نابغه ای که از غزه به مریخ رسید

به گزارش فیچینو لؤی البسیونی فردی با ملیت فلسطینی است که توانست رویای خود را رنگ واقعیت ببخشد و به ناسا برسد. او در حال حاضر مدیر ارشد طراحی الکتریکی موتورها در شرکت فضایی بلو اوریجین(Blue Origin) است و پیش از آن به عنوان یک مهندس در ناسا به ساخت نخستین بالگرد فرازمینی یعنی بالگرد مریخی نبوغ(Ingenuity) کمک کرد.

لؤی البسیونی در آلمان به دنیا آمد و در پنج سالگی به همراه خانواده اش به غزه نقل مکان کرد. به گفته خودش این مهاجرت چیزی شبیه به یک شوک فرهنگی بود اما در عین حال جرقه خلاقیت و مهارت های حل مسئله را در او برانگیخت که آینده اش را شکل داد.

او با رفتن به دوران کودکی اش گفت: فکر می کنم در مقطعی به طور تصادفی ایستگاه تلویزیونی خودم را ساختم و بازی های آتاری را برای کل محله پخش کردم.

البسیونی که در بیت حانون روستایی در حاشیه شمالی غزه بزرگ شد با زندگی در یک منطقه درگیر در جنگ با اسرائیل مواجه بود. به همین دلیل مدرسه ای که او در آن درس می خواند اغلب فاقد منابع و امکانات بود اما به گفته خودش این به برانگیختن کنجکاوی او در حوزه الکترونیک کمک کرد.

البسیونی پس از اتمام مقطع دبیرستان در غزه برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. با این حال مشکلات مالی او را مجبور کرد ساعت های طولانی در حین تحصیل کار کند. برای این منظور او مجبور شد چندین بار دانشگاه را به دلیل مشکلات اقتصادی ترک کند.

وی با یادآوری خاطرات خود از آن دوران گفت: هفته هایی بود که من ۱۰۰ ساعت کار می کردم تا خرج زندگی ام را تأمین کنم. با وجود این چالش ها مصمم باقی ماندم و در نهایت از دانشگاه لوئیزویل با مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته مهندسی برق فارغ التحصیل شدم.

اما پشتکار او زمانی نتیجه داد که در بخش انرژی های تجدیدپذیر و خودروهای الکتریکی از جمله در شرکت «جنرال الکتریک» که در آن روی توسعه سیستم های پیشران الکتریکی کار کرد نقش آفرینی کرد.

تخصص البسیونی در سیستم های پیشران الکتریکی در نهایت او را به آزمایشگاه پیشران جت ناسا(JPL) هدایت کرد که در آنجا وظیفه کمک به طراحی و ساخت بالگرد مریخی نبوغ(Ingenuity) را بر عهده داشت.

«نبوغ» اولین پرنده ای بود که در سیاره ای دیگر به پرواز درآمد. این یک شاهکار بود و نقش البسیونی در تحقق آن حیاتی بود.

وی می گوید: من را به عنوان مشاور الکترونیک قدرت آوردند تا ببینم آیا امکان پرواز در مریخ وجود دارد یا خیر. این به این دلیل است که شرایط در مریخ چالش های منحصر به فردی را برای پرواز ایجاد می کند. گرانش کمتر و جوی با چگالی کمتر از یک درصدِ زمین طراحی چیزهایی مانند هواپیما را به چالشی کاملاً متفاوت تبدیل می کند.

این بدان معناست که هر جنبه ای از این بالگرد از پروانه های آن گرفته تا سیستم های تامین قدرت آن نیاز به بازنگری داشت. البسیونی گفت: بزرگترین چالش تراکم هوا بود. برای ایجاد نیروی بالابری پروانه ها را بسیار بزرگتر کردیم و به آنها قدرتی برای گردش با سرعتی حدود پنج برابر سرعت یک بالگرد معمولی دادیم.

یکی از کمک های کلیدی البسیونی استفاده از وسایل الکترونیکی درجه یک در صنعت خودرو به جای قطعات سنتی فضایی برای فضاپیماها بود.

او توضیح داد: قطعات فضاپیما به گونه ای طراحی شده اند که بسیار قوی و همچنین بسیار سنگین هستند. من استفاده از وسایل الکترونیکی درجه یک خودرو را پیشنهاد دادم زیرا آنها از جهاتی سبک تر و پیشرفته تر هستند. این یک حرکت مخاطره آمیز بود اما به ما اجازه داد تا محدودیت های وزنی را رعایت کنیم.

با وجود نوآوری های فنی شک های زیادی وجود داشت. حتی در خود ناسا نیز به پرواز درآمدن یک بالگرد در مریخ دور از ذهن به نظر می رسید.

البسیونی گفت: بیشتر مردم از جمله رهبران ناسا باور نمی کردند که این کار امکان پذیر باشد. مردم در مورد آن شوخی می کردند اما ما مصمم بودیم.

یکی از دلایل این شک و تردید بودجه کم و جدول زمانی کوتاه توسعه آن بود. بالگرد نبوغ در ابتدا برای یک آزمایش ۳۰ روزه برنامه ریزی شده بود تا نشان دهد که پرواز روی مریخ امکان پذیر است.

با این حال این پروژه در طول توسعه خود با تاخیر و مشکلات تامین مالی مواجه شد. البسیونی گفت: ما اغلب نمی دانستیم که آیا مرحله بعدی تصویب می شود یا نه و بارها در معرض خطر لغو پروژه قرار گرفتیم.

با این حال در پایان سختکوشی این تیم به رهبری البسیونی نتیجه داد و اولین پرواز بالگرد نبوغ در ۱۹ آوریل ۲۰۲۱ به شکلی تاریخی صورت پذیرفت.

این بالگرد که تنها برای ۹۰ ثانیه پرواز طراحی شده بود بسیار فراتر از انتظارات عمل کرد و تاکنون ۷۲ پرواز را طی ۶۰۰ روز انجام داده است.

البسیونی گفت: باورنکردنی بود. ما آن را برای ۳۰ روز طراحی کردیم و حالا می بینیم که هنوز هم در حال پرواز است.

میراث نبوغ

موفقیت نبوغ پیامدهای گسترده ای برای آینده اکتشافات فضایی دارد. ناسا در حال بررسی ارسال بالگردهای بیشتری به مریخ برای کمک به جستجو و جمع آوری نمونه است زیرا مریخ نوردها نمی توانند در برخی از مناطق مریخ حرکت کنند.

البسیونی توضیح داد: بالگردها می توانند به مناطقی مانند اعماق دره ها یا قله کوه ها دسترسی پیدا کنند که مریخ نوردها نمی توانند. اکنون موفقیت نبوغ فرصت های جدیدی را برای اکتشاف باز می کند.

البسیونی فراتر از مریخ آینده روشنی را برای سیستم های خودمختار در فضا می بیند. او می گوید: ما تازه ابتدای کار هستیم و تنها به سطح آنچه که با پهپادها در اکتشافات فضایی ممکن است رسیده ایم. در آینده ما می توانیم شاهد استفاده از این فناوری ها در قمرهایی مانند تایتان و اروپا باشیم.

۵۸۵۸