مصاحبه «زن روز قبل از انقلاب» با اولین زن مجتهد!

باورم نمی شد منی که خواندن را با «کیهان بچه ها» آغاز کرده بودم و همین مجله دوست داشتنی کمکم کرده بود قبل از رفتن به مدرسه خواندن و نوشتن را یاد بگیرم، امروز در همسایگی محل انتشار آن کار کنم و نویسندگان و عکاسانش را هر روز در ناهارخوری موسسه ببینم و خاطرات گذشته خودم را در خاطرات متقابل آنها پیدا کنم. یا برای پیرمردهای آن روز «کیهان ورزشی» تعریف کنم که هر هفته شنبه ها صبح در صف روزنامه فروشی بودم تا در کلاس درس یواشکی خودم و همکلاسی هایم در ردیف آخر مدرسه آن را تورق کنیم و لحظه شماری کنم برای بازگشت به خانه و خواندن تمام مطالب یک هفته نامه در یک روز. شنبه هر هفته علاوه بر کیهان بچه ها کیهان ورزشی که برای هر یک از اعضای تحریریه می آوردند یک نسخه از «زن روز» هم بود. تنها تصویری که از این مجله در زمان کودکی که مصادف با سال های قبل از انقلاب بود داشتم این بود که حضور این هفته نامه در خانواده مذهبی ما مثل داشتن تلویزیون ممنوع بود و حتی در کیوسک روزنامه فروشی هم جلد آن را نگاه نمی کردم از بس برایم شیطانی و مخوف جلوه داده بودند. اما در آن سال های میانی دهه هفتاد «زن روز» نه ممنوعه که مجاز و یا شاید مستحب شده بود ولی محبوبیت سابق را نداشت و شاید تنها بازمانده از آن دوران، صفحات میانی مجله بود که تبدیل به الگوی خیاطی می شد.

از جذابیت های تحریریه کیهان در آن روزها بحث های جالبی بود که بین همکاران در می گرفت چه سیاسی و چه غیر سیاسی که نظیر آن را در سال های بعد که تحریره های مختلف را تجربه کردم ندیدم و مطمینم نخواهم دید. اما شاید مهمترین بحثی که هر شنبه بین دوستان در سرویس اجتماعی روزنامه داشتیم مربوط به مطالب همان هفته نشریات موسسه بود که نقد می شد.

برای مثال به یکی از همکاران خانم که با زن روز هم همکاری می کرد در مورد مصاحبه آن شماره این مجله با مرحوم آیت الله سید مهدی طباطبایی که انصافا مصاحبه حرفه ای و خوبی بود گفتم قبل از انقلاب اصرار داشتند که در زن روز با زنان شناخته شده ای که مناسب همان زمان بود مصاحبه کنند و عکس همان زن ها هم به روی جلد مجله می رفت اما حالا یا با آیت الله مصاحبه می کنند که زن نیست یا عکس یک همسر شهید می رود روی جلد که اصلا شناخته شده نیست. وی در پاسخ گفت که زنان مشهور آن زمان یا خواننده بودند یا هنرپیشه حالا که خواننده زن نداریم و هنرپیشه ها هم با ما مصاحبه نمی کنند.

اگر هم مصاحبه کنند اجازه نداریم عکس شان را روی جلد بیاوریم چون با سیاست های کیهان در تقابل است. در همین بحث یکی از آقایان همکار گفت که زن روز قبل از انقلاب به دنبال الگوهای غربی بود و زنی را زن روز می دانست و با او مصاحبه می کرد که پیرو همین الگوها یا تبلیغ کننده آن ها باشد. مدتی بعد قبل از شنبه که زن روز را برایمان می آوردند همان خانم همکار، نسخه جدید زن روز را برایم آورد که در آن با یکی از هنرپیشگان مطرح (اگر اشتباه نکنم لیلا حاتمی) مصاحبه شده بود و گفت حرف من را منتقل کرده و اثر آن همین مصاحبه شده که بسیار برایم جالب بود همانجا گفت که باورکن قبل از انقلاب هم زن روز آنی نبود که آن همکار می گفت. چندی پیش که به لطف گروه فرهنگی فیچینو و یکی از همکاران پرتلاش که در این گروه زحمت بازنشر مطالب منتشر شده در نشریات زمان انقلاب و قبل از آن را به عهده دارد و من را مشتری پروپا قرص این قسمت از مطالب فیچینو کرده است، مصاحبه زن روز در بهمن سال 49 با اولین زن مجتهد معاصر نه تنها در ایران که در جغرافیای شیعی یعنی مرحوم بانو امین را خواندم.

همراه با تصاویر بسیار ارزشمندی که همان زمان در زن روز چاپ شده بود و من خودم برای اولین بار تصویری از بانو امین را دیدم. بدون شک با دیدن این مصاحبه یاد مجادله آن روز در تحریریه کیهان افتادم و برایم خیلی جالب بود که زن روز این مصاحبه را با این بانوی والا مقام به عنوان یک زن ایرانی روز انجام داده و در تصاویر، خبرنگارش دیده می شود که به احترام ایشان حجاب دارد. مهمتر از آن این که با توجه به بداشت معمول قشر مذهبی از این مجله در سال های قبل از انقلاب یک زن مجتهد که به اذعان بسیاری از اهل فن اگر زن نبود از مراجع بزرگ تاریخ قلمداد می شد کما اینکه استاد بسیاری از علما و حتی مراجع بود، اجازه دهد زن روز با او مصاحبه کند و طی آن از زندگی اش عقایدش و خاطراتش به تفصیل سخن بگوید طوری که من مصاحبه دیگری از ایشان در جایی ندیدم که به این شکل باشد. ای کاش به آن آقای همکار دسترسی داشتم و لینک بازنشر این مصاحبه را برایش می فرستادم.

*روزنامه نگار

5757