سونامی حصارکشی و درخت کشی در تهران؛ چرا شهرداری به دنبال قطع درختان است؟

آفتاب نیوز :

به تازگی ویدیویی در رسانه های اجتماعی فراگیر شد که نشان می داد شماری از شهروندان با تجمع در مقابل حصار های پارک لاله به قطع درختان این پارک و هرگونه ساخت وساز در آن اعتراض می کنند. پیش تر گزارش شده بود که محدوده حصارکشی بخش بزرگی از محوطه قدیمی پارک است که درختان کهنسال دارد. بر مبنای این گزارش، شهرداری قصد دارد در این محدوده ساختمانی بسازد.

شبکه شرق نیز روز پنج شنبه در گزارشی نوشت که محوطه حصارکشی بیش از 3 هزار مترمربع مساحت دارد و در مجاورت ضلع غربی ایستگاه آتش نشانی، روبه روی خیابان پورسیناست. در این گزارش با استناد به اظهارات شاهدان و ساکنان اطراف پارک لاله آمده است که با «استقرار کانکس در اطراف حریم پارک، این گمانه مطرح شده که قرار است در این قسمت ساخت وسازی انجام و درختان آن قطع شود». شهروندان معترض به حصارکشی پارک لاله از نیرو های خدماتی پارک لاله شنیده اند که قرار است در این محدوده عملیات ساختمانی آغاز شود. این شهروندان در پرس وجو از مدیر پارک و شهرداری منطقه نیز به این پاسخ رسیده اند که قرار است در این نقطه از پارک فرهنگسرا ساخته شود. آن ها همچنین باخبر شده اند که درختان این محدوده نیز قطع خواهند شد.

روزنامه سازندگی در ادامه نوشت: انتشار تصاویر این حصارکشی سبب شد تا کاربران شبکه های اجتماعی ضمن یادآوری سوابق شهرداری در ماجرای ساخت مسجد در پارک قیطریه درباره سرنوشت درختان کهنسال پارک لاله ابراز نگرانی کردند. همزمان کارزاری در نامه به معاونت حقوق عامه قوه قضاییه به راه افتاد که طی آن از تعرض به بوستان ها متوقف شود. هرچند در رابطه با ساخت مسجد در پارک قیطریه هم کارزاری 150 هزار نفری به راه افتاد، اما به چشم مسیولان نیامد.

مرتضی هادی جابری مقدم، عضو هیات علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران در ویدیویی از مقابل حصار های پارک لاله ضمن تایید اینکه در محدوده حصار ها انبوهی از درختان قرار دارند، گفت که «3 هزار متر از پارک لاله را با هدف عملیات ساخت وساز حصارکشی کرده اند». او در ادامه اضافه کرد: «هیچ عقل سلیم و مدیریت خردمندانه ای در این نقطه از مرکز شهر تهران، که با تراکم مواجه است، چنین تصمیمی نمی گیرد».

این استاد دانشگاه با بیان اینکه متر به متر پارک لاله ارزشمند است، تاکید کرد که «پیرامون پارک لاله، مراکز و ساختمان هایی با کاربری های مختلف وجود دارد و نیازی به ساخت هیچ بنایی در دل پارک لاله نیست و فضای سبز آن باید حفظ شود».

جابری مقدم ابراز امیدواری کرد که حصار ها با «همت مردم» جمع شود و شهرداری از باارزش ترین اراضی شهر تهران دست بردارد و «عناد و لجبازی» با مردم را ادامه ندهد.

ساختمانی احداث نمی شود

بعد از آن، اما روز جمعه 14 اردیبهشت، خبرگزاری فیچینو گزارشی نوشت که برای پیگیری ماجرای حصارکشی پارک لاله با روابط عمومی شهرداری منطقه 6 تماس گرفته و این پاسخ را شنیده است: «هر گونه دخل وتصرف در بوستان ها بر عهده سازمان بوستان هاست و شهرداری مناطق فقط در نگهداشت بوستان ها دخیل اند».

تلاش خبرگزاری فیچینو برای ارتباط با مدیران سازمان بوستان ها به نتیجه ای نرسید، اما یکی دیگر از مدیران شهری نیز به این خبرگزاری گفت: «سرانجام حصارکشی مشخص نیست و شاید کلاً طرحی که مدنظر بوده، لغو شود و به اجرا درنیاید».

به گفته این مدیر شهری، ساخت فرهنگسرا و سرویس بهداشتی از پروژه هایی بود که اجرای آن فعلاً تعلیق شده است.

خبرگزاری آنلاین فیچینو با مدیرمسیولی داماد زاکانی هم مدعی شد که «به گفته مسیولان شهرداری، علت فنس کشی و این حریم سازی براساس نیاز پارک و بنا به درخواست مردم بعد از برگزاری جشن ها و مراسم های متنوع ماه های قبل صورت گرفته و برای پروژه ایجاد فضای عمومی و آبنما برای زیباسازی بوستان لاله است و قرار نیست حتی یک درخت هم درآنجا قطع شود».

همزمان مهدی عباسی، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران درباره حصارکشی پارک لاله و زمزمه های ساخت وساز در بخش جنوبی این پارک قدیمی گفته که «پیگیری و گفتگو هایی با ریاست شورای شهر، معاون خدمات شهری شهردار و شهردار منطقه داشتم و براساس هماهنگی و گفت وگوی انجام شده با معاون خدمات شهری؛ پروژه ای در این نقطه احداث نمی شود».

او درباره احتمال ساخت مجتمع فرهنگی و هنری در این نقطه هم گفت: «ما مخالف ساخت مجموعه های فرهنگی و هنری نیستیم، اما هر چیز در جای خودش. در جنوب بلوار کشاورز، اراضی توسعه دانشگاه تهران وجود دارد که چند صد متر با این نقطه فاصله دارد، می توان برای ساخت چنین مجموعه هایی با آن ها تفاهم کرد. پارک قدیمی لاله با درختان کهنسال از دارایی های معنوی و ارزشمند شهر است که باید از آن محافظت کرد».

قطع درخت در هوای آلوده تهران

کارشناسان محیط زیست تاکید دارند که در ماجرای ساخت وساز داخل پارک ها، مساله تنها به قطع درختان محدود نیست، زیرا در نتیجه آن اراضی با ارزش زیست محیطی از نظر جذب آب و بهبود کیفیت هوا به سازه های شهری بدل می شوند و تنفس گاه ها از میان می روند.

عباس آخوندی، استاد دانشگاه تهران و وزیر کابینه های مرحوم اکبر هاشمی و حسن روحانی در واکنش به حصارکشی و احتمال ساخت وساز در پارک لاله در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «چگونه اینان به خودشان اجازه می دهند در شهری که اغلب روز های سال در وضعیت هوای ناسالم است این گونه به تخریب پارک ها و قطع درختان دست یازند؟ شمایان از کجا آمده اید که زندگی مردم برایتان پشیزی ارزش ندارد؟»

او ادامه داد: «شورای شهر چه می کند؟ نهاد های مدنی کجایند؟ احزاب و گروه های اصلاح طلب چرا لب به اعتراض نمی گشایند؟ آیا نباید قدری آزادگی داشت و در برابر این تخلفات ایستادگی کرد؟ ما را چه می شود؟» درحالی که طبق قانون هر گونه فعالیت عمرانی که منجر به تخریب فضای سبز و قطع درختان شود، ممنوع است طی دو سال اخیر به تناوب، خبر هایی از قطع درختان تهران در مناطق مختلف منتشر شده است. در بیشتر این موارد، مدیران شهری مدعی شده اند که سن زیستی درختان قطع شده، تمام شده بود. اکنون نیز این خطر وجود دارد که درختان کهنسال پارک لاله با ادعای پایان سن زیستی قطع شوند.

احداث این پارک بزرگ، که یکی از تنفس گاه های مهم تهران در محدوده خیابان انقلاب، بلوار کشاورز و امیرآباد است، در سال 1343 در اراضی تحت اختیار ارتش ملی ایران آغاز شد و حدود دو سال بعد نیز پایان یافت.

ارتش ملی ایران از این محدوده 35 هکتاری، که پیش از احداث پارک باغ جلالیه نام داشت، برای سوارکاری و رژه استفاده می کرد. پس از احداث این پارک، نخستین کتابخانه کودکان و نوجوانان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این مجموعه راه اندازی شد. همچنین انجمن آثار ملی تندیس هایی از مفاخر ایران ازجمله ابوریحان بیرونی و عمر خیام را در نقاط مختلف این پارک نصب کرد.

در پارک لاله گونه های مختلف گیاهی ازجمله چنار، اقاقیا، کاج، سرو نقره ای، نارون، پالم، اقاقیا، افرا، ماهونیا، بربریس و صنوبر وجود دارد و فضای سبز آن نیز به گونه ای طراحی شده که برای آرامش و استراحت مناسب است.

در طراحی این پارک با الهام از الگوی پارک های ژاپنی آب نما ها و نهر ها به شکل مارپیچ ساخته شده اند. موزه هنر های معاصر، موزه فرش ایران و هتل لاله از ساختمان های مشهور نزدیک به پارک لاله اند.

سونامی حصارکشی

حصارکشی در پارک های تهران این روز ها تبدیل به رویه شده است. اولین مورد مربوط به پارک قیطریه بود. جایی که شهرداری تهران و مالک از فرصت تعطیلات نوروز استفاده کرده تا بتوانند بخش زیادی از عملیات ساخت را جلو ببرند. همان نگرانی که اهالی محل پیش از تعطیلات داشتند و ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران نیز به آن اشاره کرده و تذکر داده بود.

او ضمن مخالفت با ساخت مسجد در پارک قیطریه تاکید کرد: «حداقل 15 درخت ارزشمند قدیمی با قطر چند ده سانتی متری در محوطه حصارکشی شده، وجود دارد که امکان جابه جایی آن ها حتی در فصل مناسب هم وجود ندارد؛ علاوه بر آن از ده ها اصله درخت و گونه های گیاهی نیز باید محافظت شود». او روز چهارشنبه 8 فروردین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که ساخت مسجد در بخشی از بوستان قیطریه نه تن ها «تعظیم شعایر اسلامی نیست بلکه موجب بدبینی بخش وسیعی از شهروندان خواهد شد، تا کی قرار است خودزنی کنیم؟» نگرانی ها در این زمینه از چند هفته پیش از تعطیلات نوروز آغاز شد، زمانی که انتشار تعدادی عکس نشان می داد قسمتی از این پارک حصارکشی شده است. پس از آن کارزاری برای حفظ این بوستان و جلوگیری از ساخت مسجد در آن به راه افتاد و برخی فعالان محیط زیست، معماران شهری و اعضای شورای شهر نیز گرایش به ساخت مسجد در گوشه گوشه شهر تهران ازجمله در پارک قیطریه و حتی به شرط قطع درخت را نشانه «کج سلیقگی» دانستند. همچنین ازجمله دیگر اعتراض ها، جمعی از اهالی این منطقه روز سیزدهم فروردین در این پارک دست به تجمع زدند که البته از سوی مسیولان مربوط به آن توجهی نشد. این همه درحالی است که بسیاری از کاربران در فضای مجازی می نویسند، مقامات مسیول درحالی بر احداث این مسجد اصرار می ورزند که شمار اندک نمازگزاران و حاضران در مساجد در سراسر کشور را نادیده می گیرند.