مجازات توهین و افترا

مجازات توهین و افترا در قانون ایران با هدف حفظ آبرو و حیثیت افراد تعیین شده. توهین یعنی با حرف یا کاری کسی رو کوچیک کنیم، در حالی که افترا به معنی تهمت زدن یک جرم به فردیه که نتونیم ثابتش کنیم. هر کدوم از این کارها، مجازات مخصوص به خودشون رو دارن که از جریمه نقدی و شلاق گرفته تا حبس متفاوته و با توجه به نوع جرم، شرایط و شخصی که بهش توهین یا افترا شده، فرق می کنه.

آبرو و حیثیت هر انسانی مثل گنجیه که خیلی از پول و مال هم باارزش تره. توی دین ما و البته توی قوانین کشورمون هم، حفظ این آبرو و احترام برای آدم ها خیلی مهمه. به همین خاطر، اگه کسی بخواد با حرف یا کارش به آبروی یکی دیگه لطمه بزنه، قانون ساکت نمی مونه و برای این کارها مجازات در نظر گرفته. توهین و افترا هم دقیقاً دو تا از همین جرم های مهمن که مستقیماً به آبرو و اعتبار افراد حمله می کنن.

ممکنه براتون پیش اومده باشه که کسی بهتون حرفی بزنه یا تهمتی بزاره و ندونید چیکار باید بکنید. یا شاید حتی خودتون ناخواسته مرتکب چنین چیزی شده باشید و الان دلتون شور بزنه. نگران نباشید، چون اینجا می خوایم همه چیز رو از سیر تا پیاز براتون بگیم. از اینکه توهین و افترا اصلاً چی هستن، چه فرقی با هم دارن، چه مجازاتی براشون هست و اگه خدای نکرده باهاشون مواجه شدید، چطور باید پیگیری قانونی کنید. پس تا آخر با ما همراه باشید تا اطلاعات دقیق و به درد بخوری رو یاد بگیرید.

توهین چیست؟ (همون کوچیک کردن با حرف و عمل)

اول از همه بریم سراغ جرم توهین. توهین یعنی چی؟ ببینید، وقتی یه نفر با حرف، حرکت یا هر کاری، طوری رفتار کنه که باعث بشه آبروی یکی دیگه جلوی بقیه بره، یا به قول معروف، طرف رو کوچیک کنه و شأنش رو پایین بیاره، این میشه توهین. فرقی نمی کنه این کار با فحش و ناسزا باشه، یا با یه اشاره و حرکت مسخره کننده. مهم اینه که اون عمل، در عرف جامعه، باعث خفیف شدن و بی احترامی به شخص مقابل بشه.

توهین از دید قانون و زندگی روزمره

اگه بخوایم خودمونی بگیم، توهین یعنی یکی رو به هر شکلی که می تونه، وهن آور یا خفیف کننده خطاب کنه. این واژه «وهن آور» ممکنه یکم حقوقی به نظر بیاد، ولی در واقع همون چیزیه که ما تو زندگی روزمره بهش می گیم «بی احترامی» یا «آبروریزی». قانون هم دقیقاً همینو میگه و سعی کرده با وضع قوانین، جلوی این بی احترامی ها رو بگیره.

سه پایه اصلی برای اینکه توهین، جرم باشه

برای اینکه یه عملی واقعاً توهین محسوب بشه و بشه ازش شکایت کرد، باید سه تا شرط اصلی داشته باشه که بهشون میگن «ارکان جرم». بیاین این ارکان رو با هم بررسی کنیم:

۱. قانون چی می گه؟ (عنصر قانونی)

قانون گذار ما توی ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) و ماده ۶۰۹ همین قانون و حتی ماده ۶۱۹، درباره جرم توهین حرف زده. این مواد می گن که اگه کسی این کارها رو انجام بده، مجرم محسوب میشه و مجازات داره. پس تا یه چیزی تو قانون جرم شناخته نشده باشه، نمیشه برای انجام دادنش کسی رو مجازات کرد.

۲. چه کاری انجام شده؟ (عنصر مادی)

اینجا می رسیم به خودِ کاری که باعث توهین شده. هر حرف یا حرکتی که باعث بی احترامی و تحقیر بشه، می تونه عنصر مادی توهین باشه. مثلاً:

• فحاشی کردن و استفاده از کلمات رکیک.
• انجام حرکات و اشارات موهن (مثلاً مسخره کردن).
• توهین از طریق نوشتن (پیامک، ایمیل، کامنت توی شبکه های اجتماعی).
• توهین شفاهی (حرف زدن مستقیم).

مهم اینه که این توهین باید به گوش یا چشم مخاطب برسه. مثلاً اگه توهین توی یه جمع باشه، باید علنی باشه. اما بعضی وقتا هم نیازی به علنی بودن نیست، مثلاً یه پیامک خصوصی توهین آمیز هم جرمه.

۳. طرف قصدش چی بوده؟ (عنصر معنوی یا روانی)

این قسمت خیلی مهمه. کسی که توهین می کنه، باید از قصد این کار رو کرده باشه. یعنی:

• قصد انجام عمل توهین آمیز رو داشته باشه: خودش خواسته که اون حرف رو بزنه یا اون کار رو انجام بده.
• قصدش این باشه که مخاطب رو خفیف و کوچک کنه: یعنی می دونسته که حرفش یا کارش، باعث پایین اومدن شأن و اعتبار طرف میشه و دقیقاً همینو می خواسته.

خلاصه که مرتکب باید هم بدونه کاری که می کنه زشته و وهن آوره، و هم با نیت بد این کار رو انجام بده. اگه مثلاً یکی حواسش نباشه یا تو شرایط خاصی باشه (مثل خواب یا مستی) و حرفی بزنه، نمیشه بهش گفت مجرم.

انواع جرم توهین و مجازاتشون

توهین هم مثل خیلی از جرم ها، انواع مختلفی داره که هر کدوم مجازات خاص خودشون رو دارن. بیاین با هم ببینیم توهین به چند دسته تقسیم میشه و اگه کسی مرتکبش شد، چه مجازاتی در انتظارشه:

۱. توهین ساده (به آدم های معمولی)

اگه توهین به یه شخص عادی باشه که سمت دولتی یا خاصی نداره، بهش میگن «توهین ساده». مصداق بارز این توهین، همون فحاشی و ناسزا گفتن یا هر حرف زشت دیگه ایه که به یکی از مردم عادی گفته میشه.

مجازات: طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی، مجازات توهین ساده، می تونه تا ۷۴ ضربه شلاق یا جزای نقدی باشه. البته با قانون جدیدی که سال ۱۳۹۹ اومده (قانون کاهش مجازات حبس تعزیری)، مجازات ها کمی تغییر کرده و به سمت جزای نقدی بیشتر رفته تا حبس های کوتاه مدت. در مورد توهین، مجازات حبس حذف شده و به جای اون، بیشتر همون شلاق یا جزای نقدی رو داریم.

۲. توهین مشدد (به آدم های مهم و مسئول)

حالا فرض کنید توهین به یه شخص عادی نیست، بلکه به یکی از مسئولین و مقامات کشور باشه. مثلاً یه وزیر، نماینده مجلس، قاضی، یا کارمند دولت که داره کارش رو انجام میده. این توهین، مجازات سنگین تری داره و بهش میگن «توهین مشدد».

مجازات: بر اساس ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی، کسی که به این افراد توهین کنه، ممکنه به حبس (از سه تا شش ماه)، تا ۷۴ ضربه شلاق یا جزای نقدی محکوم بشه. این مجازات ها نشون میده که قانون برای حفظ جایگاه مسئولین و احترام به وظایفشون، حساسیت بیشتری داره.

۳. توهین به زن و بچه در مکان های عمومی

قانون گذار حواسش به همه چیز بوده و برای حمایت از گروه های آسیب پذیرتر مثل زن ها و بچه ها هم، ماده قانونی جداگانه داره. طبق ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی، اگه کسی در مکان ها یا معابر عمومی به زن یا بچه ای توهین کنه، یعنی حرف زشت بزنه یا کاری کنه که باعث آزار و اذیت اون ها بشه، مجازات داره.

مجازات: این جرم هم حبس و شلاق داره و نشون میده که قانون تا چه حد به امنیت و آرامش افراد در جامعه اهمیت میده.

چند تا نکته مهم درباره توهین که باید بدونید

چند تا مورد دیگه هست که دونستنشون درباره جرم توهین خالی از لطف نیست:

1. توهین یه جرم قابل گذشته: این یعنی اگه کسی بهتون توهین کرد و شما ازش شکایت کردید، بعداً می تونید رضایت بدید و از شکایتتون صرف نظر کنید. اگه گذشت کنید، پرونده همونجا بسته میشه و دیگه ادامه پیدا نمی کنه.
2. باید یه نفر خاص مخاطب باشه: توهین باید به یه شخص مشخص و معین انجام بشه. مثلاً اگه کسی بگه همه مردم دروغگو هستن، این توهین به شخص خاصی نیست و جرم محسوب نمیشه. ولی اگه به شخص خاصی بگه تو دروغگویی، بله این توهینه.
3. توهین به مرده چی؟: اگه کسی به یه نفر که فوت کرده، توهین کنه، آیا جرمه؟ معمولاً توهین باید به یه شخص زنده باشه. اما اگه توهین به میت، باعث وهن و آبروریزی برای بازماندگانش بشه، بازماندگان می تونن پیگیری کنن. هرچند که خود توهین به مرده به تنهایی، مستقیماً جرم نیست مگر اینکه جنبه های دیگری مثل قذف (تهمت زنا یا لواط) داشته باشه.
4. مرور زمان توهین: برای اینکه از جرم توهین شکایت کنید، یه مدت زمان مشخصی دارید که بهش میگن «مرور زمان». معمولاً برای جرایم قابل گذشت، این مدت زمان یک سال از تاریخ اطلاع شاکی از جرمه. یعنی اگه بعد از یه سال شکایت نکنید، دیگه نمیشه پیگیریش کرد.

افترا چیست؟ (همون تهمت زدن یه جرم به یکی دیگه)

خب، تا اینجا درباره توهین و مجازاتش حرف زدیم. حالا نوبت میرسه به جرم افترا که یکم پیچیده تر از توهینه و معمولاً هم مجازات سنگین تری داره. افترا یعنی چی؟ خودمونی بگم، افترا یعنی شما یه جرمی رو به یکی دیگه نسبت بدید، اما نتونید ثابت کنید که اون جرم رو واقعاً انجام داده.

یعنی مثلاً بگید «فلانی کلاهبرداره» یا «فلانی رشوه گرفته» یا «فلانی دزدی کرده»، در حالی که هیچ مدرکی برای حرفتون ندارید. اینجاست که شما خودتون مرتکب افترا شدید!

افترا از دید قانون و عرف

«افترا» توی لغت یعنی «تهمت زدن» یا «بهتان». از نظر حقوقی هم یعنی شما به صورت علنی و واضح، یه جرم مشخص رو به یه نفر نسبت بدید و بعد نتونید حرفتون رو ثابت کنید. این عدم توانایی در اثبات، دقیقاً همون چیزیه که افترا رو از توهین جدا می کنه.

سه پایه اصلی برای اینکه افترا، جرم باشه

افترا هم مثل توهین، برای اینکه جرم محسوب بشه، باید سه تا رکن اصلی رو داشته باشه:

۱. قانون چی میگه؟ (عنصر قانونی)

توی ماده ۶۹۷ و ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) درباره جرم افترا صحبت شده. این مواد مشخص می کنن که چه کارهایی افترا محسوب میشه و مجازاتش چیه. پس باز هم، تا قانونی نباشه، نمیشه کسی رو مجازات کرد.

۲. چه کاری انجام شده؟ (عنصر مادی)

اینجا، کاری که انجام میشه، «نسبت دادن یه جرم» به یه نفر دیگه ست. این نسبت دادن می تونه به هر شکلی باشه:

• واضح و علنی باشه: یعنی طرف مقابل و بقیه بفهمن که شما دارید چه جرمی رو به کی نسبت میدید. مثلاً توی روزنامه، تو شبکه های اجتماعی، با پیامک، شفاهی جلوی بقیه، روی دیوارنویسی و …
• موضوع انتساب باید حتماً «جرم» باشه: یعنی شما باید یه کاری رو به طرف نسبت بدید که توی قانون، به عنوان جرم شناخته شده باشه. اگه بگید «فلانی بداخلاقه» یا «فلانی خسیسه»، این افترا نیست، چون خسیس بودن یا بداخلاق بودن جرم نیست. باید حتماً یه عمل مجرمانه مثل دزدی، کلاهبرداری، اختلاس و… رو نسبت بدید.
• نتونید حرفتون رو ثابت کنید: این مهمترین قسمت افتراست. شما باید یه جرمی رو نسبت بدید و بعداً نتونید برای حرفتون دلیل و مدرک بیارید. اگه بتونید ثابت کنید، دیگه افترا نیست.

۳. طرف قصدش چی بوده؟ (عنصر معنوی یا روانی)

اینجا هم نیت و قصد کسی که افترا میزنه خیلی مهمه:

• قصد انتساب جرم رو داشته باشه: یعنی عمداً و با اختیار خودش، اون جرم رو به دیگری نسبت داده باشه.
• بدونه کاری که نسبت میده، جرمه: یعنی طرف باید آگاه باشه که اون عملی که داره به فرد مقابل نسبت میده، طبق قانون کشور، یه جُرم محسوب میشه.
• بدونه که داره دروغ میگه یا نمیتونه ثابت کنه: این مهمترین بخش سوء نیت خاصه. کسی که افترا میزنه، باید خودش بدونه که اون جرمی که به طرف نسبت میده، یا دروغه، یا اینکه اگه راست هم باشه، خودش نمی تونه اون رو ثابت کنه. به عبارت دیگه، با علم به ناتوانی در اثبات یا علم به کذب بودن، این حرف رو میزنه.

افترا یعنی شما یه جرمی رو به یکی دیگه نسبت بدید، اما نتونید ثابت کنید که اون جرم رو واقعاً انجام داده. اگه بتونید ثابت کنید، دیگه افترا نیست.

انواع جرم افترا و مجازاتشون

افترا هم مثل توهین، انواع مختلفی داره که هر کدوم مجازات خاص خودشون رو دارن:

۱. افترای قولی یا نوشتاری (با حرف یا نوشته تهمت بزنیم)

این رایج ترین نوع افتراست و بیشتر همون چیزیه که مردم بهش می گن «تهمت زدن». یعنی با حرف زدن (مثلاً جلوی جمع یا تو تلفن) یا با نوشتن (توی روزنامه، مجله، پیامک، ایمیل، شبکه های اجتماعی و…)، یه جرم رو به یکی نسبت بدیم و نتونیم ثابتش کنیم.

مجازات: بر اساس ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، کسی که این کار رو بکنه، ممکنه به حبس یا شلاق یا هر دو محکوم بشه. اما نکته مهم اینه که باز هم با قانون کاهش مجازات حبس تعزیری (مصوب ۱۳۹۹)، مجازات حبس این جرم به جزای نقدی درجه شش (که یه مبلغ قابل توجهی هست) تبدیل شده. پس در حال حاضر، بیشتر با جزای نقدی سروکار داریم تا حبس.

یه نکته مهمی توی تبصره ماده ۶۹۷ هست: اگه یه نفر قبلاً یه جرمی رو مرتکب شده باشه، مجازاتش رو کشیده باشه و حالا رفته باشه دنبال زندگی خودش، اگه شما بیاید و اون جرم قدیمی رو دوباره علنی کنید تا آبروش بره، این کار هم افترا محسوب میشه و مجازات داره. چون قانون می خواد فرصت بازگشت به زندگی رو به افراد بده و از آبروریزی های گذشته جلوگیری کنه.

۲. افترای عملی یا فعلی (با کارمون تهمت بزنیم)

این نوع افترا یکم عجیبه، ولی اتفاق میفته. اینجا دیگه با حرف و نوشته سروکار نداریم، بلکه با یه عمل، به طرف تهمت می زنیم. مثلاً فرض کنید شما می خواید به یکی تهمت دزدی بزنید. برای این کار، یه شیء دزدیده شده رو یواشکی می ذارید توی کیف یا ماشین اون شخص، یا حتی تو خونه ش، و بعد زنگ می زنید پلیس تا بیاد و به خیال اینکه اون دزده، دستگیرش کنه.

مجازات: طبق ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی، کسی که افترای عملی انجام بده، به حبس و/یا شلاق محکوم میشه. مجازات این نوع افترا سنگین تره چون علاوه بر آبروریزی، باعث میشه یه آدم بی گناه گرفتار قانون بشه.

نکات مهم در خصوص جرم افترا

در مورد افترا هم مثل توهین، چند تا نکته اساسی هست که دونستنشون ضروریه:

1. افترا هم قابل گذشته: مثل توهین، افترا هم جزء جرایم قابل گذشت محسوب میشه. یعنی اگه کسی بهتون افترا زد و شکایت کردید، بعداً می تونید با رضایت دادن، پرونده رو مختومه کنید.
2. قربانی افترا باید زنده باشه: برخلاف توهین که ممکنه تو شرایط خاص به مرده هم سرایت کنه، افترا حتماً باید به یه شخص زنده نسبت داده بشه. چون اگه فرد فوت کرده باشه، دیگه نمیشه جرمی رو بهش ثابت کرد یا نکرد.
3. مبدأ مرور زمان در افترا: برای افترا، مرور زمان (مدت قانونی برای شکایت) از زمانی شروع میشه که مشخص بشه کسی که افترا زده، نتونسته حرفش رو ثابت کنه. یعنی از وقتی که دادگاه یا مراجع قضایی، عجز اون شخص رو از اثبات تهمتش اعلام می کنن یا طرفی که بهش تهمت زده شده، تبرئه میشه، اون وقت مرور زمان شروع میشه. این تاریخ فرق داره با تاریخ صرفاً گفتن تهمت.
4. هر شکایت واهی، افترا نیست: خیلی ها فکر می کنن اگه از یکی شکایت کنن و بعداً ثابت نشه، طرف مقابل میتونه به جرم افترا ازشون شکایت کنه. این همیشه درست نیست. اگه شما با حسن نیت و برای دفاع از حقوق خودتون شکایت کرده باشید، اما نتونید ثابت کنید، این افترا نیست. افترا زمانیه که شما از قصد و با سوء نیت، یه تهمت دروغ به کسی بزنید و بدونید که نمیتونید ثابتش کنید.
5. افترا باید با سوء نیت باشه: یعنی طرف باید عمداً و با آگاهی کامل، جرمی رو به دیگری نسبت بده و بدونه که این نسبت دروغه یا قادر به اثباتش نیست. اگه ناخواسته یا بدون علم به ماهیت جرم، حرفی زده بشه، افترا محقق نمیشه.

تفاوت های کلیدی توهین، افترا و قذف و نحوه پیگیری قضایی

تا اینجا توهین و افترا رو جداگانه توضیح دادیم. حالا وقتشه که ببینیم این سه تا جرم (توهین، افترا و قذف) چه فرقی با هم دارن و بعدش هم بگیم که اگه خدای نکرده دچار هر کدوم از این ها شدید، چطور باید از طریق قانون پیگیری کنید.

۷. مقایسه توهین، افترا و قذف (چه فرقی با هم دارن؟)

شاید خیلی ها توهین، افترا و قذف رو با هم قاطی کنن، اما این سه تا با هم فرق های اساسی دارن که دونستنشون خیلی مهمه:

ویژگی	توهین	افترا	قذف
ماهیت عمل	کوچک کردن، تحقیر، بی احترامی (وهن آور)	نسبت دادن یک جرم بدون توانایی اثبات	نسبت دادن زنا یا لواط بدون توانایی اثبات
لزوم اثبات	نیاز به اثبات ندارد که آیا عمل نسبت داده شده درست است یا خیر؛ مهم وهن آور بودن است.	ناتوانی از اثبات صحت انتساب شرط اصلی تحقق جرم است.	ناتوانی از اثبات صحت انتساب شرط اصلی تحقق جرم است.
نوع مجازات	تعزیری (شلاق، جزای نقدی، حبس در توهین مشدد)	تعزیری (حبس، شلاق، جزای نقدی)	حد (۸۰ ضربه شلاق، که توسط قاضی تعیین نمی شود و از پیش مشخص است)
جرم قابل گذشت	بله	بله	بله
شخص مورد انتساب	شخص زنده (در موارد خاص، تبعات برای بازماندگان)	فقط شخص زنده	فقط شخص زنده

همونطور که می بینید، تفاوت اصلی توی نوع چیزیه که به طرف نسبت داده میشه و البته نوع مجازات. قذف چون از نظر شرعی خیلی سنگینه، مجازات حدی داره که شدیدتر و ثابت شده ست.

۸. اگه قربانی توهین و افترا شدید، چطور پیگیری قانونی کنید؟

حالا فرض کنید که خدای نکرده، شما یا یکی از نزدیکانتون قربانی توهین یا افترا شدید. چیکار باید بکنید؟ مراحل پیگیری قضایی به این صورته که براتون توضیح میدم:

الف. جمع آوری دلیل و مدرک

اولین و مهمترین قدم اینه که هر مدرکی که دارید رو جمع کنید. هر چیزی که بتونه حرفتون رو ثابت کنه:

• اگه شفاهی بوده و کسی شنیده، شهادت شهود.
• اسکرین شات از چت ها، کامنت ها، پیامک ها.
• فیلم یا وویس (صدای ضبط شده).
• نشریه یا هر نوشته ای که توهین یا افترا توش بوده.

ب. تنظیم شکوائیه

باید یه «شکوائیه» تنظیم کنید. شکوائیه در واقع همون نامه شکایته که توش دقیقاً مشخصات شما (شاکی)، مشخصات طرف مقابل (مشتکی عنه) و شرح کامل اتفاقی که افتاده رو می نویسید. مثلاً چه زمانی، کجا و چطور بهتون توهین یا افترا شده. حتماً ذکر کنید که دقیقاً چه جملاتی گفته شده یا چه کاری انجام شده. برای این کار، می تونید از یه وکیل یا کارشناس حقوقی کمک بگیرید تا شکوائیه رو درست و حسابی براتون بنویسه.

ج. ثبت شکوائیه

شکوائیه رو باید از طریق «دفاتر خدمات الکترونیک قضایی» ثبت کنید. دیگه مثل قدیم نیست که برید دادگستری. با مراجعه به این دفاتر و ارائه مدارکتون، شکوائیه شما به صورت الکترونیکی ثبت و به دادسرا ارسال میشه.

د. روند رسیدگی در دادسرا

بعد از ثبت شکوائیه، پرونده شما به یکی از شعبه های بازپرسی یا دادیاری دادسرا ارجاع میشه. اینجا مراحل زیر طی میشه:

1. احضار طرفین: شاکی و مشتکی عنه برای توضیح دادن و دفاع از خودشون به دادسرا احضار میشن.
2. تحقیقات مقدماتی: دادیار یا بازپرس تحقیقات لازم رو انجام میده، مدارک رو بررسی می کنه و از شهود احتمالی تحقیق می کنه.
3. صدور قرار: اگه دادیار یا بازپرس به این نتیجه برسه که جرم اتفاق افتاده، «قرار جلب به دادرسی» صادر می کنه. اگه مدارک کافی نباشه یا جرمی اتفاق نیفتاده باشه، «قرار منع تعقیب» صادر میشه.
4. تایید دادستان و کیفرخواست: اگه قرار جلب به دادرسی صادر بشه، دادستان هم باید اون رو تایید کنه. بعد از تایید، «کیفرخواست» صادر میشه و پرونده برای رسیدگی نهایی به دادگاه ارسال میشه.

ه. روند رسیدگی در دادگاه

وقتی پرونده به دادگاه میره، این مراحل رو داره:

1. تعیین وقت رسیدگی: دادگاه یه وقت برای رسیدگی تعیین می کنه و به طرفین (شاکی و متهم) ابلاغ میشه.
2. جلسات دادگاه: طرفین در دادگاه حاضر میشن و دفاعیات خودشون رو مطرح می کنن. قاضی مدارک و شواهد رو بررسی می کنه.
3. صدور حکم بدوی: قاضی بر اساس محتویات پرونده و دفاعیات طرفین، حکم خودش رو صادر می کنه. این حکم می تونه محکومیت متهم یا تبرئه اون باشه.
4. حق تجدیدنظرخواهی: اگه یکی از طرفین به حکم صادر شده اعتراض داشته باشه، می تونه ظرف مدت قانونی (معمولاً ۲۰ روز) از طریق دادگاه تجدیدنظر استان، درخواست تجدیدنظر بده. رأی دادگاه تجدیدنظر، دیگه قطعی و لازم الاجراست.

۹. امکان اعاده حیثیت و جبران خسارات (اگه بی گناه متهم شدیم)

یه وقتایی ممکنه شما بی گناه باشید، اما بهتون تهمت زده بشه و آبروتون بره. قانون برای این جور مواقع هم راهکارهایی داره:

• اعاده حیثیت: اگه شما بی گناهی تون ثابت بشه و حکم برائت بگیرید، می تونید درخواست «اعاده حیثیت» کنید. یعنی می تونید از دادگاه بخواید که رسماً اعلام کنه شما بی گناه بودید و اعتبارتون رو بهتون برگردونه.
• مطالبه خسارات: علاوه بر اعاده حیثیت، شما می تونید بابت ضررهای مادی و معنوی که به خاطر اون توهین یا افترا بهتون وارد شده، از فرد خاطی مطالبه خسارت کنید. یعنی می تونید درخواست کنید که فرد خاطی، خسارت هایی که به شما وارد کرده (مثلاً از دست دادن شغل، هزینه های درمانی ناشی از استرس و…) رو جبران کنه. این حق بر اساس ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری به شما داده شده.

اگه شما بی گناهی تون ثابت بشه و حکم برائت بگیرید، می تونید درخواست «اعاده حیثیت» کنید. علاوه بر اون می تونید بابت ضررهای مادی و معنوی که بهتون وارد شده، از فرد خاطی مطالبه خسارت کنید.

نتیجه گیری

همونطور که با هم بررسی کردیم، توهین و افترا دو تا جرم مهمن که مستقیماً به آبرو و حیثیت افراد لطمه می زنن. قانون کشورمون برای حفظ این ارزش والا، مجازات های مختلفی رو برای این جرایم در نظر گرفته. توهین می تونه با حرف یا عمل، شأن کسی رو پایین بیاره، در حالی که افترا یعنی به ناحق، یه جرم رو به دیگری نسبت بدیم. تفاوت قذف با این دو هم در نوع اتهام (زنا یا لواط) و نوع مجازات (حدی بودن) هستش.

دونستن حقوق خودمون در مواجهه با چنین مسائلی خیلی مهمه. هم برای اینکه بدونیم کی حق داریم شکایت کنیم و چطور باید این کار رو انجام بدیم، و هم برای اینکه خودمون ناخواسته مرتکب چنین جرایمی نشیم. اگه خدای نکرده درگیر پرونده های توهین یا افترا شدید، بهترین کار اینه که حتماً با یه وکیل متخصص مشورت کنید. وکیل می تونه بهتون کمک کنه تا پرونده رو به بهترین شکل ممکن پیگیری کنید و از حق و حقوقتون دفاع کنید.