حداقل پیش قسط مهریه

اگه سوال شما اینه که حداقل پیش قسط مهریه چقدره یا یه درصد ثابتی براش وجود داره، باید بگم که واقعیت اینه که هیچ مبلغ یا درصد مشخص و از پیش تعیین شده ای تو قانون برای پیش قسط مهریه وجود نداره. تعیین این مبلغ کاملاً به تشخیص قاضی پرونده بستگی داره که با توجه به اوضاع و احوال مالی مرد و شرایط خاص پرونده تصمیم گیری می کنه.

مهریه، این حق مالی مهم و شرعی که از لحظه عقد، بر گردن مرد میاد، همیشه یکی از بحث برانگیزترین مسائل تو پرونده های خانوادگی بوده. خیلی وقت ها پیش میاد که مرد توانایی پرداخت کل مهریه رو یکجا نداره و اینجا پای تقسیط مهریه و دادخواست اعسار به میون میاد. اما چیزی که ذهن خیلی ها رو درگیر می کنه، مخصوصاً کسایی که درگیر این پرونده ها هستن، اینه که پیش قسط مهریه چقدر میشه؟ آیا یه قانون مشخصی هست که بگه چقدر باید اول پرداخت بشه؟ یا نه، هر کسی با توجه به شرایط خودش، یه مبلغی رو می پردازه؟

این ابهامات و سوال ها کاملاً طبیعیه، چون اطلاعات ضد و نقیض زیادی وجود داره. مثلاً شاید شنیده باشید که ۱۰ درصد مهریه باید اول پرداخت بشه، اما آیا این حرف صحت داره؟ توی این مقاله قراره حسابی در مورد این موضوع گپ بزنیم، از واقعیت های حقوقی گرفته تا مسائلی که توی دادگاه اتفاق می افته، همه رو به زبون خودمونی براتون توضیح بدیم. پس اگه دنبال یه راهنمای کامل و قابل اطمینان هستید تا سر از کار پیش قسط مهریه دربیارید، تا آخر این مطلب با ما همراه باشید.

تقسیط مهریه یعنی چی و کی باید سراغش بریم؟

تصور کنید مردی محکوم شده به پرداخت مهریه، اما خب، پول یه جا نداره که همه رو بپردازه. اینجا چی میشه؟ آیا باید کل زندگیشو بفروشه؟ نه! قانون راه حلی به اسم تقسیط مهریه گذاشته. تقسیط مهریه یعنی اینکه دادگاه به مرد این اجازه رو میده که مهریه رو به جای یکجا، طی چند قسط و تو یه بازه زمانی مشخص به زن پرداخت کنه.

ولی اینجوری نیست که هر کسی هر وقت دلش خواست بگه من پول ندارم و میخوام قسطی بدم! باید ثابت کنید که واقعاً توانایی پرداخت یکجا رو ندارید. اینجاست که پای اعسار از پرداخت مهریه به میون میاد. اعسار یعنی اینکه مرد به دادگاه ثابت کنه که واقعاً توانایی مالی برای پرداخت مهریه رو به صورت یکجا نداره. این ناتوانی ممکنه هم مادی باشه (مثلاً واقعاً پولی تو حسابش نباشه یا اموالی برای فروش نداشته باشه) و هم معنوی (یعنی درآمدش اونقدر کم باشه که اگه بخواد همه مهریه رو یکجا بده، کل زندگیش مختل بشه). پس، تقسیط مهریه و اعسار، دو روی یک سکه هستن؛ اگه اعسار ثابت بشه، قاضی حکم به تقسیط میده.

البته باید حواسمون باشه که تقسیط مهریه با بخشیدن مهریه فرق داره. تو تقسیط، مهریه همچنان باید پرداخت بشه، فقط زمانش به تعویق میفته و به بخش های کوچکتر تقسیم میشه. اما تو بخشش، زن از حق خودش می گذره و دیگه مهریه ای در کار نیست. پس این دو تا رو با هم اشتباه نگیرید.

پیش قسط مهریه: اولین قدم برای پرداخت

وقتی صحبت از تقسیط مهریه میشه، معمولاً یه مبلغی به عنوان پیش قسط مطرح میشه. پیش قسط مهریه چیه؟ خیلی ساده، همون اولین بخش از مهریه است که مرد باید قبل از شروع اقساط، اون رو به صورت یکجا پرداخت کنه. این مبلغ در واقع نشونه ای از حسن نیت و توانایی اولیه مرد برای پرداخت مهریه است.

خب، چرا پیش قسط اینقدر مهمه؟ اهمیتش اینه که اگه دادگاه حکم به تقسیط مهریه بده و پیش قسطی هم تعیین کنه، تا وقتی مرد این پیش قسط رو پرداخت نکنه، عملاً ممکنه با مشکلاتی مثل صدور حکم جلب مواجه بشه. یعنی این پیش قسط یه جورایی چراغ سبز اولیه برای شروع فرآیند تقسیطه. پرداخت به موقعش می تونه جلوی خیلی از مشکلات و دردسرهای قانونی رو بگیره و پرونده رو تو مسیر درست خودش بندازه.

حداقل پیش قسط مهریه در سال ۱۴۰۴: افسانه ها و واقعیت ها

ببینید رفقا، یه باور غلطی بین مردم افتاده که انگار پیش قسط مهریه یه درصد ثابتی داره، مثلاً ۱۰ درصد یا چیزی شبیه به این. اما واقعیت اینه که هیچ قانون یا بخشنامه رسمی و مشخصی برای تعیین حداقل یا درصد ثابتی برای پیش قسط مهریه وجود نداره. اینو باید خیلی صریح و شفاف بگم که ذهنتون از این سردرگمی ها راحت بشه.

خیلی مهمه که این نکته رو بدونید: تعیین میزان پیش قسط مهریه (و حتی تعداد و مبلغ اقساط) کاملاً و تماماً به عهده قاضی پرونده است.

پس اون حرف و حدیث ها درباره ۱۰ درصد یا ۲۰ درصد، بیشتر شایعه یا شاید تجربه شخصی تو یه شعبه خاص باشه که به عنوان قانون عمومی پخش شده. قاضی با توجه به اوضاع و احوال هر پرونده تصمیم گیری می کنه و چیزی به اسم حداقل پیش قسط مهریه ۱۴۰۴ که یه مبلغ یا درصد ثابت باشه، نداریم.

عوامل مؤثر بر تصمیم قاضی برای تعیین پیش قسط

حالا که فهمیدیم قاضی تصمیم گیرنده اصلیه، شاید بپرسید چه چیزهایی روی تصمیمش تأثیر میذاره؟ عوامل مختلفی دست به دست هم میدن تا قاضی به یک تصمیم نهایی برسه:

• میزان مهریه: مهریه تا ۱۱۰ سکه، از نظر قانونی ضمانت اجرای قوی تری داره و قاضی ممکنه برای این میزان مهریه، پیش قسط و اقساط رو جدی تر بگیره. برای مهریه های بیشتر از ۱۱۰ سکه، قاضی بیشتر به تمکن مالی مرد توجه می کنه.
• تمکن مالی زوج: این مهمترین فاکتوره! قاضی همه چیز رو بررسی می کنه: درآمد ثابت (اگه کارمنده)، اموال منقول و غیرمنقول (خونه، ماشین، زمین)، شغل و وضعیت کسب و کارش، سن، و حتی اینکه دوباره ازدواج کرده یا نه.
• وضعیت مالی و نیازهای زوجه: آیا زن خودش درآمد داره؟ آیا فرزند مشترک دارن که نفقه اون ها هم در نظر گرفته بشه؟ نیازهای زندگی زن هم تو تصمیم قاضی بی تأثیر نیست.
• عرف محلی و رویه قضایی شعب مختلف: بعضی از دادگاه ها یا حتی بعضی از قاضی ها، ممکنه یه رویه تقریبا ثابت برای پرونده های مشابه داشته باشن، اما این به معنی قانون نیست.
• تعداد و ادله شهود معرفی شده برای اثبات اعسار: مرد باید بتونه با مدارک و شهادت شهود، اعسار خودشو ثابت کنه. هر چقدر این ادله قوی تر باشن، قاضی راحت تر به تقسیط رضایت میده.

قدم به قدم تا تقسیط مهریه: فرآیند حقوقی از دادخواست تا حکم

رسیدن به حکم تقسیط مهریه و تعیین پیش قسط، خودش یه مسیر قانونی داره که باید قدم به قدم طی بشه. بیایید با هم ببینیم این مسیر چطوریه:

۱. نحوه ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

اولین گام، ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه است. این دادخواست رو باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. تو این دادخواست، شما (اگه مرد هستید) رسماً اعلام می کنید که توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا رو ندارید و از دادگاه می خواید که با بررسی وضعیت مالیتون، حکم به تقسیط بده.

۲. مدارک مورد نیاز برای اثبات اعسار

فقط گفتن پول ندارم کافی نیست! باید مدارک محکمه پسند ارائه بدید. مهمترین این مدارک عبارتند از:

• لیست کامل اموال: باید یه لیست دقیق از تمام دارایی ها و اموالتون، چه منقول (ماشین، حساب بانکی) و چه غیرمنقول (ملک، زمین) رو ارائه بدید. حتی اگه چیزی ندارید هم باید اعلام کنید.
• استعلام حساب ها: دادگاه خودش استعلام از حساب های بانکی شما می گیره تا گردش مالی و موجودی حساب هاتون رو بررسی کنه.
• فیش حقوقی یا گواهی عدم فعالیت: اگه کارمندید، فیش حقوقی نشون دهنده درآمدتون هست. اگه شغل آزاد دارید یا بیکارید، باید با گواهی یا مدارک دیگه، عدم درآمد یا درآمد پایین رو ثابت کنید.
• معرفی شهود: این مورد خیلی مهمه. باید حداقل دو شاهد مرد (با شرایط قانونی شهادت) که از وضعیت مالی شما کاملاً مطلع هستن و می تونن ناتوانی مالی شما رو تأیید کنن، به دادگاه معرفی کنید.

۳. نقش شهادت شهود

همونطور که گفتیم، شهادت شهود یکی از مهمترین دلایل برای اثبات اعسار به حساب میاد. این شاهدها باید بدونن که شما چقدر درآمد دارید، چه اموالی دارید، و آیا واقعاً توانایی پرداخت یکجا رو دارید یا نه. شهود باید تو دادگاه حاضر بشن و به صورت حضوری شهادت بدن.

۴. جلسه دادگاه و دفاعیات

بعد از ثبت دادخواست و ارائه مدارک، یه جلسه دادگاه برگزار میشه. تو این جلسه، هم شما و هم همسرتون (یا وکلاتون) حضور پیدا می کنید. شما باید دفاعیات خودتون رو ارائه بدید و ثابت کنید که واقعاً معسر هستید. همسرتون هم می تونه دفاعیات خودشو مطرح کنه. قاضی با شنیدن حرف های طرفین و بررسی مدارک، تصمیم نهایی رو میگیره.

۵. صدور حکم اعسار و تعیین پیش قسط و اقساط

اگه قاضی اعسار شما رو بپذیره، حکم به تقسیط مهریه صادر میشه. تو این حکم، میزان پیش قسط مهریه و نحوه پرداخت اقساط (مثلاً ماهی یک سکه، فصلی نیم سکه، یا هر چیز دیگه) به دقت مشخص میشه. این حکم به شما ابلاغ میشه و از اون به بعد، شما موظفید طبق اون حکم، مهریه رو پرداخت کنید.

مستثنیات دین: چه چیزهایی رو نمی تونن بابت مهریه بگیرن؟

شاید براتون سوال باشه که اگه قرار شد مهریه رو قسطی ندیم و اموالی داشته باشیم، آیا همه اموال قابل توقیف هستن؟ نه! قانون یه سری اموال رو از توقیف شدن مستثنی کرده. به این ها میگن مستثنیات دین. یعنی این اموال، حتی اگه شما محکوم به پرداخت مهریه باشید، قابل توقیف نیستن و کسی نمی تونه اون ها رو بابت بدهی شما بگیره.

بر اساس ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، لیست مستثنیات دین به شرح زیره:

• مسکن متعارف: اون خونه ای که توش زندگی می کنید و با شأن و موقعیت اجتماعی شما جور درمیاد. اگه خونتون خیلی لوکس و گرون قیمت باشه، ممکنه بخشی از اون یا حتی کلش قابل توقیف باشه، ولی برای یه خونه معمولی که نیاز اولیه زندگیه، معمولاً مشکلی نیست.
• وسایل ضروری زندگی: وسایل خونه، لباس، لوازم آشپزخونه و هرچیزی که برای یه زندگی عادی و معمول ضروریه. البته اینجا هم باید متعارف بودن رو در نظر گرفت. مثلاً یه یخچال معمولی با یه یخچال ساید بای ساید لوکس فرق داره.
• آذوقه و مواد غذایی: مقدار غذایی که برای خودتون و خانواده تون لازم دارید و ذخیره شده.
• ابزار و وسایل کار: اگه شغلی دارید که به یه سری ابزار و وسایل خاص نیاز داره (مثلاً یه نجار به ابزار نجاریش، یه وکیل به لپ تاپ و کتاب هاش)، این ها هم قابل توقیف نیستن چون وسیله امرار معاش شما هستن.
• تلفن: یه خط تلفن برای ارتباطات ضروری.
• مبلغی که تو حساب بانکی برای گذران زندگی لازم دارید: این مورد بیشتر برای حقوق بگیرها یا کسانی که تنها منبع درآمدشون حقوقه و برای تأمین معاش خودشون و خانواده نیازمندن، مطرح میشه.

پس با این حساب، اگه مرد اموالی غیر از این موارد داشته باشه، حتی اگه حکم به تقسیط مهریه صادر شده باشه، زن می تونه برای وصول مهریه اش اون اموال رو توقیف کنه. این نکته رو همیشه تو ذهنتون داشته باشید.

مهلت پرداخت پیش قسط و اگه ندادیم چی میشه؟

وقتی قاضی حکم به تقسیط مهریه میده و پیش قسط رو تعیین می کنه، یه مهلت مشخصی برای پرداخت این پیش قسط در نظر گرفته میشه. این مهلت رو اگه جدی نگیرید، ممکنه حسابی به مشکل بربخورید.

۱. مهلت ۱۰ روزه بعد از ابلاغ اجراییه

معمولاً وقتی حکم تقسیط صادر میشه، یه اجراییه هم به شما ابلاغ میشه. بعد از اینکه این اجراییه به دستتون رسید، شما ده روز فرصت دارید تا مبلغ پیش قسط مهریه رو پرداخت کنید. این مهلت ده روزه، یه جورایی فرصت آخره تا نشون بدید به حکم دادگاه پایبند هستید.

۲. امکان درخواست مهلت بیشتر

اگه به هر دلیلی، تو این ده روز نتونستید پیش قسط رو جور کنید، می تونید با یه درخواست کتبی (لایحه)، از دادگاه بخواید که مهلت بیشتری بهتون بده. البته این درخواست باید موجه باشه و قاضی دلایل شما رو برای تأخیر بپذیره. اینکه قاضی مهلت بده یا نه، باز هم بستگی به نظر خودش و شرایط شما داره.

۳. عواقب عدم پرداخت پیش قسط در مهلت مقرر

حالا فرض کنید نه پیش قسط رو تو مهلت ده روزه دادید، نه درخواست مهلت بیشترتون قبول شد یا اصلاً درخواستی ندادید و پیش قسط رو پرداخت نکردید. اون وقت چه اتفاقی میفته؟

• صدور حکم جلب: بله، درست شنیدید! اگه پیش قسط رو پرداخت نکنید، زن می تونه از دادگاه درخواست صدور حکم جلب شما رو بده. این یعنی شما بازداشت میشید تا پیش قسط رو پرداخت کنید.
• توقیف اموال: علاوه بر حکم جلب، ممکنه اموالی که جزء مستثنیات دین نیستن، توسط دادگاه توقیف بشن تا از محل فروش اون ها، پیش قسط مهریه پرداخت بشه.

۴. عواقب عدم پرداخت اقساط مهریه

بعد از پرداخت پیش قسط، نوبت به اقساط میرسه. اگه تو پرداخت اقساط هم تأخیر کنید یا اصلاً پرداخت نکنید، باز هم مشکل ساز میشه:

• حبس: زن می تونه درخواست حبس شما رو تا زمان پرداخت قسط عقب افتاده بده. این حبس می تونه تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی (یا معادل آن) ادامه پیدا کنه.
• کسر از حقوق: اگه کارمند باشید، ممکنه دادگاه حکم به کسر مستقیم از حقوق شما بده.
• توقیف سهم الارث: اگه در آینده ارثی به شما برسه، زن می تونه درخواست توقیف سهم الارث شما رو برای وصول مهریه بده.

پس، پرداخت به موقع پیش قسط و اقساط مهریه رو جدی بگیرید تا با دردسرهای قانونی و مشکلات بیشتر مواجه نشید.

وضعیت شغلی زوج و تأثیرش روی پیش قسط و اقساط

یکی از مهمترین فاکتورها که قاضی برای تعیین پیش قسط و اقساط مهریه در نظر می گیره، وضعیت شغلی و درآمد مرد هست. این موضوع می تونه حسابی تو نوع و میزان تقسیط مهریه اثر بذاره:

۱. کارمندان دولت

اگه مرد کارمند دولت باشه، وضعیتش نسبتاً مشخص تره. چون درآمد ثابت و مشخصی داره و فیش حقوقیش هم گواه تمکن مالیشه. تو این حالت، اگه حکم به تقسیط مهریه داده بشه، معمولاً یه بخشی از حقوق مرد به صورت ماهیانه برای پرداخت اقساط کسر میشه. میزان کسر از حقوق هم قانون مشخصی داره:

• اگه مرد زن و فرزند داشته باشه، معمولاً یک چهارم (¼) حقوق و مزایای اون کسر میشه.
• اگه مرد تنها زندگی کنه و فرزندی باهاش نباشه، تا یک سوم (⅓) از حقوق و مزایاش کسر میشه.

این کسر از حقوق، خیال زن رو از بابت دریافت اقساط راحت تر می کنه و مرد هم دیگه دغدغه پرداخت دستی رو نداره.

۲. کارگران (رسمی و روزمزد)

برای کارگرها، وضعیت کمی فرق می کنه:

• کارگران رسمی و دارای بیمه: اگه مرد کارگر رسمی باشه و سابقه بیمه و حقوق ثابت داشته باشه، وضعیتش شبیه کارمندان دولت میشه. یعنی با بررسی فیش حقوقی و بیمه، میزان کسر از حقوق برای اقساط مهریه تعیین میشه. این گروه هم به نسبت راحت تر می تونن اعسار و تقسیط مهریه رو پیگیری کنن.
• کارگران روزمزد: اینجاست که کار کمی سخت تر میشه. کارگران روزمزد معمولاً درآمد ثابت و مشخصی ندارن و اثبات اعسار یا حتی تعیین اقساط برای اون ها چالش های خودش رو داره. قاضی باید تحقیقات بیشتری انجام بده تا از وضعیت درآمدی واقعی مرد باخبر بشه. اگه مرد همکاری نکنه و بخواد از پرداخت مهریه شونه خالی کنه، کار زن برای دریافت مهریه سخت تر میشه، چون منبع درآمد ثابتی برای کسر از اون وجود نداره.

۳. افراد بیکار/مشاغل آزاد

اگه مرد بیکار باشه یا شغل آزاد داشته باشه و نتونه درآمد ثابتی رو ثابت کنه، اثبات اعسار برای تقسیط مهریه سخت تر میشه. تو این موارد، قاضی به شدت به مدارک دیگه و شهادت شهود تکیه می کنه. ممکنه تحقیقات محلی هم برای بررسی وضعیت مالی مرد انجام بشه. حتی در این شرایط هم، اگه اعسار ثابت بشه، دادگاه با در نظر گرفتن حداقل های زندگی برای مرد، مبلغ ناچیزی رو به عنوان قسط تعیین می کنه یا ممکنه برای مدتی حکم به توقف اقساط بده تا زمانی که مرد شغلی پیدا کنه.

خلاصه که نوع شغل و میزان درآمد، نقش کلیدی تو تعیین پیش قسط و اقساط مهریه داره و قاضی به همه این جزئیات توجه می کنه.

آیا میشه میزان اقساط رو تغییر داد؟ (تعدیل مهریه)

زندگی همیشه یکنواخت نیست. ممکنه شرایط مالی یه مرد بعد از صدور حکم تقسیط مهریه تغییر کنه؛ شاید وضعش بهتر بشه یا خدای نکرده بدتر. اینجا قانون راه حلی به اسم تعدیل مهریه رو پیش بینی کرده.

۱. شرایط درخواست تعدیل

اگه وضعیت مالی زوج یا حتی زوجه، بعد از صدور حکم تقسیط مهریه، تغییر چشمگیری داشته باشه، میشه درخواست تعدیل داد. مثلاً:

• افزایش تمکن مالی مرد: اگه مرد بعد از چند وقت، شغل بهتری پیدا کنه، درآمدش بالا بره، یا اموال جدیدی به دست بیاره، زن می تونه درخواست بده که اقساط مهریه افزایش پیدا کنه یا مثلاً تعداد سکه ها در هر قسط بیشتر بشه.
• کاهش تمکن مالی مرد: برعکس، اگه مرد شغلش رو از دست بده، بیماری لاعلاج بگیره، یا هزینه های زندگی و خانواده اش به شدت بالا بره، خودش می تونه درخواست بده که اقساط مهریه کاهش پیدا کنه.
• تغییر در نیازهای زن: اگه زن هم در شرایطی قرار بگیره که نیازهای مالیش بیشتر بشه، مثلاً به دلیل بیماری یا مشکلات دیگه، ممکنه بتونه درخواست تعدیل بده.

نکته مهم اینه که این تغییر باید واقعاً چشمگیر و قابل اثبات باشه، نه اینکه یه تغییر کوچیک و جزئی.

۲. مراحل قانونی و مستندات لازم برای تعدیل

برای درخواست تعدیل مهریه هم باید مراحل قانونی طی بشه:

1. ثبت دادخواست تعدیل: هر کسی که احساس می کنه شرایطش تغییر کرده (چه زن و چه مرد)، باید یه دادخواست جدید با عنوان درخواست تعدیل اقساط مهریه رو از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت کنه.
2. ارائه مدارک و مستندات: تو این مرحله، باید همه مدارک و شواهد جدیدی رو که نشون دهنده تغییر وضعیت مالی شماست، ارائه بدید. مثلاً فیش حقوقی جدید، گواهی بیماری، اسناد خرید و فروش اموال و هر مدرک دیگه ای که ادعای شما رو ثابت کنه.
3. بررسی دادگاه: قاضی دوباره وضعیت رو بررسی می کنه، ممکنه تحقیقاتی انجام بده و بعد از شنیدن دفاعیات طرفین، تصمیم نهایی رو برای افزایش یا کاهش اقساط میگیره.

پس، اگه اوضاع زندگی شما یا همسرتون حسابی تغییر کرده، این رو بدونید که درهای قانون برای تعدیل اقساط مهریه بازه.

پیش قسط مهریه در انواع طلاق: دائم یا توافقی؟

مهریه و نحوه پرداختش، تو شرایط مختلف طلاق، ممکنه یه سری تفاوت های ریز و درشت داشته باشه. بیایید ببینیم تو طلاق از طرف مرد و طلاق توافقی، وضعیت پیش قسط مهریه چطوریه.

۱. طلاق از طرف مرد

اگه مرد خودش پیشقدم بشه و درخواست طلاق بده، دادگاه معمولاً به سادگی حکم طلاق رو صادر نمی کنه. مرد باید قبل از ثبت طلاق، تمام حقوق مالی زن (از جمله مهریه، نفقه، اجرت المثل و …) رو پرداخت کنه. این یعنی اگه مهریه تعیین شده باشه، مرد باید مبلغ پیش قسط و حتی سایر اقساط رو هم مشخصاً پرداخت یا ضمانت کنه تا طلاق ثبت بشه.

تو این حالت هم اگه مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداشته باشه، می تونه دادخواست اعسار بده و درخواست تقسیط مهریه رو مطرح کنه. در صورت پذیرش اعسار، مرد باید پیش قسط رو پرداخت کنه و برای اقساط هم ضمانت های لازم رو بده تا بتونه گواهی عدم امکان سازش رو بگیره و مراحل ثبت طلاق رو ادامه بده.

۲. طلاق توافقی

طلاق توافقی، همونطور که از اسمش پیداست، بر اساس توافق و تفاهم زن و مرد انجام میشه. تو این نوع طلاق، زوجین می تونن سر همه مسائل مالی و غیرمالی، از جمله مهریه و نحوه پرداختش، با هم به توافق برسن. این توافق تو یه سند به اسم توافقنامه طلاق نوشته میشه و دادگاه هم بر اساس اون حکم صادر می کنه.

اگه تو توافقنامه مشخص بشه که بخشی از مهریه به عنوان پیش قسط پرداخت میشه و بقیه هم قسطی، این توافق کاملاً قانونی و معتبره. حتی زن می تونه در ازای تسریع روند طلاق یا هر دلیل دیگه ای، بخشی از مهریه اش رو ببخشه و با قسط بندی بقیه مهریه موافقت کنه. تو طلاق توافقی، دست طرفین برای چونه زنی و رسیدن به یک راه حل مشترک بازتره و این آزادی عمل، می تونه روند رو خیلی راحت تر و سریع تر کنه.

سوالات متداول درباره پیش قسط مهریه

آیا پیش قسط مهریه در ازدواج موقت و دائم فرق داره؟

نه، از نظر قانون، تعیین پیش قسط و تقسیط مهریه در ازدواج موقت و دائم تفاوت چندانی نداره. تو هر دو مورد، اگه مرد توانایی پرداخت یکجا رو نداشته باشه، می تونه دادخواست اعسار بده و قاضی با توجه به شرایط مالی و وضعیت پرونده، پیش قسط و اقساط رو تعیین می کنه.

اگه مرد پولدارتر بشه، میشه اقساط رو زیاد کرد؟

بله، دقیقاً! اگه بعد از صدور حکم تقسیط، وضعیت مالی مرد به طور چشمگیری بهتر بشه و مثلاً شغل پردرآمدی پیدا کنه یا اموال جدیدی به دست بیاره، زن می تونه با ثبت دادخواست تعدیل اقساط مهریه، از دادگاه بخواد که میزان اقساط رو افزایش بده. البته باید این بهبود وضعیت مالی رو با مدارک معتبر ثابت کنید.

زن می تونه همزمان با اقساط، اموال دیگه مرد رو هم توقیف کنه؟

بله، اگه مرد علاوه بر اقساطی که پرداخت می کنه، اموال دیگه ای هم داشته باشه که جزء مستثنیات دین نباشن، زن می تونه در طول مدت پرداخت اقساط، برای وصول باقیمانده مهریه، اون اموال رو توقیف کنه. این حق زن از بین نمیره، مگر اینکه کل مهریه پرداخت شده باشه.

چطور میشه اعسار رو درست حسابی ثابت کرد؟

برای اثبات اعسار باید هم مدارک کافی ارائه بدید و هم شهود مطمئن داشته باشید. ارائه لیست دقیق اموال، گردش حساب بانکی، فیش حقوقی (یا مدارک عدم درآمد)، و شهادت حداقل دو شاهد مرد که از وضعیت مالی شما مطلع هستن، کلید اصلی اثبات اعساره. هرچی مدارکتون کامل تر و شهودتون موثق تر باشن، شانس موفقیتتون بیشتره.

واقعاً میشه پیش قسط مهریه رو حذف کرد؟

به صورت کلی، حذف کامل پیش قسط مهریه کار خیلی سختیه و معمولاً تو رویه قضایی ما چنین اتفاقی نمیفته. نهایتاً میشه با ارائه دلایل خیلی قوی و محکمه پسند، مبلغ پیش قسط رو تا حد زیادی کاهش داد، اما حذف کاملش تقریباً غیرممکنه. پیش قسط نشونه ای از جدیت و توانایی اولیه مرد در پرداخت مهریه است.

قاضی چطور توانایی مالی مرد رو بررسی می کنه؟

قاضی برای بررسی توانایی مالی مرد، فقط به حرف ها اکتفا نمی کنه. دادگاه استعلامات مختلفی می گیره، مثلاً از بانک مرکزی برای حساب های بانکی، از اداره ثبت اسناد برای اموال غیرمنقول، از راهور برای خودرو، و حتی از اداره ثبت احوال برای وضعیت تأهل. علاوه بر این، شهادت شهود و در صورت لزوم، تحقیقات محلی هم انجام میشه تا تصویر کاملی از وضعیت مالی مرد به دست بیاد.

اگه پیش قسط مهریه رو ندادن، چی کار کنیم؟

اگه مرد پیش قسط مهریه رو تو مهلت مقرر پرداخت نکرد، زن می تونه از دادگاه تقاضای صدور حکم جلب مرد رو بده. این حکم جلب برای فشار آوردن به مرد جهت پرداخت پیش قسط صادر میشه. همچنین زن می تونه درخواست توقیف اموال غیر از مستثنیات دین رو بده.

مبلغ پیش قسط و مهلت اقساط مهریه چقدره؟

همونطور که تو بخش های قبلی هم تأکید کردیم، مبلغ پیش قسط مهریه و همچنین مهلت و تعداد اقساط، هیچ مبلغ یا فرمول ثابتی نداره. تعیین این موارد کاملاً به تشخیص قاضی پرونده برمی گرده که با بررسی دقیق وضعیت مالی و درآمدی مرد، نیازهای زن و سایر اوضاع و احوال پرونده، تصمیم نهایی رو میگیره. پس دنبال یه عدد ثابت نگردید، چون چنین چیزی وجود نداره!

حرف آخر: مهریه، پیش قسط و مشاوره حقوقی

خب رفقا، تا اینجا با هم گپ زدیم در مورد یکی از مهمترین و حساس ترین مسائل تو پرونده های خانوادگی: حداقل پیش قسط مهریه. دیدیم که برخلاف تصور رایج، هیچ درصد یا مبلغ ثابت قانونی به اسم حداقل پیش قسط مهریه نداریم و همه چیز به تشخیص قاضی و شرایط خاص هر پرونده برمی گرده.

یاد گرفتیم که عوامل زیادی مثل تمکن مالی مرد، وضعیت مالی زن، میزان مهریه و حتی شهادت شهود، تو تصمیم قاضی اثرگذارن. مسیر تقسیط مهریه از ثبت دادخواست اعسار شروع میشه و تا صدور حکم و پرداخت اقساط ادامه پیدا می کنه. همچنین با مستثنیات دین آشنا شدیم و فهمیدیم که چه اموالی قابل توقیف نیستن. و البته، به عواقب جدی عدم پرداخت پیش قسط و اقساط هم اشاره کردیم که می تونه حسابی دردسرساز باشه.

همونطور که می بینید، بحث مهریه و تقسیطش، پیچیدگی های حقوقی زیادی داره و پر از ظرایف و نکاته. یه اشتباه کوچیک یا یه ندانم کاری، ممکنه مسیر پرونده رو کاملاً عوض کنه و عواقب ناخوشایندی داشته باشه. به همین دلیل، بهره مندی از مشاوره و کمک یه وکیل متخصص خانواده تو این زمینه، نه تنها ضروریه، بلکه می تونه خیال شما رو راحت کنه و بهترین راه حل رو براتون پیدا کنه.

وکیل متخصص می تونه با تجربه و دانش حقوقیش، شما رو تو تمام مراحل راهنمایی کنه؛ از تهیه مدارک و تنظیم دادخواست گرفته تا حضور تو دادگاه و دفاع از حقوق شما. پس اگه خودتون یا اطرافیانتون با چنین مسائلی درگیر هستید، حتماً با یه وکیل معتمد مشورت کنید تا بهترین نتیجه رو بگیرید و از حقوق خودتون به درستی دفاع کنید.