احیای جنگل های زاگرس کلید خورد

آفتاب نیوز :

نقی شعبانیان روز پنجشنبه در سفر به چهارمحال و بختیاری و با حضور در نشستی با استاندار و جمعی از مدیران این استان با هدف احیا و مدیریت جنگل های زاگرس اظهار داشت: جنگل های زاگرس از بهترین اکوسیستم های جنگلی ایران و جهان به شمار می رود و نقش این بوم سازگان برای دنیا بسیار مهم است.

وی با اشاره به وجود ۶ میلیون هکتار جنگل زاگرس در ایران تصریح کرد: این پهنه جنگلی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور واقع شده و از همین رو جزو بوم سازگان حساس کشور محسوب می شود.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از جنگل های زاگس با عنوان سرمایه های عظیم کشور یاد کرد و گفت: کاهش آسیب های اقتصادی و اجتماعی تولید آب مهار ریزگرد ها و جلوگیری از فرسایش خاک از جمله کارکرد های مهم جنگل های زاگرس به شمار می رود اما این منوط به آنست که این جنگل ها به درستی مدیریت شود.

شعبانیان تاکید کرد: اگر زاگرس آسیب ببیند کل کشور آسیب می بیند و دنیا هم تحت تاثیر آن قرار می گیرد از همین رو باید تمام توان و عزم خود را بر حفظ و احیای این جنگل ها قرار دهیم.

وی با انتقاد از کم توجهی های گذشته در خصوص حفظ جنگل ها از جمله جنگل های زاگرس اظهار داشت: در حالی که در برنامه ششم توسعه قرار بر این بود تا تولید نهال در کشور از ۷۲۰ میلیون به ۱۴۰ میلیون نهال برسد اما یک سوم این برنامه هم اجرا نشد.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ادامه داد: همچنین بر اساس ماده ۱۵ قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی هدفگذاری شده بود تا از سال ۸۹ تا ۹۹ طی ۱۰ سال سرانه فضای سبز کشور از یک هزار و ۷۰۰ مترمربع به ۲ هزار و ۵۰۰ متر برسد که تاکنون ۲ مترمربع هم به آن اضافه نشده است.

شعبانیان در خصوص طرح تولید و کاشت یک میلیارد نهال در کشور که در دولت سیزدهم اجرایی شده بود نیز گفت: در استان های کشور اقدامات خوبی در این خصوص شکل گرفت اما در سطح ملی جدیتی را برای اجرای شایسته آن شاهد نبودیم و حمایت مالی از این طرح در حد صفر بود.

وی تصریح کرد: با وجود این در حال حاضر هم در کشور و هم در دنیا حفظ جنگل ها بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است و در کشور عزم ملی برای حفظ و احیای جنگل های زاگرس را در دستور کار داریم و به همین منظور با سفر های استانی و آسیب شناسی از وضعیت فعلی جنگل ها در صدد تدوین سند و اجرای آن هستیم.

 معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور افزود: نکته قابل توجهی که در این دولت شاهد آن هستیم هم افزایی بین بخشی است به طوری که سازمان برنامه و بودجه نیز به این موضوع ورود جدی پیدا کرده است و با تعیین نماینده ویژه تلاش دارد تا سازمان منابع طبیعی را در این راستا یاری دهد.

شعبانیان با یادآوری اینکه طرح حفظ و احیای جنگل های زاگرس در قالب مدیریت اجتماعی به مرحله اجرا می رسد افزود: مدیریت اجتماعی مدنظر ما مدیریت با کمک مردم است.

وی یادآور شد: در تدوین بسته مدیریت جنگلداری اجتماعی در هر استانی یک نمونه الگویی دست کم برای یک حوضه آبخیز تدوین و اجرا می کنیم و در این میان مجریان اصلی مردم هستند و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نقش حمایتی دارد.

نماینده ویژه رییس سازمان برنامه و بودجه در حفظ و احیای جنگل های زاگرس نیز در این نشست افزود: نمی توان جنگل را حفظ کرد اما توسعه منطقه و معیشت جوامع محلی را نبینیم و درآمد های جایگزین برای آن ها ایجاد نکنیم از همین رو این موضوع را به طور جد در دستور کار خود قرار داده ایم.

فرخ مسجدی افزود: با وجود تمام تلاش هایی که در سال های گذشته در راستای حفظ و احیای جنگل های زاگرس انجام شده است اما همچنان هم در سطح کلان و هم در استان ها با مشکلاتی روبرو هستیم و جنگل ها حال و روز خوبی ندارند.

وی هم افزایی بین دستگاهی و توجه به روش ها و دیدگاه های علمی را لازمه حفظ و احیای جنگل های زاگرس عنوان کرد و گفت: رفتار ها باید علمی و مشارکتی باشد.

نماینده ویژه رییس سازمان برنامه و بودجه کشور با انتقاد نسبت به نگاه بخشی در کشور اظهار داشت: چالشی که در گذشته وجود داشته است حاکم بودن دیدگاه بخشی در بین سازمان ها و دستگاه های اجرایی بوده است بطوریکه هر دستگاهی بدون هم افزایی و گاهی هم مغایر با دستگاه های دیگر فعالیت داشته است.

مسجدی تاکید کرد: از همین رو در گام اول باید هم افزایی بین بخشی بین دستگاه ها شکل گیرد چراکه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به تنهایی نمی تواند از عهده حفظ و احیای جنگل ها برآید و به نتیجه مطلوب نمی رسیم از همین رو همگان در این خصوص رسالت و وظیفه دارند.

وی ادامه داد: در کنار هم افزایی بین بخشی باید مشارکت مردم را نیز جلب کرده و منافع جنگل را با منافع ساکنان بومی هم جهت کنیم.

نماینده ویژه رییس سازمان برنامه و بودجه یادآور شد: مدیریت باید به صورت حوضه ای باشد و نمی توان جنگل را حفظ کرد و توسعه منطقه و معیشت جوامع محلی را نبینیم و باید در این خصوص نیز برنامه های موثری داشته باشیم.

استاندار چهارمحال و بختیاری نیز در این نشست تشکیل ستاد دائمی جنگل های زاگرس را خواستار شد و گفت: تلاش خود را برای حفظ و احیای جنگل های زاگرس در استان به کار گرفته ایم اما انجام شایسته این برنامه نیازمند عزم ملی است و می طلبد ستاد دائمی در این خصوص راه اندزای شود.

غلامعلی حیدری افزود: اگر همزمان با احیای جنگل های زاگرس توسعه استان های زاگرس نشین نیز شکل گیرد مکمل یکدیگر می شوند و به نتایج مطلوبی می رسیم.

وی تصریح کرد: آموزش و فرهنگسازی جوامع محلی تجهیز محیط زیست و منابع طبیعی احیا و کاشت درخت بلوط و احیای روستا ها از جمله راهکار های پیشنهادی برای حفظ و احیای جنگل های زاگرس است.

تخریب ۶۰ هزار هکتار از جنگل های زاگرس در استان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری نیز در این نشست مساحت جنگل های زاگرس این استان را ۳۲۸ هزار هکتار عنوان کرد و گفت: از این میزان تاکنون ۶۰ هکتار هکتار به واسطه خشکسالی و آفت تخریب و آلوده شده است.

اصغر احمدی افزود: گونه غالب جنگل های زاگرس استان بلوط است که برآورد اولیه برای مهار آلودگی شکل گرفته در این بوم سازگان ۵۰۰ میلیارد ریال است.

به گفته وی هر ساله یک هزار هکتار از جنگل های زاگرس محلول پاشی می شود که در مقابل میزان آلودگی شکل گرفته کافی نیست.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: عوامل طبیعی شاید قابل کنترل نباشد اما با انجام اقدامات احیایی می توان اقلیم را به حالت اولیه بازگرداند و جنگل های ارزشمند زاگرس که تنفس گاه کشور به شمار می روند را حفظ کرد.

احمدی مشارکت مردم را لازمه اجرای بهتر برنامه ها عنوان کرد و گفت: ظرفیت دولتی به تنهایی کافی نیست و می طلبد مردم نیز در این خصوص مشارکت و همکاری کنند.

زاگرس بزرگترین ناحیه رویشی و جنگلی کشور با وسعت بیش از ۶ میلیون هکتار ۴۱.۹ درصد جنگل های کشور را به خود اختصاص داده است.

این جنگل ها از سردشت آذربایجان غربی تا فیروزآباد استان فارس امتداد دارد و گونه گیاهی بیشتر این جنگل ها بلوط ایرانی است اما سایر گونه ها نظیر بادام کیکم و گلابی وحشی نیز در این ناحیه رویش دارد.

جنگل های زاگرس با توجه به زادآوری محدود و پایین اکوسیستمی شکننده دارد از همین رو جزو جنگل های حفاظتی و حمایتی قرار گرفته است.

به گفته کارشناسان تغییرات اقلیمی گسترش آفت و بیماری خشکسالی سدسازی معدن کاوری چرای بی رویه دام آتش سوزی هجوم ریزگرد ها و اجرای طرح های عمرانی از مهمترین عوامل تهدید و تخریب جنگل های زاگرس به شمار می آید و با وجود برنامه هایی که تاکنون برای حفظ و احیای این جنگل ها اجرا شده اما همچنان حال این جنگل ها خوب نیست.

بر اساس آخرین آمار های رسمی سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری کشور بیش از یک میلیون و ۴۳۰ هزار هکتار از جنگل های زاگرس کشور دچار خشکیدگی آفت و تخریب شده است.