سهم زن از حقوق شوهر متوفی

بله، زن دائمی متوفی می تواند از حقوق شوهر فوت شده خود مستمری دریافت کند. قوانین تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری شرایط و میزان این سهم را مشخص می کنند و مهم است بدانید که ازدواج مجدد زن، دیگر مانع دریافت این حقوق نیست.

فوت همسر، اتفاقی تلخ و دردناک است که علاوه بر بار عاطفی سنگین، چالش های مالی زیادی را هم به همراه دارد. در این میان، یکی از دغدغه های اصلی خانم ها، اطلاع از سهم زن از حقوق شوهر متوفی و مستمری بازماندگان است. اینکه اصلاً حقوق به زن تعلق می گیرد یا نه، چقدر است و چه شرایطی دارد، سوالاتی هستند که ذهن خیلی ها را درگیر می کنند. راستش را بخواهید، قوانین این حوزه کمی پیچیده هستند و تفاوت هایی بین سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری وجود دارد که حسابی آدم را گیج می کند.

ما اینجا هستیم تا این پیچیدگی ها را برایتان باز کنیم و یک راهنمای جامع و کاربردی ارائه دهیم. فرقی نمی کند همسرتان بیمه تامین اجتماعی بوده یا کارمند دولت، در هر صورت باید از حقوق خودتان باخبر باشید. با ما همراه باشید تا صفر تا صد این موضوع را با زبانی ساده و خودمانی بررسی کنیم و به تمام ابهامات ذهنی تان پاسخ دهیم.

شرایط کلی دریافت حقوق شوهر متوفی برای زن

قبل از اینکه وارد جزئیات تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی بشویم، بیایید یک سری شرایط کلی و مشترک را با هم مرور کنیم. این ها پایه های اصلی دریافت مستمری هستند و بدون آن ها، اصلاً نمی توانید برای دریافت حقوق شوهرتان اقدام کنید. پس حواستان را خوب جمع کنید.

تنها همسر دائمی مستمری می گیرد

اولین و مهمترین شرط این است که خانم متقاضی، همسر دائمی متوفی باشد. یعنی ازدواجشان باید به صورت رسمی و دائمی ثبت شده باشد. این یک قانون کلی و بدون استثناست که در هر دو سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری رعایت می شود. بنابراین، اگر خدای ناکرده ازدواج موقت (صیغه) بوده باشد، متاسفانه طبق قوانین فعلی، همسر موقت حق دریافت مستمری بازماندگان را ندارد. این موضوع برای خیلی ها شاید ناراحت کننده باشد، اما قانون همین است و راهی برای دور زدنش وجود ندارد.

ازدواج مجدد زن و حقوق شوهر فوت شده: قانون عوض شده!

شاید شنیده باشید که اگر زن بعد از فوت همسرش دوباره ازدواج کند، دیگر نمی تواند حقوق او را دریافت کند. این قانون در گذشته وجود داشت و برای خیلی از خانم ها دردسرساز بود. اما خبر خوب این است که این قانون تغییر کرده! طبق بند ۱ ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱، «زوجه دائم متوفی از حقوق وظیفه یا مستمری وی برخوردار می گردد و ازدواج وی مانع دریافت حقوق مذکور نیست». این یعنی چی؟ یعنی خیالتان راحت باشد! چه مجدداً ازدواج دائم کنید و چه موقت، هیچ کدام مانع از دریافت مستمری شوهر قبلی تان نمی شود. این یک تغییر بزرگ و بسیار مهم در قوانین ماست که حمایت از زنان را تقویت کرده است. البته اگر ازدواج مجدد کنید و همسر دومتان هم فوت کند، در مورد دریافت همزمان دو مستمری، قوانین دیگری وجود دارد که جلوتر به آن می پردازیم.

پس تا اینجا فهمیدیم که:

1. باید همسر دائمی متوفی باشید.
2. ازدواج مجدد شما، مانع دریافت حقوق شوهر فوت شده نیست.

حالا که این دو شرط اصلی را می دانید، برویم سراغ جزئیات هر کدام از سازمان ها.

سهم زن از حقوق شوهر متوفی در قانون تامین اجتماعی

وقتی اسم تامین اجتماعی می آید، معمولاً یاد کارگرها، کارگاه ها و مشاغل آزاد با بیمه اختیاری می افتیم. اگر همسر شما هم تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بوده، این بخش برای شماست. قوانین تامین اجتماعی کمی متفاوت است و باید خوب به آن دقت کنید.

شرایط اختصاصی زن در تامین اجتماعی

برای اینکه همسر متوفی بتواند از سازمان تامین اجتماعی مستمری دریافت کند، چند شرط دیگر هم باید وجود داشته باشد:

• فوت بیمه شده یا مستمری بگیر: یعنی همسر شما یا در زمان فوت بیمه پرداز تامین اجتماعی بوده (یعنی حق بیمه پرداخت می کرده) یا اینکه قبلاً بازنشسته شده و خودش از تامین اجتماعی مستمری می گرفته است.
• سابقه پرداخت حق بیمه کافی: متوفی باید حداقل سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد تا بازماندگانش مشمول دریافت مستمری شوند. این سابقه با توجه به شرایط فوت (قبل از بازنشستگی یا بعد از آن) و تعداد سال های بیمه پردازی متفاوت است. به عنوان مثال، اگر فوت در حین اشتغال باشد، معمولاً به یک سال سابقه بیمه در ۱۰ سال آخر یا ۲۰ سال سابقه بیمه نیاز است. این میزان دقیق را باید از خود سازمان تامین اجتماعی استعلام کنید، چون ممکن است تغییراتی در آن ایجاد شود.

میزان سهم زن از حقوق شوهر در تامین اجتماعی

اینجا یکی از تفاوت های اصلی نمایان می شود. طبق ماده ۸۳ قانون تامین اجتماعی، سهم زن از حقوق شوهر پس از مرگ، معادل ۵۰ درصد مستمری متوفی است. یعنی دقیقاً نصف حقوق یا مستمری که همسر شما می گرفته یا قرار بوده بگیرد، به شما تعلق می گیرد. این ۵۰ درصد، سهم ثابت و مشخص همسر دائمی است.

حالا سوال پیش می آید که ۵۰ درصد بقیه چه می شود؟ این قسمت بین بقیه بازماندگان واجد شرایط تقسیم می شود. بازماندگان دیگر شامل چه کسانی هستند؟

• فرزندان: اگر فرزندان دختر داشته باشید، تا زمانی که ازدواج نکرده اند و شغلی ندارند، می توانند از مستمری سهم ببرند. برای فرزندان پسر، این سهم معمولاً تا ۲۰ سالگی است، مگر اینکه دانشجو باشند که تا ۲۵ سالگی هم ادامه پیدا می کند یا اینکه ازکارافتاده کلی باشند. سهم هر فرزند معمولاً ۲۵ درصد از کل مستمری است.
• پدر و مادر متوفی: اگر پدر و مادر متوفی تحت تکفل او بوده اند و شرایط سنی (مثلاً بالای ۶۰ سال برای پدر و ۵۵ سال برای مادر) یا ازکارافتادگی داشته باشند، می توانند سهم ببرند. سهم آن ها هم معمولاً ۲۰ درصد از کل مستمری است.

اگر یک نفر از این بازماندگان به هر دلیلی (مثلاً ازدواج دختر یا شاغل شدن پسر) دیگر واجد شرایط نباشد، سهم او بین بقیه بازماندگان واجد شرایط تقسیم می شود. یعنی سهم بقیه بیشتر می شود.

در تامین اجتماعی، سهم همسر دائمی متوفی، ۵۰ درصد ثابت از مستمری است و این سهم با ازدواج مجدد زن قطع نمی شود.

نکات تکمیلی در مورد تامین اجتماعی

چند نکته مهم دیگر هم هست که خوب است بدانید:

• دریافت همزمان حقوق خود زن با مستمری شوهر: فرض کنید خود شما هم شاغل هستید و حقوق می گیرید یا بازنشسته شده اید و مستمری دارید. آیا می توانید مستمری شوهرتان را هم بگیرید؟ بله، خوشبختانه طبق قوانین تامین اجتماعی، دریافت حقوق یا مستمری خود شما، مانع از دریافت مستمری همسر فوت شده تان نیست. یعنی می توانید هر دو را همزمان دریافت کنید. این یکی از مزایای خوب تامین اجتماعی است.
• تعدد زوجات: اگر متوفی چند همسر دائم داشته باشد (در مواردی که طبق شرع و قانون امکان پذیر بوده)، آن ۵۰ درصد سهم همسر بین تمام همسران دائمی به طور مساوی تقسیم می شود. یعنی اگر دو همسر داشته باشد، هر کدام ۲۵ درصد از کل مستمری را دریافت می کنند.

سهم زن از حقوق شوهر متوفی در قانون استخدام کشوری (صندوق بازنشستگی)

حالا برویم سراغ صندوق بازنشستگی کشوری. این صندوق معمولاً کارمندان دولت، نظامیان و بازنشستگان دولتی را پوشش می دهد. قوانین اینجا کمی حساس تر و پیچیده تر است و به خصوص در مورد نحوه تقسیم حقوق، حرف و حدیث زیاد است. پس با دقت بخوانید.

شرایط اختصاصی زن در صندوق بازنشستگی

شرایط کلی اینجا هم شبیه تامین اجتماعی است:

• فوت کارمند یا بازنشسته دولت: همسر شما باید در زمان فوت، کارمند رسمی دولت بوده یا قبلاً بازنشسته شده و از صندوق بازنشستگی حقوق می گرفته باشد.
• شرایطی مثل سابقه خدمت هم برای بازنشستگان کشوری مطرح است که در زمان فوت باید احراز شده باشد.

میزان سهم زن از حقوق شوهر و ابهام ۵۰ درصدی

اینجا همان جایی است که کمی تفاوت های اساسی و گاهی اوقات بحث برانگیز بین تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی وجود دارد. طبق ماده ۸۷ قانون استخدام کشوری، «حقوق وظیفه به طور مساوی بین وراث قانونی قسمت می شود». این جمله در ظاهر خیلی ساده به نظر می رسد، اما در عمل تفسیر و اجرای آن تفاوت هایی با تامین اجتماعی ایجاد کرده است.

در تامین اجتماعی، ۵۰ درصد از کل مستمری به زن می رسید و بقیه بین دیگر ورثه تقسیم می شد. اما در صندوق بازنشستگی کشوری، مفهوم «حقوق وظیفه» (که همان مستمری بازماندگان است) به طور مساوی بین همه ورثه قانونی واجد شرایط تقسیم می شود، بدون اینکه سهم مشخص و بیشتری برای همسر در نظر گرفته شود. اینجاست که آن «مشکل عجیب قانونی» یا «ابهام ۵۰ درصدی» که در بحث رقبا هم به آن اشاره شد، خود را نشان می دهد.

شفاف سازی ابهام ضبط ۵۰ درصدی حقوق توسط صندوق:
ببینید، برخی اوقات این تصور پیش می آید که صندوق بازنشستگی ۵۰ درصد از حقوق متوفی را مصادره می کند و تنها نیمی از آن را بین ورثه تقسیم می کند. راستش را بخواهید، این تعبیر از نظر حقوقی شاید دقیق نباشد، اما نتیجه نهایی برای خانواده ها ممکن است همان باشد که تصور می کنند. واقعیت این است که در نظام بازنشستگی کشوری، نحوه محاسبه «حقوق وظیفه» (یا مستمری بازماندگان) ممکن است متفاوت از آخرین حقوق دریافتی متوفی باشد. به این معنی که مبلغی که به عنوان مستمری بازماندگان در نظر گرفته می شود (که ممکن است کمتر از ۱۰۰ درصد آخرین حقوق باشد)، سپس به طور مساوی بین وراث تقسیم می گردد.

برای روشن شدن موضوع، فرض کنید کل حقوقی که متوفی می توانسته بگیرد، ۱۰ میلیون تومان بوده. در تامین اجتماعی، زن ۵ میلیون می گیرد و بقیه (فرزندان و والدین) از ۵ میلیون باقی مانده سهم می برند. اما در صندوق بازنشستگی، اگر این ۱۰ میلیون تومان (یا هر مبلغی که به عنوان حقوق وظیفه تعیین شده) بین مثلاً یک همسر و دو فرزند تقسیم شود، هر کدام حدود ۳.۳ میلیون تومان دریافت می کنند. یعنی سهم همسر دیگر ۵۰ درصد نیست، بلکه برابر با سهم فرزندان است.

اینکه سهم هر وارث (زن، فرزندان، پدر و مادر) به طور مساوی تقسیم می شود، خودش باعث می شود سهم هر نفر کمتر از حالت تامین اجتماعی باشد، به خصوص اگر تعداد ورثه زیاد باشد. این وضعیت برای خانواده هایی که به شدت به این مستمری نیاز دارند، می تواند خیلی سخت و دشوار باشد و به همین دلیل، اعتراضاتی هم در این زمینه وجود داشته است. این بحث مصادره بیشتر به این برمی گردد که کل مبلغ مستمری بازماندگان در برخی موارد، کمتر از حقوق کامل متوفی بوده و این اختلاف، بین بازماندگان تقسیم نمی شود، بلکه توسط صندوق (برای سایر مصارف قانونی) نگهداری می شود و همین باعث می شود سهم هر یک از ورثه از مبلغ نهایی کمتر به نظر برسد. پس، بیشتر یک تفاوت در مبنای محاسبه و سپس تقسیم است تا مصادره مستقیم.

مثال عددی برای شفاف سازی:
اگر حقوق وظیفه (مبلغی که صندوق برای تقسیم بین بازماندگان در نظر می گیرد) ۶۰% از آخرین حقوق متوفی باشد (مثلاً ۶ میلیون تومان از ۱۰ میلیون تومان) و یک همسر و دو فرزند واجد شرایط باشند، آن ۶ میلیون تومان به طور مساوی بین ۳ نفر تقسیم می شود؛ یعنی هر نفر ۲ میلیون تومان. در اینجا، سهم زن ۲ میلیون تومان است که نه ۵۰% از حقوق وظیفه (۳ میلیون تومان) است و نه ۵۰% از آخرین حقوق متوفی (۵ میلیون تومان). این تفاوت باعث سردرگمی و نارضایتی می شود.

شرایط دریافت برای سایر بازماندگان در صندوق بازنشستگی

در اینجا هم مانند تامین اجتماعی، فرزندان و پدر و مادر متوفی می توانند سهم ببرند، اما با چند تفاوت مهم:

• فرزندان دختر: فقط تا زمانی که مجرد و غیرشاغل باشند، سهم می برند. به محض ازدواج یا شروع به کار، سهمشان قطع می شود. نکته اینجاست که برعکس تامین اجتماعی، این سهم قطع شده معمولاً بین دیگر ورثه تقسیم نمی شود و به نوعی به صندوق بازمی گردد! این موضوع هم یکی از دلایل نارضایتی هاست.
• فرزندان پسر: تا سن ۲۰ سالگی می توانند سهم ببرند، مگر اینکه دانشجو باشند که تا ۲۵ سالگی هم ادامه پیدا می کند. اگر ازکارافتاده کلی باشند، محدودیت سنی ندارند.
• پدر و مادر متوفی: در صورتی که تحت تکفل متوفی بوده باشند و شرایط سنی یا ازکارافتادگی داشته باشند، سهم می برند.

نکات تکمیلی در صندوق بازنشستگی

این نکات هم در صندوق بازنشستگی کشوری مهم هستند:

• همزمانی دریافت حقوق خود زن با مستمری شوهر: در مورد کارمندان دولت، اگر زن خودش هم بازنشسته دولت باشد و مستمری دریافت کند، گاهی اوقات قوانین کمی متفاوت می شود. در برخی موارد، زن فقط می تواند بالاترین مستمری را انتخاب کند یا سقفی برای مجموع مستمری ها وجود دارد. این موضوع نیاز به استعلام دقیق از صندوق بازنشستگی کشوری دارد، چون قوانین و آیین نامه ها ممکن است به روزرسانی شوند.
• تعدد زوجات: اگر متوفی چند همسر دائم داشته باشد، حقوق وظیفه به طور مساوی بین تمام همسران دائمی تقسیم می شود.

در صندوق بازنشستگی کشوری، حقوق وظیفه (مستمری بازماندگان) به طور مساوی بین تمامی وراث واجد شرایط تقسیم می شود و سهم مشخصی برای زن در نظر گرفته نشده است.

استثنائات و نکات مهم (فراتر از قوانین خاص)

تا اینجای کار، شرایط اصلی تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی را بررسی کردیم. اما در هر قانونی، استثنائات و نکات ریزی هم وجود دارد که باید حواسمان به آن ها باشد. اینجا به چند مورد مهم اشاره می کنیم.

حقوق زن صیغه ای: نه، متاسفانه!

همانطور که قبلاً هم گفتیم، همسر موقت (صیغه ای) تحت هیچ شرایطی مشمول دریافت مستمری بازماندگان از شوهر متوفی نمی شود. قانون فقط همسر دائمی را به رسمیت می شناسد. این یکی از مواردی است که باید خیلی به آن توجه کرد.

دریافت همزمان دو مستمری (مثلاً از دو شوهر یا از پدر و شوهر)

این یک سوال پرتکرار است: اگر خانمی هم از شوهر اولش مستمری بگیرد و بعداً ازدواج کند و شوهر دومش هم فوت کند، آیا می تواند هر دو مستمری را همزمان دریافت کند؟ یا اگر هم از پدرش مستمری می گرفته و هم از شوهرش، چطور؟

• بین دو شوهر: طبق قانون، زن می تواند از مستمری بالاترین مستمری بگیر (مثلاً شوهر اول یا شوهر دوم) استفاده کند. یعنی حق انتخاب دارد که کدام یک از مستمری ها را بگیرد، اما نمی تواند هر دو را همزمان دریافت کند.
• مستمری از پدر و همسر: در مورد دریافت همزمان مستمری از پدر (به عنوان فرزند بازمانده) و از همسر، معمولاً شرایط پیچیده تر است و قوانین به نحوی عمل می کنند که فرد بیش از یک مستمری کامل دریافت نکند. در اغلب موارد، باید یکی را انتخاب کنید، یا در صورتی که مجموع مستمری ها از سقف مشخصی بالاتر نرود، با محدودیت هایی امکان پذیر باشد. این مورد نیاز به استعلام دقیق از سازمان مربوطه دارد.

اثر شاغل بودن یا بازنشسته بودن خود زن

این موضوع را در بخش های تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی تا حدودی بررسی کردیم، اما برای جمع بندی:

• در تامین اجتماعی: همانطور که گفتیم، اگر خودتان هم شاغل باشید یا بازنشسته تامین اجتماعی باشید، می توانید همزمان مستمری شوهر فوت شده تان را هم دریافت کنید. خیالتان راحت باشد از این بابت.
• در صندوق بازنشستگی کشوری: اینجا کمی قضیه فرق می کند. اگر خودتان هم کارمند یا بازنشسته دولت باشید، ممکن است در برخی موارد فقط بتوانید بالاترین مستمری را دریافت کنید یا سقف مشخصی برای مجموع دریافتی ها وجود داشته باشد. حتماً باید از صندوق بازنشستگی کشوری استعلام بگیرید تا از آخرین قوانین باخبر شوید.

فرزندخوانده: بله، شامل می شود!

خوشبختانه، طبق قوانین کشور ما، فرزندخوانده از تمام حقوق و مزایای فرزند حقیقی برخوردار است. بنابراین، اگر متوفی فرزندی را به فرزندی پذیرفته باشد، آن فرزندخوانده هم می تواند از حقوق بازماندگان سهم ببرد، دقیقاً مثل فرزندان بیولوژیک، به شرط اینکه شرایط سنی و شغلی لازم را داشته باشد.

زمان شروع پرداخت مستمری

بعد از اینکه مراحل اداری و قانونی طی شد و مدارک تکمیل و تایید شدند، معمولاً پرداخت مستمری بازماندگان از همان تاریخ فوت متوفی محاسبه می شود. یعنی اگر فرایند اداری مثلاً سه ماه طول بکشد، مستمری سه ماه گذشته هم به صورت یکجا پرداخت خواهد شد.

مدارک لازم و مراحل درخواست دریافت حقوق متوفی

خب، حالا که از شرایط قانونی باخبر شدید، می رسیم به بخش عملی کار: جمع آوری مدارک و اقدام برای دریافت مستمری. این مرحله شاید کمی زمان بر و پر از کاغذبازی باشد، اما با داشتن لیست کامل مدارک و دانستن مراحل، کارتان راحت تر می شود.

مدارک لازم

معمولاً برای هر دو سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری، مدارک زیر لازم است:

• شناسنامه و کارت ملی متوفی: برای اثبات هویت و تاریخ فوت.
• شناسنامه و کارت ملی همسر و سایر بازماندگان: برای اثبات هویت و نسبت با متوفی.
• گواهی فوت: از اداره ثبت احوال. این مهمترین مدرک است.
• عقدنامه دائم: برای اثبات رابطه زوجیت دائم.
• گواهی انحصار وراثت: این گواهی مشخص می کند که ورثه قانونی متوفی چه کسانی هستند و سهمشان چقدر است. بدون این مدرک، معمولاً پرداخت مستمری امکان پذیر نیست.
• آخرین حکم کارگزینی یا فیش حقوقی متوفی: اگر متوفی کارمند دولت بوده، برای مشخص شدن میزان حقوق و وضعیت شغلی.
• مدارک تایید وضعیت بازماندگان:
  • برای فرزندان دانشجو: گواهی اشتغال به تحصیل معتبر.
  • برای دختران: گواهی عدم ازدواج و عدم اشتغال (این گواهی ها را می توان از اداره ثبت احوال یا دفاتر اسناد رسمی تهیه کرد).
  • برای فرزندان پسر بالای ۲۰ سال (در صورت ازکارافتادگی): گواهی پزشکی معتبر.
  • برای پدر و مادر: مدارک تاییدیه تحت تکفل بودن و شرایط سنی یا ازکارافتادگی.
• فرم های تکمیل شده مربوط به درخواست مستمری: این فرم ها را از سازمان مربوطه (تامین اجتماعی یا صندوق بازنشستگی) دریافت و تکمیل کنید.

مراحل کلی درخواست

1. جمع آوری مدارک: اول از همه، تمام مدارکی که بالا لیست شد را آماده کنید. هرچه کامل تر باشید، کارتان سریع تر پیش می رود.
2. دریافت گواهی انحصار وراثت: این مرحله خودش نیاز به طی کردن مراحل قانونی در شوراهای حل اختلاف دارد. باید به شورای حل اختلاف آخرین محل زندگی متوفی مراجعه کرده و درخواست گواهی انحصار وراثت دهید. این کار ممکن است کمی زمان بر باشد.
3. مراجعه به سازمان مربوطه: با تمام مدارک آماده شده، به شعبه تامین اجتماعی یا صندوق بازنشستگی کشوری (بسته به وضعیت بیمه متوفی) مراجعه کنید.
4. تکمیل فرم ها و ارائه مدارک: فرم های مربوط به درخواست مستمری بازماندگان را با دقت تکمیل کرده و همراه با تمامی مدارک تحویل دهید.
5. بررسی مدارک و تایید نهایی: کارشناسان سازمان، مدارک شما را بررسی می کنند. در صورت نقص، از شما خواسته می شود که مدارک تکمیلی را ارائه دهید. پس از تایید نهایی، پرونده تشکیل شده و مستمری برایتان برقرار می شود.
6. دریافت حقوق: پس از طی این مراحل، اولین پرداخت مستمری (شامل معوقات از تاریخ فوت) به حساب شما واریز خواهد شد.

یادتان باشد که هر کدام از این مراحل می تواند جزئیات خاص خودش را داشته باشد، پس اگر احساس کردید نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، می توانید از مشاوران حقوقی یا وکلای متخصص در این زمینه کمک بگیرید تا کارتان آسان تر پیش برود.

جمع بندی و توصیه پایانی

خب، تا اینجا با هم مفصل درباره سهم زن از حقوق شوهر متوفی صحبت کردیم و تفاوت ها و شباهت های قوانین تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری را مو به مو بررسی کردیم. فهمیدیم که ازدواج دائم شرط اصلی است و خوشبختانه ازدواج مجدد زن دیگر مانع دریافت مستمری نمی شود. همچنین متوجه شدیم که در تامین اجتماعی، سهم زن ۵۰ درصد ثابت است، در حالی که در صندوق بازنشستگی، حقوق وظیفه به طور مساوی بین همه وراث تقسیم می شود که می تواند سهم زن را کمتر کند و اینجاست که ابهامات و نارضایتی ها بیشتر می شود.

در نهایت، یادتان باشد که قوانین مربوط به مستمری بازماندگان می تواند پیچیدگی های خاص خودش را داشته باشد و هر پرونده ممکن است شرایط منحصر به فردی داشته باشد. بهترین کار این است که در صورت هرگونه ابهام یا نیاز به پیگیری، حتماً با کارشناسان حقوقی و وکلای متخصص در این زمینه مشورت کنید. آن ها می توانند با دانش و تجربه شان، راهنمایی های دقیق و کاربردی به شما ارائه دهند و کمک کنند تا در این مسیر سخت، حقوق قانونی خودتان را به بهترین شکل ممکن پیگیری و دریافت کنید. حق شماست که از حقوق خود مطلع باشید و از حمایت های قانونی بهره مند شوید.