انواع سازه های ساختمانی

انواع سازه های ساختمانی بر اساس مصالح مورد استفاده در ساخت و شیوه پیاده سازی با یکدیگر متفاوت هستند. انتخاب نوع سازه در ساخت ساختمان و معماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که بایستی سازندگان و مهندسان حتما به این موضوع توجه داشته باشند. در واقع سازه استخوان بندی ساختمان بوده که دوام و تعادل آن را تعیین می‌کند. در ادامه با ما همراه باشید تا مفصل به معرفی انواع سازه های ساختمانی و ویژگی های هریک از آنها بپردازیم.

سازه ساختمانی چیست؟

قبل از معرفی انواع سازه های ساختمانی لازم است ابتدا با مشخصات “سازه” آشنا شویم که اسکلت ساختمان را تشکیل می‌دهد. در واقع وزن کلی بنا بر سازه استوار است و سایر مصالح ساختمانی اطراف سازه را احاطه کرده و آن را تقویت می‌کنند. به عبارتی بهتر به هر عنصر فیزیکی مثل ستون یا دیوار و پایه که برای ایجاد ساختمان استفاده می‌شوند سازه گفته می‌شود. سازه ساختمانی از قطعات فلزی بتنی چوب و سایر مواد تشکیل شده که در کنار هم قرار می‌گیرند و بار ساختمان را تحمل می‌کنند. طبعا برای احداث انواع سازه های ساختمانی به تجهیزات و مصالح مختلفی نیاز است که با خرید آنها از شرکت های تامین کننده تجهیزات ساختمان مثل تجهیز حاجی پورhttps://tajhizhajipour.com/ و استفاده از آنها این امر به راحتی هرچه تمام صورت می‌گیرد.

 اصلی ترین بخش سازه اسکلت بندی ساختمان است که به صورت عمودی و افقی ساخته می‌شود. قطعات عمودی همان ستون‌ها و پایه‌ها هستند که وظیفه دارند بار سازه های بالایی را به سازه های زیرین انتقال دهند. سازه های افقی نیز بام‌ها و دیوار های مجاور را تشکیل می‌‎دهند که بار و وزن ساختمان را تحمل می‌کنند. لازم به ذکر است در بنا کردن ساختمان از سازه های مختلفی استفاده می‌شود؛ سازه باید به درستی اجرا شده و از مصالح مرغوب و با کیفیت استفاده شود.

انواع سازه های ساختمانی

با توجه به تکنولوژی ساخت تحمل بار های وارده و همچنین مصالحی که سازه با آن ساخته می‌شود سازه های ساختمان به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند:

1. سازه سنتی

از قدیمی ترین انواع سازه های ساختمانی است که با استفاده از خشت و آجر ساخته می‌شود. روند ساخت سازه های سنتی برخلاف سایر سازه‌ها بیشتر از اینکه بر مبنای محاسبات علمی صورت گیرد بر مبنای تجربه بوده و تمامی دستورالعمل‌ها و استاندارد های اجرایی آن صرفا بر اساس آمار و تجربه می‌باشد. تعداد طبقات در این نوع سازه‌ها حداکثر دو طبقه با ارتفاع 8 متر از سطح زمین تعیین شده است.

بازهم تاکید می‌شود تمامی دستورالعمل‌ها و آیین نامه های اجرایی برای سازه های سنتی تجربی هستند و هیچ گونه تضمینی مبنی بر علمی بودن فرایند ساخت آن وجود ندارد.

2. سازه بتنی

همانطور که از نامش پیداست ماده اصلی ساخت این سازه بتن شن و ماسه می‌باشد. جالبه بدانید سازه های بتنی در مقابل شرایط محیطی سخت بسیار مقاوم تر از سازه های ساخته با دیگر مصالح هستند. بتن ماده‌ای سفت و سخت و در عین حال با قابلیت انعطاف پذیری بالا است؛ از این رو جهت ساخت انواع سازه های بتنی نظیر پل ستون و… از این متریال با اشکال مختلف استفاده می‌شود. از طرفی سازه های بتنی در برابر حرارت هم مقاومت بالایی دارند؛ به عنوان مثال بتن آرمه در صورت مواجه با حرارت 1000 درجه سانتی گراد بسیار با دوام بوده و حدود یکساعت طول خواهد کشید تا دمای فولاد داخل آن به 500 درجه برسد.

به طور کلی سازه های بتنی از مستحکم ترین و کاربردی ترین انواع سازه های ساختمانی به حساب می‌آیند که در  شرایط آب و هوایی مختلف عملکرد قابل قبولی دارند. جالبه بدانید به لطف پیشرفت تکنولوژی نمونه‌ای سازه های بتنی سبک تولید و به بازار عرضه شده که امکان ساخت آپارتمان های بلندتر و سبک تر را فراهم می‌کنند.

3. سازه فولادی

از دیگر انواع سازه های ساختمانی است که تمامی مصالح این سازه که برای تحمل بارها و انتقال آنها به سازه های زیرین به کار می‌روند از فولاد است. اتصالات به کار رفته در سازه های فولادی به صورت جوشی پرچی یا پیچ و مهره انجام می‌شود. امروزه بسیاری از ساختمان های مسکونی بلند مراکز تجاری پل های معلق و سوله های صنعتی را با اسکلت فولادی می‌سازند. در کنار کارایی بینظیر سازه های فولادی بتن آرمه یا همان بتن مسلح دیگر گزینه ایده آل برای ساخت سازه به حساب می‌آید.

در روش سنتی ساخت سازه با فولاد ابتدا قطعات فولادی به محل کارگاه منتقل شده و در آنجا برش داده می‌شدند؛ سپس با کمک جوشکاری به یکدیگر اتصال پیدا می‌کردند. اما در روش نوین ساخت سازه های فولادی ابتدا با تهیه نقشه دقیقی از سازه و کشیده شدن قطعات در نرم افزار های تخصصی ساخت قطعات فولادی با اندازه های بسیار دقیق در کارخانه صورت می‌گیرد؛ سپس این قطعات پیش ساخته به کارخانه منتقل شده و با کمک پیچ و مهره یا پرچ به یکدیگر اتصال پیدا می‌کنند.

4. سازه صنعتی

اسکلت سازه های صنعتی با استفاده از فولاد ساخته می‌شود و برای مواردی مثل ساخت سوله کارخانجات کارگاه های کوچک و بزرگ و انبارها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل اینکه سازه های فلزی صنعتی بسیار حساس بوده و نیاز به استحکام و پایداری فراوانی دارند حتما باید از فولاد به عنوان سنگ بنای اصلی ساخت استفاده کرد. جالبه بدانید سازه های صنعتی بیشتر به محصولات مدرن مثل کامپوزیت‌ها می‌پردازند که علاوه بر استحکام و دوام بالا دارای وزن سبکی هم هستند.

5. سازه ساختمانی ICF

سازه ICF یکی دیگر از انواع سازه های ساختمانی است که به عنوان قالب عایق ماندگار هم شناخته می‌شود. در این سازه از دیوار های بتنی با قالب های دائم استفاده می‌شود. پس از عملیات بتن ریزی این قالب‌ها بخشی از دیوار محسوب می‌شوند و نقش عایق حرارتی دارند. پلی استایرن قابل انبساط رابط های اتصال دهنده پلی استایرن در دو طرف دیوار میلگرد های افقی و عمودی از اجزای تشکیل دهنده سازه ساختمانی ICF هستند. این مدل سازه در دسته سازه های بتنی قرار می‌گیرد که از مزایای آن می‌توان به سرعت بالای یکپارچه ایجاد عایق یکپارچه افزایش استحکام ساختمان و… اشاره کرد.

6. سازه ساختمانی LCF

جزء انواع سازه های ساختمانی سبک و معروفی است که به صورت پیش ساخته به بازار عرضه می‌شود؛ یعنی ابتدا در کارخانه ساخته شده و سپس در روز مقرر به محل نصب ارسال می‌شود. پس از ارسال به محل نصب اجزای آن بر اساس نقشه مشخص شده به هم اتصال پیدا می‌کنند. ورق های فلزی فولادی با ضخامت کم و پوشش گالوانیزه با استفاده از پیچ و مهره جوش داده می‌شوند و سازه LCF ساخته می‌شود. برای اجرای این سازه ابتدا باید پی و فونداسیون ساخته شود؛ سپس دیوارها قرار بگیرند و بعد سقف اجرا گردد.

از مزایای سازه ساختمانی LCF می‌توان به وزن بسیار سبک نصب و اجرای آسان دوام و استحکام بالا مقاومت زیاد در برابر حریق و… اشاره کرد. جالبه بدانید مصالح این سازه کاملا قابل بازیافت بوده و در هنگام ساخت نیاز خیلی کمی به مصالح غیر قابل بازیافت وجود دارد.

7. سازه ساختمانی پانلی

سازه پانلی جزء سازه های بتن آرمه است که در ساخت آن بجای تیر و ستون از دیوار باربر نیمه پیش ساخته به روش قالب عایق ماندگار استفاده می‌شود. به گونه‌ای که قطعات سازه پانلی به صورت پیش ساخته تولید شده و سپس به محل نصب ارسال می‌شوند تا بعد از اجرای سقف و دیوارها طرفین آنها با بتن عایق بندی گردد. از مزایای سازه ساختمانی پانلی می‌توان به سرعت بالای نصب تهیه آسان مصالح ضخامت اندک دیوار های بیرونی مقاوم در برابر زلزله مقاومت در برابر آتش سوزی و… اشاره کرد.

8. سازه ساختمانی پیش تنیده

از دیگر انواع سازه های ساختمانی سازه پیش تنیده است که از اجزایی مثل بتن پیش ساخته مجاری محافظ دوغاب و میلگرد های فولادی ضد اکسید تشکیل شده است. بتن با وجود اینکه مقاومت فشاری بسیار بالایی دارد در برابر تنش های کششی مقاومت چندان خوبی از خود نشان نمی‌دهد. از این رو باید از سازه‌ای استفاده شود که به کاهش یا از بین بردن تنش های کششی کمک کند که سازه ساختمانی پیش تنیده این کار را به خوبی انجام می‌دهد. این سازه به صورت پیش ساخته بوده که ابتدا در کارخانه تولید شده و سپس به محل موردنظر انتقال می‌یابد.

جمع بندی

در این مقاله مفصل به معرفی انواع سازه های ساختمان و مزایای هریک از آنها پرداخته شد. همانطور که گفته شد سازه ساختمان اسکلت یا همان استخوان بندی ساختمان است که مقاومت بالای آن از اهمیت زیادی برخوردار است. آشنایی با هریک از سازه های ساختمانی جزء مهمترین اطلاعاتی است که هر معمار یا مهندس عمران باید به دنبال آن باشد. اینکه از نوع سازه ساختمانی و دوام و پایداری آن اطلاع داشته باشیم کمک خواهد می‌کند تا با توجه به نوع ساختمان مناسب ترین روش ساخت و ساز را برای پروژه موردنظر انتخاب کنیم.