سند مالکیت خانه تئاتر به نام شخص رئیس هیئت مدیره خلاف قانون است/ بررسی امور مالی از بازرسی کل کشور تا اداره حقوقی وزارت ارشاد

پریسا ساسانی: غیر از ایرج راد که ۱۷ سال بر مستند مدیریت این نهاد صنفی نشست باقی مدیرانی که روی کار آمدند عمر خدمت شان از یک سال تا سه سال متغییر بوده است. آخرین مدیر مستعفی خانه تئاتر بعد از استعفای خود در صحبت هایی پراکنده به اختلاف با هیات مدیره اشاره کرد.

همه ماجرا منوط به همین اختلاف نمی شد. زیرا بسیاری از اعضای خانه تئاتر به عملکرد این نهاد صنفی معترض بوده و هستند؛ از همین رو مقصود نعیمی ذاکر به دعوت خبرگزاری فیچینو درباره دلایل استعفای خود توضیحات تشریحی و تکمیلی مبنی بر تخلفاتی مالی مشخص نبودن وضعیت سند مالکیت این نهاد صنفی اختلاف بدنه خانه تئاتر با اعضای هیات مدیره عدم اعطای کمک هزینه مربوط به هنرمندان تئاتر در دوران کرونا و غیره ارائه کرد.

اما آنچه در صحبت های این مدیر سئوال برانگیز بود ثبت سند مالکیت خانه تئاتر به اسم شخصِ حقیقی ایرج راد و چرایی عدم رسیدگی به این موضوع حقوقی بود.فیچینو بنا دارد با طرح موضوعاتِ مربوط به خانه تئاتر مسائل و مشکلات این نهاد صنفی را در گفتگو با کارشناسان این حوزه مطرح کند.

* آقای نعیمی ذاکر در ابتدا و با توجه به شناختی که از خانه تئاتر دارید؛ درباره مشکلات اساسی این نهاد صنفی صحبت کنید.

مقصود نعیمی ذاکر مدیرعامل سابق خانه تئاتر: نکات زیربنایی درباره خانه تئاتر مطرح است که یکی از مهم ترین نکات جایگزینی نیروهای جوان برای اداره این نهاد صنفی به جای افرادی از جمله آقای ایرج راد است. نکته دوم افرادی باید امور صنفی خانه تئاتر را به عهده بگیرند که به رویۀ امور اداری و مالی آشنا باشند و البته دغدغه ای غیر از مسائل غیرهنری داشته باشند که در این مسیر آشنایی با رسانه از ملزومات اصلی است. این در حالی است که جوان ها و هنرمندان بسیار باهوش و صاحب خلاقیت پشت درهای بسته و کهنه تصمیم گیری مانده اند. دریغ از اینکه یک نظام هنری درست و درمان وجود داشته باشد. دچار آوارگی هنری هستیم که این آوارگی مربوط به تمامی مراکز مرتبط با هنرهای نمایشی از جمله کانون پرورش فکری سازمان صداوسینما سازمان سینمایی و سایر مراکزی است که مسئولیت هنر را به عهده دارند. متاسفانه در خروجی این مراکز اثری از گروه های سنی مختلف و گروه های نخبه دیده نمی شود. حتی این خروجی نشان می دهد به تمدن این کشور و  شاخص های گوناگون آن توجهی نشده و ما دچار یک آوارگی هنری و فرهنگی هستیم.

* چگونه برای مدیرعاملی خانه تئاتر دعوت به کار شدید؟

چند جلسه رفت وآمد بود و پرسش های متعددی مطرح شد. در همان سه ماه اول به طور سازماندهی شده برخوردهای تندی در بخش های مختلف با من شد. این در حالی است که وقتی من وارد یک فضای جدید مدیریتی می شوم خیلی با صبر و حوصله خوب نگاه می کنم؛ به حرف ها خوب گوش می دهم و در صورت ضرورت نکاتی را نیز یادداشت می کنم و عموماً مواجهه ای ندارم تا به دریافت معقول برسم. بنده در مدتی که مسئولیت مدیرعاملی خانه تئاتر را به عهده داشتم ارزیابی هایی از خانه تئاتر انجام دادم و متوجه شدم که در بخش های مختلف هم داخل هنرمندان و هم هیأت مدیره نیاز به تغییر برخی نگرش ها و مولفه ها وجود دارد. بنابراین باید به شکل زیرساختی به مسائل نگاه کرد؛ وگرنه در هر برهه ای از زمان مجبور می شویم از مُسکن استفاده کنیم. تجربه حضورم در خانه تئاتر و اتفاق هایی که مشاهده کردم برای من چندین موضوع را مطرح کرد. من از همین اکنون به دانشجویی که دو سال دیگر از رشته تئاتر فارغ التحصیل می شود نگاه می کنم که چطور باید با نمایشنامه نویسی آشنا شود؟ چگونه باید استاد به خود ببیند و نسبت آنها با بزرگان این عرصه چگونه است؟ و خانه تئاتر به عنوان یک نهاد صنفی به این جوانِ تازه فارغ التحصیل شده چقدر اجازه رفت وآمد می دهد؟ آیا اساساً اجازه ورود به خانه تئاتر را دارند؟

* منظورتان این است که خانه تئاتر درب را به روی افراد بسته و به گعده ای برای برخی از افراد گروه ها و یا جریان ها تبدیل شده است؟

منظور من دقیقا آینده نگری و داشتن برنامه و اهداف برای جوانانی است که تازه پا به این عرصه گذاشته اند و متأسفانه این آینده نگری در این نهاد صنفی که باید امید جوانان باشد وجود ندارد.

* مدیریت شما ۱۷ یا ۱۸ ماه طول کشید. بزرگترین معضلی که با خانه تئاتر داشتید چه بود؟

در سمت هایی که تابحال حضور داشته ام در مقابل تخلف به شدت ایستاده ام و روحیه ام به این صورت است که اساساً تخلف را بر نمی تابم و تلاش می کنم معضلات را به بهترین شکل ممکن حل وفصل کنم و اگر فردی بر انجام تخلف اصرار کرد و مقاومت داشت من حتماً با متخلف همراه نخواهم شد و در بازی او قرار نمی گیرم. از زمانی که وارد خانه تئاتر شدم اولین کاری که کردم با تمام انجمن ها و هیات مدیره های خانه تئاتر جلسه گذاشتم (غیر از انجمن کارگردان های تئاتر که هیچ وقت اجازه جلسه گذاشتن را نداد. یعنی اساسً تیم مدیریتی جدید را به رسمیت نشناخت). علتش این بود که گیل آبادی قهر کرده بود و چهارماه نبود و رئیس هیات مدیره مسئولیت اداره امور را به عهده داشت و من هم بی خبر بودم که آنها دعوا کرده بودند و متوجه شدم که مشکلاتی به وجود آمده و موجب ناراحتی و دلخوری شده است.

*باقی انجمن ها به چه صورت بود؟

همکاری خوب بود. در ابتدا محورهای متفاوتی را تداعی کردم و تصورم این بود که خانه تئاتر می تواند به تنهایی مولد باشد و در این مولدبودن هم انجمن ها را به انحای مختلف به کار بگیرد. یعنی هم همکاری ترکیبی انجمن ها و هم استعدادشناسی در زمینه های مختلف صورت گیرد و بسترهای مناسب را برای بهره بری بهینه از این هنر فراهم کند و یک اقتصاد ضمنی از داخل آن پدید آید که می تواند دخل وخرج خانه را درآورد. این موارد در صورتی انجام شدنی است که خانه تئاتر با ساختار یک مؤسسه فرهنگی و هنری در نظام بروکراتیک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف شده است و می تواند به نوعی برای خود درآمدزایی هم داشته باشد. در همین راستا قرار بود پروژه آموزشگاه در ساختمان مظفر کلید بخورد که در همان ابتدا با موانعی مواجه شد .

* چه موانعی؟

واقعیت این است که اساساً تمایل و یا اراده ای وجود ندارد که خانه تئاتر رشد کند.

* چرا؟

برای اینکه عده ای در را بسته و گعده داخلی خود را در خانه برگزار می کردند که این گعده ها برای برخی مطلوب تر بود. زیرا قرار بود کارهای جدید انجام شود؛ نقد صورت گیرد ولی متأسفانه چنین نشد. زیرا اعتبار چندساله و ستون های بیست و چندساله ای که عده ای به آن تکیه زده اند؛ کردهند تکان می خورد و در نتیجه کلونی و خانه امن خود را از دست می دهند و متاسفانه بدنۀ خانه تئاتر هم تشکیلات لازم برای مقابله و مواجهه با این هیئت مدیره کهن سال را ندارد.

* بخش اعظمی از مسائل نهادهای صنفی موضوعاتِ مربوط به مسائل مالی است که عموماً امضای مدیرعامل را می خواهد؛ با توجه به این که گفتید روحیه مقابله با تخلف را دارید؛ آیا در خانه تئاتر با تخلفی مالی مواجه بودید یا مسائل صرفا صنفی بود؟

من اهل پنهانکاری نیستم و معتقدم هرکس به هرجایی می رود و از هر جایی که بیرون می آید باید یک گزارش کار از فعالیت های دوران تصدی خود ارائه دهد و این موضوع در سمت های بالاتر بیش از هر عنوانی به چشم می خورد و مدیرعاملی یکی از سمت های حساس در همین رابطه است. خب وقتی به عنوان مدیرعامل در خانه تئاتر مشغول به فعالیت شدم مسائل مختلف را وارسی کردم موضوعاتی از قبیل این که خانه چقدر پول دارد؟ تا چه اندازه تعهد داده است؟ چه نوع تراکنش های مالی را با چه مراکزی داشته است؟ یا چه پول هایی گرفته و صرف چه اموری شده است و در همین زمینه از بازرس خانه تئاتر گزارش هایی گرفتم.

* نتیجه گزارش های بازرس و بررسی های شما چه نتیجه ای در بر داشت؟

در دوره مدیریت قبلی خانه تئاتر توافق نامه ای با بنیاد مستضعفان صورت گرفته بود که مبلغ دو ملیارد و نیم کارت هدیه یک میلیون تومانی برای ایام کرونا گرفته بودند و علاوه بر آن مبلغ هفتصد میلیون تومان هم برای ۱۴۰ نفر و نفری ۵ میلیون تومان گرفته بودند و طبق قرارداد فی مابین ظرف دو هفته هم باید تخصیص این پول ها را گزارش بدهند و آن ۲ میلیارد و نیم هم با توجه به اینکه ۲۵۰۰ عضو را اعلام کرده بودند نفری یک میلیون تومان کمک هزینه برای این دوران بود؛ چون فعالیت تئاتری کم شده بود و خب در اسناد و مدارک چیزی درباره تخصیص این دو میلیارد و نیم ندیدم. وقتی یک تبادل مالی از سازمانی به مرکز و یا نهادی در قالب سند ارائه شده طبیعی است که نهاد دریافت کننده باید گزارش مکتوبی ارائه دهد و بیان کند که مسیر درستی رفته است. خب این گزارشی که خواستم موجب ناراحتی دوستان شد و گفتند که چرا در تصمیم های هیات مدیره دخالت می کنید. در واقع گفتند که به شما ربطی ندارد. این در حالی است که هر کس که به عنوان مدیرعامل در جایی سمت می گیرد و مقام مسئول جایی می شود قدرت رسیدگی دارد.

اختلاف اصلی از کجا شروع شد ؟

اختلاف اصلی از اینجا شروع شد که دوستان می خواستند بنده تنها مجری مصوبات هیات مدیره باشم. چون معتقد بودند به مدیریت قبلی اختیار تام داده بودند و از نظر هیات مدیره گیل آبادی مدیرعامل پیشین بیش از اختیارات خود استفاده کرده بود و اینگونه تصور می کردند که هیات مدیره عملاً هیچ کاره شده بود. به همین دلیل می خواستند با بنده به عنوان مدیرعامل بعدی سفت و محکم برخورد کنند.

* شما این شیوه کار را پذیرفتید؟

مصوبات هیات مدیره باید در چارچوب اساسنامه باشد که طبیعتاً این مصوبات باید در جهت توسعه زندگی هنرمندان حوزه تئاتر باشد و خب من هم نمی خواستم غیر از این عمل کنم که بخواهم از اختیارات ویژه استفاده کنم. اما هیات مدیره تلقی شان این بود که اگر به عنوان مدیرعامل بخواهم گزارشی ارائه دهم اول باید تصویب هیات مدیره را هم بگیرم؛ یعنی در اندازه ارائه یک گزارش هم اختیار نداشتم. این در حالی است که آنها اساساً متوجه چارت اداری و وظایف ذاتی مدیرعامل نبودند. وقتی قرار است کار جدیدی انجام شود به مصوبه هیات مدیره نیاز است. ولی وقتی کاری انجام شده و نیازمند گزارش است نیاز به مصوبه هیات مدیره ندارد و باید به عنوان مدیرعامل در پایان سال هم به هیات مدیره و هم به مجمع عمومی گزارش می دادم. ولی دوستان انتظار داشتند گزارشی که در آن تخلف است را ارائه ندهم. خب در این صورت از جهت قانونی بنده دچار تخلف می شدم و اگر چنین عمل می کردم به معنای چشم پوشی از تخلف بود.

* در همین اندازه هم آشنا به مسائل حقوقی نبودند؟

به اعتقاد من هیات مدیره خانه تئاتر با اداره تشکیلات آشنا نیستند و نمی دانند یک موسسه فرهنگی در یک نمودار مستقل و یک نمودار وابسته به وزارتخانه دو نوع وضعیت دارد. به این معنا که یک نمودار مستقل وجود دارد که مربوط به موسسه است و نمودار وابسته که به وزارت ارشاد تعلق دارد زیرا ملک متعلق به شهرداری تهران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

* قطعا ردیف بودجه هایی هم از شهرداری و ارشاد دارند؛ این بودجه چگونه صرف امور صنفی می شد؟

بله به شکل سالانه از آنها پول می گیرید و می گویند که این پول ها را در ردیف های تعین شده خرج کنند. اما در آن ردیف ها خرج نمی شود. خب طبیعی است که مدیرعامل باید پاسخگو باشد. منتها هیات مدیره گزارش چگونگی هزینه و خرجکرد هفتصد میلیون تومانی را که به هنرمندان تئاتر در سال ۱۴۰۱ برای کرونا داده شده بود را نداد و اواخر حضورم در خانه تئاتر در یک گروه تلگرامی شاهد بودم که خانواده هنرمندانی که به دلیل کرونا از دنیا رفته بودند گفتند که هیچ پولی از خانه تئاتر برای درمان دریافت نکرده اند. لذا نه هفتصد تومان داده شد و نه گزارشی از ۲ هزار و پانصد کارت هدیه ارائه شد.

* آیا شما مکاتبه ای با بنیاد مستضعفان مبنی بر عدم ارائه گزارش مالی توسط هیأت مدیره داشتید؟

بله. مکاتبه ای هم با بنیاد مستضعفان داشتم و تقاضای رسیدگی کردم که اتفاقاً هیات مدیره خیلی هم از این مکاتبه ناراحت شد.

* واکنش بنیاد مستضعفان چه بود؟

هیچ رسیدگی نکرد. حتی با نمایندگان بنیاد هم جلسه گذاشتم ولی پیگیری نکردند.

*در صحبت های خود اشاره کردید که امور قانونی را مدام گوشزد می کردید؛ کدام بخش از نقطه نظرهای شما درباره خانه تئاتر مهم تر بود؟

سند مالکیت خانه تئاتر.

*چطور؟

در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی مبلغ درشتی برای ساخت ساختمان تئاتر داده شد که این مبلغ معادل سه و نیم میلیون دلار در سال ۱۳۷۶ بود و طبق اسناد ساختمان این نهاد صنفی به نام خانه تئاتر است و این موضوع برای بسیاری از افراد سئوال بود که چطور می شود یک ملک حقوقی به نام فرد حقیقی باشد.

* این موضوع را با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در میان نگذاشتید؟

چرا اتفاقاً با اداره کل حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم صحبت کردم و هم گفتم که آیا وزارت ارشاد این ملک را برای آقای راد ساخته است؟ یعنی ساخت یک ملک حقوقی برای یک شخصی حقیقی؟! آیا فکر نشده این انتقال در آینده به چه صورت خواهد بود؟

* جواب اداره کل حقوقی وزرات فرهنگ و ارشاد به گوشزد قانونی شما چه بود؟

هیچ. گفتند که آقای راد را می شناسند. من گفتم درباره مالکیت یک ملکی صحبت می کنم که ماهیتاً مال دولت است و اعتبار خود را از اعضای خانه تئاتر گرفته پس چگونه می شود که این مکان ساخته شود و به نام ایرج راد سند زده شود؟ حالا ممکن است راد به عنوان پیمانکار این ملک را ساخته باشد و خب ایراد ندارد سهم پیمانکاری خود را می تواند بردارد. ولی چرا سند به نام شخص است؟

* به خود آقای راد هم گفتید؟

بله منتها او می گفت که با این امور کاری نداشته باشم و متذکر می شدم که من مسیر قانونی را می دانم و نمی توانم این امور را در گزارش نیاورم ولی با بی اعتنایی مواجه می شدم و حالا کار به جایی رسیده که مشخص شدن مالکیت خانه تئاتر از مطالبات جدی اعضا است و باید مسئولی پاسخ دهد که مالکیت سند خانه تئاتر در خیابان ویلا چرا به نام شخص است؟

* این مالکیت طبق قانون مال چه کسی است ؟

متعلق به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ریاست جمهوری و بنده هم با هر سه معاونت مکاتبه کردم که باید تکلیف مالکیت این ملک روشن شود. منتها با خروجم از این سمت همه امور به محاق رفت. یا حداقل بنده در جریان نیستم.

۲۴۳۵۷