اتفاقی که با «قرمز» برای فربدون جیرانی رخ داد

به گزارش خبرگزاری فیچینو موزه سینما در ادامه انتشار سلسله گفتگوهای تاریخ شفاهی خود همزمان با زادروز « فریدون جیرانی» فیلمنامه نویس کارگردان و فیلمنامه نویس بخش هایی از گفنگوی این هنرمند را منتشر کرده است که آنرا می خوانید.

فریدون جیرانی کارگردان سینما در ابتدای گفتگوی تاریخ شفاهی خود گفت: خاطرات سینمایی و فیلم دیدن های من به یک شهرستان کوچک که دارای پنج خیابان و دو سینما به نام های «فردوسی» و «مولن روژ» است بازمی گردد. یادم می آید من هر ماه با پدرم از تربت حیدریه به مشهد می رفتیم و چند روزی در این شهر سپری می شد. 

«گنج قارون» را در مشهد دیدم

وی با بیان اینکه همراه پدرش برای تماشای «گنج قارون» به مشهد رفته بود و این فیلم را در سینما کریستال دیده بود ادامه داد: در واقع پدرم را وادار می کردم برای تماشای فیلم های مهم به مشهد برویم. ناگفته نماند که حرکت در مسیر تربت حیدریه به سمت مشهد برای من لذت فراوانی داشت. در ابتدا مسیر حرکت اتوبوس ها به گونه ای بود که از مقابل سردر سینماها عبور می کردیم و این موضوع برایم جذابیت زیادی داشت اما بعدها مسیر حرکت دچار تغییر شد و این موضوع از جمله خاطرات تلخ من از آن دوران است. 

جیرانی گفت: تابستان سال ۱۳۴۸ به مشهد آمدم و دوستی من را به گروه تئاتری به نام «نیما» معرفی کرد که مرحوم فریدون صلاحی سرپرست آن بود و بدین ترتیب برای آموختن وارد کلاس های آموزش تئاتر شدم. در آنجا داریوش ارجمند پس از فارغ التحصیلی به مشهد بازگشته بود و شروع به اجرای نمایشنامه هایی در این شهر کرد و اولین نمایش او «چوب به دست های ورزیل» نام داشت.

 هیچ وقت به کارگردانی فکر نمی کردم

او با بیان اینکه پیوندش با سینما با فیلم «آفتاب نشین ها» رقم خورد بیان داشت: زمانی که فیلمنامه این فیلم را نوشتم به حبیب اسماعیلی و مهدی صباغ زاده دادم تا بخوانند که در نهایت صباغ زاده کارگردانی آن را پذیرفت. در «آفتاب نشین ها» دستیار کارگردان بودم. با اینکه برای کار دستیاری پیشنهادهای بسیاری داشتم اما فقط در این فیلم  و «سناتور» در چنین سمتی فعالیت کردم. 

جیرانی با اشاره به اینکه هیچ وقت به کارگردانی فکر نمی کرده گفت: بیشترعلاقه داشتم فیلمنامه نویس شوم و تمام تمرکزم معطوف به فیلمنامه بود. این مسیر از «آفتاب نشین ها» آغاز شد و در ادامه «پرونده» و «رهایی» را نوشتم و در همین زمان با بنی اعتماد آشنا شدم. 

او درباره همکاری خود با رخشان بنی اعتماد یادآور شد: بنی اعتماد در سال ۱۳۵۹ منشی صحنه سینما بود و در سال ۱۳۶۰ قرار شد تا به همراه یکدیگر فیلمنامه ای بنویسیم. سال بعد او فیلمنامه را به تلویزیون ارائه داد که ساخت آن مورد موافقت قرار گرفت اما در ادامه به نتیجه نرسید در واقع خودمان دیگرعلاقه ای به ساخته شدن آن فیلم نداشتیم. بعدها باز هم من و بنی اعتماد تصمیم به همکاری گرفتیم. او ایده ای درباره یک زن کارگر داشت و چیزی در حدود دو ماه و نیم درباره فیلمنامه آن فکر کردیم و به بحث و نظر پرداختیم اما نتیجه ای حاصل نشد. من دو سال پیش از آن طرح فیلم «نرگس» را نوشته بودم که آن را برای بنی اعتماد تعریف کردم. او از این اثر بسیار استقبال کرد و در مدت یک ماه فیلمنامه نهایی را نوشتیم. بنی اعتماد شخصیت آفاق را به آن طرح اضافه کرد و فیلمنامه «نرگس» آماده شد.

«قرمز» موقعیتم را در سینما تغییر داد

او افزود: بلافاصله پس از این فیلم دو قرارداد جدید امضا کردم زیرا فیلمنامه نرگس در جشنواره فیلم فجر آن سال بسیار مطرح شد و بسیاری از افراد مهم به من تبریک گفتند. بعد از آن فیلمنامه ای با نام «عاشقم من» را نوشتم و آن را به مهدی فخیم زاده دادم. درواقع از اواسط سال ۱۳۷۶ به دنبال تکمیل این فیلمنامه بودیم که در پاییز متن کامل شد و فرآیند انتخاب بازیگر را پیگیری کردیم اما نتیجه ای در پی نداشت. 

جیرانی با بیان اینکه بعد از کارگردانی «قرمز» موقعیتش در سینما دچار تغییر شد بیان داشت: این فیلم در جشنواره و اکران عمومی بسیار موفق بود و به پرفروش ترین فیلم سال ۱۳۷۸ تبدیل شد. پس از آن من توانستم «آب و آتش» را کارگردانی کنم و سال بعد از آن نیز «شام آخر» را مقابل دوربین بردم. به نظرم این سه فیلم باعث شدند تا جایگاه من در سینما تثبیت شود.

۲۴۵۲۴۵