زنان 30 درصد بیشتر از مردان کتاب می خوانند

بهار کتابخوانی| در نشست «عادت های خواندن ایرانیان» عنوان شد؛

سیدباقر میرعبداللهی، معاون برنامه ریزی پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه های عمومی در نشست رونمایی از پیمایش عادت های خواندن ایرانیان گفت: این پیمایش درباره عادت های خواندن است و نه مطالعه.

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری فیچینو، سیدباقر میرعبداللهی، معاون برنامه ریزی پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه های عمومی در نشست رونمایی از پیمایش عادت های خواندن ایرانیان گفت: این پیمایش درباره عادت های خواندن است و نه مطالعه. 

* تفاوت مطالعه و خواندن

به اعتقاد میرعبداللهی، مطالعه با خواندن تفاوت های بسیاری دارد. مطالعه معمولا به یادگیری مرتبط است، خواننده در بحث آموزش منفعل است و متن فعال است. درواقع یادگیرنده مصرف کننده است. فردیت و فهم انتقادی کمتر در مطالعه حضور دارد. 

او با اشاره به اینکه در خواندن فرد تلاش می کند مفهوم را درک کند و عنصر تفکر فعال است؛ ادامه داد: خواندن امری پیچیده تر از مطالعه است. مثلا زمانی که شعر می خوانید نمی گویید شعر مطالعه می کنم، می گویید شعر می خوانم، چراکه شعر شما را به تفکر وادار می کند، بنابراین فراتر از حوزه زبانی است و وارد فرآیند شناختی، مفهومی و فلسفی می شوید. 

او افزود: تفاوت میان مطالعه و خواندن (Reading & Study) در زبان انگلیسی ملموس تر است. فرآیند حل مسیله از تفکر، ارزیابی و داوری به استدلال حل مشکل می انجامد. همچنین فردیت افراد و عنصر زیبایی شناختی در مطالعه بیشتر حضور دارد.

* بسامد بالای آمار و ارقام

معاون برنامه ریزی پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه های عمومی با اشاره به اینکه این پیمایش نیاز به پیمایش های دیگری دارد، ادامه داد: مثلا درباره سرانه مطالعه حرف وحدیث بسیاری گفته می شود و آمار و ارقامی که از آن منتشر می شود بسامد بسیار بالایی دارد. این پیمایش درباره آن است که مردم چه می خوانند، کی می خوانند و چگونه می خوانند. 

میرعبداللهی ادامه داد: باید این حقیقت را در نظر داشته باشیم که کودکان شهر و روستا علاقه مندی ها و سلیقه های متفاوتی دارند. از سوی دیگر در حوزه کودک و نوجوان کتاب هایی با ترجمه نه چندان مناسب در ژانر وحشت بسیار رونق گرفته است که این امر هم به زبان آسیب می زند و هم به صنعت نشر. در نقشه کشور نیز هرچه به مناطق محروم تر نزدیک می شویم، آمار ها متفاوت می شوند. 

* جزییات پیمایش «عادت های خواندن ایرانیان»

معاون برنامه ریزی پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه های عمومی با اشاره به اینکه جامعه هدف این پیمایش، افراد بالای 15سال هستند و محدوده جغرافیایی آن سراسر کشور، تعداد شرکت کنندگان در پیمایش را 11هزار و 373 نفر اعلام کرد

میرعبداللهی درباره سطح تحصیلات افراد شرکت کننده در پژوهش گفت: 32.2 درصد از افراد حاضر در این پژوهش تحصیلات زیر دیپلم، 32.1 درصد دیپلم و 35.4 درصد تحصیلات دانشگاهی دارند. 

او درباره سن جامعه هدف پژوهش هم اعلام کرد: 33.3 درصد از افرادی که کتاب می خوانند 15 تا 29 سال، 42.1 درصد 30 تا 49 سال، 24.5 درصد 50 سال و بالاتر بوده و میانگین سنی افراد شرکت کننده، 37.6 سال است. 

* شغل کتابخوان ها

این مدرس دانشگاه درباره شغل افراد کتابخوان بیان کرد: در این میان 36.6 درصد دارای شغل آزاد، 23.9 درصد خانه دار، 13.5 درصد کارمند، 11.6 درصد دانشجو یا دانش آموز، 6.7 درصد بازنشسته، 3.6 درصد بیکار و 3.6 درصد سایر موارد بوده اند. 

میرعبداللهی درباره ویژگی های افرادی که بیش از 50 جلد کتاب غیردرسی در خانه دارند، گفت: 27.2 درصد از افراد با سرانه هزینه ماهانه بیش از 4 میلیون تومان، 29.6 درصد از افراد دارای تحصیلات دانشگاهی و 28.7 درصد از افراد 50 ساله و مسن تر، بیش از 50 جلد کتاب غیردرسی در خانه دارند. 

او ادامه داد: 29.9 درصد کمتر از 10 جلد کتاب غیردرسی، 22.5 درصد بین 10 تا 30 کتاب، 10.7 درصد 30 تا 50 جلد کتاب غیردرسی، 19 درصد 50 جلد به بالا و 15.6 هیچ کتاب غیردرسی ندارند.

میرعبداللهی گفت: براساس این پیمایش، 36.1 درصد در 6 ماه گذشته حداقل یک کتاب صدصفحه ای غیردرسی را کامل خوانده اند. زنان 29.2 درصد بیش از مردان کتاب غیردرسی می خوانند. افراد 15 تا 29 سال، 41.5 درصد بیش از دیگر گروه های سنی مطالعه می کنند و افراد با تحصیلات دانشگاهی 49.9 درصد بیشتر از دیگر گروه های تحصیلی مطالعه می کنند. 

* آمار های جالب و خواندنی

این پژوهشگر درباره علت مطالعه نداشتن افراد گفت: براساس این پیمایش، 69.3 درصد قبلا به خواندن علاقه داشتند، 56.4 درصد سرگرمی دیگری را به خواندن ترجیح می دهند، 37 درصد به این دلیل مطالعه نمی کنند که در خانه شان کسی کتاب نمی خواند. 32.3 معتقدند عنوان و محتوای کتاب ها، آنها را به خواندن ترغیب نمی کند. 13.5 هم درصد به طور کلی خواندن را بیهوده می دانند. 

میرعبداللهی گفت: 11 درصد از افراد از ساعت 6 صبح تا 12 ظهر کتاب می خوانند، 13 درصد از 12 ظهر تا 6 غروب می خوانند. 38.5 درصد ساعت 18 تا 24 و 8.7 درصد از 24 بامداد تا 6 صبح کتاب می خوانند و 28.5 درصد نیز بدون نظم خاصی کتاب می خوانند. 

او درباره مکان کتاب خواندن افراد حاضر در پیمایش گفت: 2.6 درصد در حین راه رفتن کتاب می خوانند، 13.3 درصد پشت میز، 24.7 درصد درازکشیده، 46.6 درصد به صورت نشسته، 3.7 درصد در وسیله نقلیه، 15.5 درصد در محل کار، 5.4 درصد در کتابخانه و 85.8 درصد هم در خانه کتاب می خوانند. 

میرعبداللهی همچنین درباره ژانر کتاب ها هم گفت: در میان علاقه مندان به کتاب های داستانی 17.2 درصد ژانر عاشقانه، 14.2 درصد روان شناسی، 12.4 درصد علمی- تخیلی، 7.1 درصد فلسفی، 4.5 درصد کلاسیک، 2.9 درصد تراژدی و 27.7 درصد ژانر تاریخی را ترجیح می دهند. 

سی وپنجمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از 19 تا 29 اردیبهشت 1403 در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می شود.