر ثابت میشه.

نشوز آقا: تقصیر اونم می تونه باشه!

همونطور که زن اگه وظایفش رو انجام نده، "ناشزه" محسوب میشه، مرد هم اگه وظایفش رو انجام نده، "ناشز" به حساب میاد. وظایفی مثل پرداخت نفقه، حسن معاشرت، و تامین نیازهای همسر. اگه همسرتون نفقه شما رو نمیده، یا مدام باهاتون بدرفتاری می کنه و زندگی رو براتون جهنم کرده، می تونید این موارد رو به عنوان "نشوز زوج" تو لایحه تون مطرح کنید. این خودش دلیلی بر عدم حسن نیت آقا تو دعوای الزام به تمکینه.

شروط عقدنامه: شروطی که تو رو نجات میده

عقدنامه ازدواجتون رو خوب بخونید! بعضی وقتا تو عقدنامه ها، شروطی اضافه میشه که شاید الان به دردتون بخوره. مثلاً ممکنه حق تعیین مسکن به شما داده شده باشه، یا شروط دیگه ای که می تونه تو این دعوا به نفع شما باشه. اگه چنین شروطی دارید، حتماً تو لایحه تون بهش اشاره کنید و یک کپی از عقدنامه رو هم ضمیمه لایحه کنید.

بقیه دلایل و بهانه ها: چیزای ریز اما مهم!

غیر از این دلایل اصلی، یه سری موارد دیگه هم هست که شاید به نظر کوچیک بیان، ولی می تونن تو دادگاه بهتون کمک کنن:

• اگه همسرتون شما رو از کار کردن منع کرده و شما به پولش نیاز دارید، یا خودش نفقه نمی ده، این هم می تونه دلیلی برای عدم رضایت شما به تمکین باشه.
• سفرهای اضطراری یا با اجازه همسر که باعث دور بودن شما از خونه شده.
• اگه قبلاً همسرتون از تأمین نفقه ناتوان بوده، این نشون میده که الان هم ممکنه حسن نیت نداشته باشه و فقط بخواد نفقه رو قطع کنه.

هر کدوم از این دلایل، اگه با مدرک و سند همراه باشن، می تونن کفه ترازو رو به نفع شما سنگین تر کنن.

چه مدارکی لازم داری تا حرفت رو ثابت کنی؟ (جمع آوری مستندات)

گفتم که، تو دادگاه "حرف" به تنهایی کافی نیست، باید "مدرک" داشته باشید. هر چی مدارکتون کامل تر و محکم تر باشه، دفاع شما هم قوی تره. اینجا یه لیست از مدارکی که ممکنه لازم داشته باشید رو براتون میارم:

• عقدنامه: اصل و کپی اون رو حتماً همراه داشته باشید.
• مدارک پزشکی: اگه کتک خورده اید، گواهی پزشکی قانونی، یا اگه مشکل روحی و روانی براتون پیش اومده، مدارک روانپزشکی.
• شهادت شهود: اگه کسی شاهد بدرفتاری های همسرتون بوده، اسامی و آدرسشون رو داشته باشید و اگه لازمه، اونا رو برای شهادت به دادگاه ببرید.
• گزارش نیروی انتظامی: اگه دعوایی شده و پلیس مداخله کرده.
• پیامک ها، ایمیل ها، چت ها: هر گونه مدرک الکترونیکی که نشون دهنده تهدید، توهین یا بدرفتاری همسرتون باشه.
• اظهارنامه های رد و بدل شده: اگه قبلاً اظهارنامه ای برای همسرتون فرستادید (مثلاً برای درخواست منزل مستقل) یا ایشون برای شما فرستاده.
• تصاویر و فیلم ها: اگه فیلم یا عکسی دارید که سوءرفتار یا وضعیت نامناسب منزل رو نشون میده.
• قبض های پرداخت هزینه: اگه شما نفقه رو خودتون پرداخت کردید یا هزینه های دیگه زندگی رو متحمل شدید.
• حکم دادگاه های قبلی: اگه قبلاً پرونده ای با همسرتون داشتید که به نفع شما بوده.

این مدارک رو مرتب و منظم آماده کنید تا موقع ارائه به دادگاه مشکلی پیش نیاد.

نکات طلایی برای دفاع قوی تر در دادگاه

فقط داشتن مدرک کافی نیست، باید بلد باشید چطور تو دادگاه حاضر بشید و حرفتون رو بزنید. این نکات رو حتماً یادتون باشه:

1. مشاوره حقوقی تخصصی رو جدی بگیرید: قبل از اینکه هر قدمی بردارید، حتماً با یه وکیل متخصص خانواده مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه راه و چاه رو بهتون نشون بده و از اشتباهات احتمالی جلوگیری کنه.
2. به موقع و فعال تو دادگاه حاضر بشید: سر وقت تو دادگاه باشید و با قاضی با احترام و صراحت حرف بزنید. از لکنت زبان و پنهان کاری دوری کنید.
3. به اظهارنامه زوج جواب بدید: اگه همسرتون براتون اظهارنامه فرستاده (مثلاً برای برگشت به منزل)، حتماً بهش جواب بدید. تو جوابیه می تونید دلایل موجه عدم تمکین خودتون رو بنویسید و حتی خودتون یه اظهارنامه برای درخواست منزل مناسب یا حسن رفتار بفرستید.
4. ایراد به صلاحیت محلی دادگاه: این یه نکته حقوقی ظریفه. اگه الان تو شهری غیر از محل اقامت همسرتون زندگی می کنید، ممکنه دادگاهی که همسرتون توش شکایت کرده، صالح نباشه. شما می تونید به این موضوع ایراد بگیرید و درخواست کنید پرونده به دادگاه محل اقامت خودتون منتقل بشه (طبق ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده).
5. درخواست ارجاع به کارشناسی یا پزشکی قانونی: اگه نیاز به اثبات اعتیاد، سلامت روان، یا آسیب های جسمی همسرتون دارید، حتماً از دادگاه بخواید که همسرتون رو به کارشناسی یا پزشکی قانونی معرفی کنه.
6. فرق نفقه گذشته و حال: یادتون باشه نفقه گذشته (مهریه ای که قبلاً پرداخت نشده) با نفقه آینده فرق داره. اگه حق حبس دارید، نفقه حال شما هم سر جاشه.
7. چطور از ادعاهای دروغ همسرتون دفاع کنید؟ اگه همسرتون ادعاهای کذب مطرح کرده، با مدارک و شواهد محکم، حرفاشو رد کنید. مثلاً اگه گفته خونه رو ترک کردید، با استشهادیه یا شهادت شهود نشون بدید که ایشون خودش شما رو بیرون کرده یا منزل مناسبی فراهم نکرده.

ساختار لایحه دفاعیه: چطور یه متن جون دار بنویسی؟

یه لایحه دفاعیه قوی، مثل یه نقشه راهه که قاضی رو به سمتی که شما می خواید، هدایت می کنه. پس باید ساختارش درست و حسابی باشه. بیاین ببینیم یه لایحه دفاعیه خوب از چه قسمت هایی تشکیل شده:

عنوان لایحه: روشن و مشخص

باید همون اول کار، تو عنوان لایحه مشخص کنید که این متن چیه. مثلاً: "لایحه دفاعیه اینجانبه [نام کامل زوجه] در پرونده کلاسه [شماره کلاسه]، موضوع دعوای الزام به تمکین".

اطلاعات پرونده و طرفین: شناسنامه پرونده

بعد از عنوان، باید مشخصات پرونده و طرفین رو بنویسید. اسم شعبه دادگاه، شماره پرونده، نام خواهان (شوهر) و نام خوانده (شما یا موکلتون).

مقدمه لایحه: شرح مختصر پرونده

یه مقدمه کوتاه بنویسید و توضیح بدید که این لایحه برای دفاع از شما در برابر دعوای تمکینِ همسرتون تنظیم شده. لازم نیست طولانی باشه.

ایرادات شکلی (در صورت وجود): اگه فرم ها درست پر نشده

گاهی اوقات خود همسرتون یا وکیلش، تو روند قانونی ایراداتی دارن. مثلاً دادخواست رو درست ابلاغ نکردن، یا دادگاه از نظر مکانی صلاحیت رسیدگی به پرونده رو نداره. اگه چنین ایراداتی پیدا کردید، حتماً تو این بخش بهشون اشاره کنید و مواد قانونی مربوطه رو هم بنویسید. این کار می تونه روند پرونده رو به نفع شما تغییر بده.

دلایل و دفاعیات ماهوی (شرح مفصل و مستند): اصل ماجرا اینجاست!

این مهمترین بخش لایحه شماست. اینجا باید دونه دونه دلایلی که برای عدم تمکین دارید رو مفصل توضیح بدید. مثلاً اگه حق حبس دارید، بگید که مهریه شما حاله و پرداخت نشده. اگه همسرتون بدرفتاری کرده، جزئیاتش رو بگید و به مدارکتون (مثل گواهی پزشکی قانونی) اشاره کنید. هر کدوم از دلایلی که تو بخش "دلایل موجه و قانونی عدم تمکین" گفتیم، باید اینجا با جزئیات و استناد به مواد قانونی مرتبط نوشته بشن.

یادتون باشه که ادعاهای کذب همسرتون رو هم با ارائه مدارک محکم رد کنید. مثلاً اگه گفته شما خونه رو ترک کردید، بگید که ایشون خودش شما رو بیرون کرده.

درخواست ها از دادگاه: از قاضی چی می خوای؟

تو این بخش، باید از دادگاه بخواید که حکم به رد دعوای الزام به تمکین همسرتون بده. اگه لازمه، می تونید از دادگاه بخواید که همسرتون رو ملزم کنه به فراهم آوردن شرایط قانونی زندگی (مثلاً تهیه منزل مستقل و امن).

مواد قانونی مرتبط (لیست کامل): پشتوانه های قانونی

آخر سر هم یه لیست کامل از مواد قانونی که تو لایحه بهشون استناد کردید رو بنویسید. این کار نشون میده که شما با آگاهی و دانش حقوقی دارید از خودتون دفاع می کنید. مواد قانونی مهمی مثل ۱۰۸۵، ۱۱۱۴، ۱۱۱۵ قانون مدنی و مواد ۹ و ۱۲ قانون حمایت خانواده.

تاریخ و امضا: رسمیت دادن به لایحه

در آخر لایحه رو تاریخ بزنید و امضا کنید (یا وکیلتون امضا کنه).

نمونه لایحه دفاعیه عدم تمکین زوجه (قابل ویرایش و انطباق)

خب، حالا که همه توضیحات رو دادیم، وقتشه یه نمونه لایحه دفاعیه کامل رو با هم ببینیم. یادتون باشه این فقط یه الگوئه و شما باید با توجه به شرایط خاص خودتون، جزئیاتش رو تغییر بدید.

بسمه تعالی

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و احترام،

موضوع: لایحه دفاعیه اینجانب [نام کامل زوجه/موکل] (خوانده دعوا) در پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، مربوط به دعوای الزام به تمکین آقای [نام کامل زوج] (خواهان)، مطروح در آن شعبه محترم، که مقرر است در تاریخ [تاریخ وقت رسیدگی] ساعت [ساعت وقت رسیدگی] رسیدگی گردد، تقدیم حضور می گردد.

احتراماً به استحضار می رساند:

الف. ایرادات شکلی (در صورت وجود):
1.  عدم ابلاغ صحیح دادخواست و ضمائم: مطابق مواد 60 و 67 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 9 قانون حمایت خانواده، دادخواست و پیوست های آن باید در دو نسخه تنظیم و یک نسخه به خوانده ابلاغ شود. این در حالی است که [شرح عدم ابلاغ صحیح، مثلاً: هیچ نسخه ای از دادخواست و ضمائم به اینجانب ابلاغ نگردیده و مقدمات اطلاع از ادله خواهان جهت مرافعه و آماده نمودن ادله دفاع رعایت نشده است. / یا: ابلاغ به آدرس اشتباه صورت گرفته است.]. لذا از محضر دادگاه محترم تقاضای ملاحظه این ایراد و صدور قرار مقتضی را دارم.
2.  عدم صلاحیت محلی دادگاه: مطابق ماده 11 قانون آیین دادرسی مدنی، اصل بر صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده است. گرچه ماده 1005 قانون مدنی اقامتگاه زن شوهردار را همان اقامتگاه شوهر می داند، اما نظریه مشورتی شماره [ذکر شماره نظریه در صورت وجود] اداره حقوقی قوه قضاییه تصریح دارد که اگر زن در محلی غیر از اقامتگاه شوهر سکونت داشته باشد، دادگاه محل سکونت وی ملاک صلاحیت است. همچنین، ماده 12 قانون حمایت خانواده در خصوص زوجه، حق انتخاب دادگاه محل اقامت خود یا خوانده را داده است. با توجه به اینکه اینجانب خوانده دعوا هستم و در حال حاضر در [شهر/آدرس دقیق محل سکونت فعلی زوجه، مثلاً: اهواز، در منزل پدری] سکونت دارم، دادگاه محترم [نام شهرستان دادگاه فعلی] از لحاظ صلاحیت محلی صالح به رسیدگی به این دعوا نمی باشد و تقاضای [صدور قرار عدم صلاحیت/ارجاع پرونده] را دارم.

ب. دلایل و دفاعیات ماهوی:
1.  اعمال حق حبس و عدم تمکین از مهریه: اینجانب مطابق ماده 1085 قانون مدنی، به دلیل "حال" بودن مهریه و عدم پرداخت آن از سوی خواهان، تاکنون به صورت مشروع از ایفای وظایف خاص زناشویی خودداری نموده ام. لازم به ذکر است که تاکنون هیچگونه استمتاعی بین طرفین صورت نگرفته است و بنده کماکان باکره می باشم. بنابراین، عدم تمکین اینجانب، نه تنها مشروع و قانونی است، بلکه مطابق رأی وحدت رویه شماره 642 دیوان عالی کشور، موجب سقوط حق نفقه اینجانب نیز نخواهد بود. (در صورت عدم باکره بودن، این بند باید حذف یا با رعایت شرایط قانونی تغییر کند و صرفاً به عدم پرداخت مهریه حال اشاره شود).
2.  سوء رفتار و خشونت مستمر خواهان: خواهان محترم خود شخصاً و با [ذکر جزئیات دقیق و زمان وقوع، مثلاً: ضرب و جرح اینجانب در تاریخ 1403/05/20 و بیرون راندن از منزل مشترک به بهانه واهی / یا: فحاشی و توهین مکرر و ایجاد فضای ناامن روانی و عدم امنیت جانی در زندگی مشترک] باعث ایجاد مشکلات خانوادگی و عدم امکان ادامه زندگی مشترک شده است. مستندات این ادعا شامل [ذکر مدارک، مثلاً: گواهی پزشکی قانونی شماره (xxxx) پیوست لایحه، شهادت شهود (نام شهود در صورت تمایل) که آمادگی ادای شهادت در دادگاه را دارند، پیامک های تهدیدآمیز خواهان (پیوست لایحه) که از شماره ایشان ارسال شده است] می باشد. اینجانب به دلیل ضرر جانی و حیثیتی، قادر به بازگشت به زندگی مشترک با خواهان نیستم.
3.  عدم تهیه منزل مستقل و مناسب از سوی خواهان: بر اساس ماده 1114 قانون مدنی، تهیه منزل مستقل و متناسب با شأن زوجه از وظایف زوج است. خواهان محترم [ذکر جزئیات، مثلاً: هیچگاه منزل مستقل برای زندگی مشترک فراهم نکرده و اینجانب مدت 5 سال است که در منزل پدری خود سکونت دارم و خواهان نیز به همراه من در آنجا زندگی می کرد و اخیراً آنجا را ترک کرده است و علیرغم ارسال اظهارنامه مبنی بر درخواست منزل مستقل، اقدام موثری انجام نداده است / یا: منزلی را که معرفی کرده، منزل مادرشان بوده و این منزل فاقد امنیت و استقلال لازم برای اینجانب می باشد و شرعاً و قانوناً به عنوان منزل مستقل تلقی نمی گردد]. اینجانب بارها از خواهان تقاضای تهیه منزل مستقل و در شأن خود را نموده ام اما وی از این امر امتناع ورزیده است.
4.  عدم تمکین خاص از سوی خواهان و اعتیاد وی: با توجه به اصول حقوقی و شرعی، تمکین خاص یک وظیفه دو طرفه میان زوج و زوجه است. خواهان از عمد و یا به دلیل سوء مصرف مواد مخدر [در صورت داشتن مدرک: (با استناد به سابقه بستری در کمپ ترک اعتیاد مورخ (تاریخ) / یا: اظهارات شهود که حاضر به ادای شهادت می باشند)] از وظایف زناشویی و تمکین خاص با اینجانب امتناع نموده است. لذا از دادگاه محترم تقاضای ارجاع امر به کارشناسی در مورد تست اعتیاد خواهان و نیز اثبات عدم تمکین خاص خواهان مورد استدعاست. (در صورت نداشتن مدرک قوی، این بخش را با احتیاط و مشورت با وکیل مطرح کنید).
5.  عدم پرداخت نفقه و بی مسئولیتی خواهان: خواهان در طول مدت زندگی مشترک (مثلاً: ده سال گذشته) هیچگونه هزینه ای بابت نفقه و سایر هزینه های زندگی اینجانب و فرزندان مشترک نپرداخته و اینجانب به عنوان کارمند/خانه دار، تمامی هزینه ها را متحمل شده ام. این بی مسئولیتی، خود دلیلی بر سوء معاشرت و نشوز خواهان می باشد و نشان از عدم حسن نیت ایشان در طرح دعوای حاضر دارد. مدارک مربوط به پرداخت هزینه ها توسط اینجانب (مانند فیش حقوقی / یا: استشهادیه محلی) پیوست می گردد.
6.  شروط ضمن عقد نکاح: [در صورت وجود: طبق بند x از شروط ضمن عقد نکاح مورخ (تاریخ عقد)، حق تعیین مسکن به اینجانبه (زوجه) واگذار گردیده و لذا خواهان حق ندارد منزلی خارج از توافق و اراده اینجانب تعیین نماید. (کپی مصدق عقدنامه پیوست می گردد).]

ج. درخواست ها و نتیجه گیری:
نهایتاً با تجدید احترام، از دادگاه محترم با توجه به ایرادات شکلی و دفاعیات ماهوی مستدل و مستندات ارائه شده (که کلیه مستندات در پوشه جداگانه تقدیم حضور می گردد)، تقاضای صدور رأی شایسته مبنی بر رد دعوای واهی خواهان و در صورت لزوم، الزام خواهان به فراهم آوردن منزل مستقل و امن و عاری از هرگونه ضرر و در شأن اینجانب را مورد استدعاست.

مواد قانونی مرتبط:
*   قانون مدنی: مواد 1085 (حق حبس مهریه)، 1102 (برقراری حقوق و تکالیف با عقد)، 1103 (حسن معاشرت)، 1104 (معاضدت در تشکیل خانواده)، 1105 (ریاست شوهر)، 1106 (نفقه زن بر عهده شوهر)، 1108 (سقوط نفقه در صورت عدم تمکین بدون مانع مشروع)، 1110 (نفقه در عده وفات)، 1111 (رجوع زن به محکمه برای نفقه)، 1114 (تعیین مسکن توسط شوهر)، 1115 (اختیار مسکن علی حده برای زن در صورت خوف ضرر)، 1129 (حق طلاق زن در صورت عدم پرداخت نفقه)، 1206 (مطالبه نفقه گذشته توسط زوجه).
*   قانون حمایت خانواده: مواد 9 (تشریفات ابلاغ)، 12 (صلاحیت محلی دادگاه خانواده)، 53 (مجازات عدم پرداخت نفقه).
*   قانون آیین دادرسی مدنی: مواد 11 (صلاحیت محلی)، 60 و 67 (تنظیم و ابلاغ دادخواست و ضمائم).

با احترام،
[نام و نام خانوادگی زوجه/وکیل زوجه]
امضا و تاریخ [تاریخ روز تنظیم لایحه]

رأی وحدت رویه و نکات حقوقی مهمی که باید بدونی

یه سری قوانین و آرای حقوقی هستن که خیلی مهمن و می تونن تو پرونده شما تأثیر زیادی بذارن. شناخت اینا بهتون کمک می کنه با چشم بازتری دفاع کنید.

رأی وحدت رویه شماره ۶۴۲ دیوان عالی کشور: حرف آخر قانون!

این رأی خیلی مهمه، مخصوصاً اگه شما از حق حبس مهریه استفاده می کنید. این رأی میگه که اگه زن به خاطر نگرفتن مهریه "حال"، از تمکین خودداری کنه، باز هم مستحق دریافت نفقه هست و شوهر نمی تونه به بهانه عدم تمکین، نفقه اون رو نده.

یعنی چی؟ یعنی حتی اگه شما تمکین نکردید چون مهریه رو نگرفتید، شوهرتون همچنان باید بهتون نفقه بده. اگه نداد، شما می تونید برید و شکایت کیفری "ترک انفاق" کنید. این رأی، یکی از قوی ترین پشتیبان های قانونی برای زنانی هست که از حق حبس استفاده می کنن. پس حتماً تو لایحه تون بهش اشاره کنید.

ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی می گوید: «زن می تواند تا مهریه او تسلیم نشده است از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهریه او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.» رأی وحدت رویه شماره ۶۴۲ دیوان عالی کشور نیز تأکید می کند که استفاده از این حق، موجب سقوط نفقه نمی شود.

نظریات مشورتی: گاهی وقتا راهو نشون میدن

اداره حقوقی قوه قضاییه، در مورد ابهامات قانونی، "نظریات مشورتی" میده. این نظریات، گرچه مثل قانون الزام آور نیستن، اما برای قضات محترم حکم یه راهنما رو دارن و می تونن تو تصمیم گیریشون تأثیرگذار باشن.

یکی از این نظریات، مربوط به صلاحیت محلی دادگاه هست که بالاتر هم بهش اشاره کردیم. اگه شما تو شهر یا استان دیگه ای زندگی می کنید و همسرتون تو شهر خودش شکایت کرده، می تونید به استناد این نظریات، به صلاحیت دادگاه ایراد بگیرید و درخواست انتقال پرونده رو بدید.

سؤالات متداول (FAQ)

خیلی از خانوم ها که با دعوای تمکین روبرو میشن، سوالات مشترکی دارن. اینجا به بعضی از مهم ترینشون جواب میدیم تا ابهاماتتون برطرف بشه.

آیا زنی که تمکین نمی کنه، نفقه می گیره؟

ببینید، این سوال جوابش بستگی به این داره که چرا تمکین نمی کنید. اگه به دلیل "حق حبس مهریه" تمکین نمی کنید (یعنی مهریه تون حاله و نگرفتید و قبلش هم رابطه زناشویی نداشتید)، بله، طبق رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور، نفقه به شما تعلق می گیره. اما اگه بدون دلیل موجه و قانونی تمکین نمی کنید (مثلاً از روی لجبازی خونه رو ترک کردید)، اون وقت نفقه به شما تعلق نمی گیره و دادگاه می تونه حکم به قطع نفقه بده.

چطور سوء رفتار یا اعتیاد آقا رو اثبات کنم؟

برای اثبات سوء رفتار، می تونید از گواهی پزشکی قانونی (اگه کتک خورده اید)، شهادت شهود (همسایه ها، فامیل، دوستان)، پیامک ها، تماس های ضبط شده، و گزارش های پلیس استفاده کنید. برای اعتیاد هم می تونید از دادگاه بخواید که همسرتون رو برای تست اعتیاد به پزشکی قانونی معرفی کنه، یا اگه سابقه بستری تو کمپ ترک اعتیاد داره، مدارکش رو ارائه بدید.

اگه خونه رو ترک کنم، یعنی تمکین نکردم؟

لزوماً نه. اگه ترک منزل شما با دلیل موجه و قانونی باشه، به معنای عدم تمکین نیست. مثلاً اگه همسرتون شما رو از خونه بیرون کرده باشه، یا شرایط منزل به خاطر بدرفتاری ایشون برای شما خطرناک بوده باشه (جانی، مالی، حیثیتی)، یا اینکه خونه ای که فراهم کرده، در شأن شما نبوده یا مستقل نبوده. تو این موارد، ترک منزل شما موجه تلقی میشه و می تونید از خودتون دفاع کنید.

چه مدارکی برای دفاع تو دادگاه لازمه؟

مهمترین مدارک شامل عقدنامه، گواهی پزشکی قانونی (در صورت آسیب جسمی)، شهادت شهود، گزارش نیروی انتظامی (اگه درگیری پیش اومده)، پیامک ها و چت های تهدیدآمیز یا توهین آمیز، اظهارنامه های رد و بدل شده و هر سند یا شاهدی که بتونه دلایل شما برای عدم تمکین رو ثابت کنه. هرچی مدارکتون کامل تر باشه، بهتره.

اگه حکم تمکین صادر بشه، چی میشه؟

اگه دادگاه حکم الزام به تمکین به نفع شوهر بده و شما همچنان تمکین نکنید (البته بدون دلیل موجه)، نفقه شما قطع میشه و شوهر می تونه از دادگاه اجازه ازدواج مجدد رو بگیره. این حکم قابلیت اجرایی نداره که شما رو مجبور به تمکین کنه، اما امتیازات حقوقی رو برای شوهر ایجاد می کنه.

می تونم همزمان با دفاع، طلاق یا نفقه هم درخواست بدم؟

بله، امکانش هست. شما می تونید همزمان با دفاع از خودتون در برابر دعوای تمکین، دادخواست های متقابلی مثل مطالبه نفقه (اگه پرداخت نشده)، مطالبه مهریه، یا حتی دادخواست طلاق به دلیل عسر و حرج (سختی و مشقت زندگی) رو مطرح کنید. این کار بهتون کمک می کنه حقوق خودتون رو هم دنبال کنید.

اظهارنامه تو پرونده تمکین چه نقشی داره؟

اظهارنامه یه ابزار حقوقی برای اعلام رسمی یه موضوعه. اگه همسرتون براتون اظهارنامه فرستاده و مثلاً شما رو برای برگشت به منزل دعوت کرده، جواب دادن به اون خیلی مهمه. تو جوابیه می تونید دلایل خودتون رو بنویسید و حتی خودتون یه اظهارنامه برای همسرتون بفرستید (مثلاً برای درخواست تهیه منزل مستقل یا رعایت حسن معاشرت) تا حسن نیت خودتون رو ثابت کنید.

اگه آقا خونه مناسبی آماده نکرده، چطور اثباتش کنم؟

برای اثبات این موضوع، می تونید از "استشهادیه محلی" استفاده کنید؛ یعنی از همسایه ها یا معتمدین محل که وضعیت منزل یا عدم تهیه منزل مستقل رو تأیید کنن، امضا بگیرید. همچنین می تونید از دادگاه بخواید که "تحقیق محلی" انجام بده تا وضعیت منزل رو بررسی کنن. اگه همسرتون منزل مادرش رو معرفی کرده، این خودش دلیلی بر عدم استقلال منزله.

حرف آخر

در آخر، باید بگم که پرونده های خانوادگی، مخصوصاً دعوای الزام به تمکین، خیلی حساس و پیچیده ست. دفاع درست و آگاهانه، می تونه سرنوشت شما رو تغییر بده. پس هیچ وقت بدون اطلاعات کافی و مشورت با یک وکیل متخصص خانواده، دست به کاری نزنید. لایحه دفاعیه ای که اینجا دیدید، فقط یه الگوئه و برای هر شرایطی باید جزئیاتش با دقت و با کمک یه متخصص تنظیم بشه.

یادتون باشه که حقوق شما، باارزشه و باید برای حفظش تلاش کنید. با جمع آوری دقیق مدارک، آگاهی از قوانین و انتخاب یه راهنمای حقوقی خوب، می تونید از خودتون به بهترین شکل دفاع کنید و بهترین نتیجه رو بگیرید. پس با قدرت قدم بردارید و مطمئن باشید که با دانش و پشتوانه درست، هیچ بن بستی برای شما وجود نداره.