اگر فرزندی پدر خود را بکشد حکمش چیست

اگر فرزندی پدر خود را بکشد، در قانون مجازات اسلامی ایران، مجازات او مثل سایر قتل هاست و هیچ معافیت خاصی برایش در نظر گرفته نشده؛ یعنی اگر قتل عمدی باشه، حکم فرزند قاتل پدر، قصاص نفس هست. البته این حکم با رضایت اولیای دم ممکنه به دیه تبدیل بشه یا کاملاً بخشیده بشه، اما جنبه عمومی جرم (حبس تعزیری) همچنان پابرجاست.

تصور کنید در یک شب تاریک و غم انگیز، خبری مثل برق و باد همه جا رو می گیره: فرزندی پدرش رو کشته!. این خبر نه تنها جامعه رو شوکه می کنه، بلکه سؤالات زیادی رو تو ذهن آدم ها به وجود میاره. از نظر انسانی، این اتفاق فاجعه باره و از نظر قانونی، یکی از پیچیده ترین و حساس ترین پرونده های کیفری به حساب میاد. شاید با خودتون فکر کنید که خب، پدر که پدره، حتماً حکمش با قتل یه غریبه فرق داره، نه؟ یا اصلاً شاید به خاطر این رابطه خونی، مجازاتش کمتر باشه. اما واقعیت اینه که قانون ما در این مورد خاص، نگاه دیگه ای داره. در این مقاله می خوایم دور هم جمع بشیم و به زبان ساده و خودمانی، پیچ و خم های حقوقی و قانونی این ماجرا رو بررسی کنیم و ببینیم دقیقاً اگر فرزندی پدر خود را بکشد حکمش چیست و چه چیزایی در انتظارشه.

کلیات جرم قتل و انواع اون در قانون ایران

قبل از اینکه بریم سراغ بحث اصلی، لازمه اول با خود قتل و انواعش تو قانون آشنا بشیم. قتل یعنی کاری کنی که جون یکی دیگه گرفته بشه. هرچند که خیلی ساده به نظر میاد، اما همین یه جمله تو دادگاه ها می تونه کلی بحث و جدل به دنبال داشته باشه. قانون گذار برای اینکه بتونه فرق بین پرونده ها رو مشخص کنه و عدالت رو برقرار کنه، قتل رو به چند دسته اصلی تقسیم کرده که هر کدوم مجازات خاص خودشون رو دارن.

قتل یعنی چی؟

به زبان حقوقی، قتل سه تا رکن اصلی داره: رکن مادی، رکن معنوی و رکن قانونی. رکن مادی یعنی همون کاری که باعث مرگ شده؛ مثلاً چاقو زدن، شلیک کردن یا خفه کردن. رکن معنوی یعنی قصد و نیت قاتل چی بوده؛ مثلاً آیا واقعاً می خواسته بکشه یا فقط می خواسته آسیب بزنه؟ و رکن قانونی هم یعنی اینکه این کار تو قانون جرم شناخته شده باشه و براش مجازات تعیین شده باشه. اگه یکی از این ارکان نباشه، دیگه اسمش قتل به اون معنی که ما می شناسیم نیست یا نوعش فرق می کنه.

انواع قتل تو قانون مجازات اسلامی

قتل رو میشه سه دسته کلی تقسیم کرد که فهمیدنشون برای بحث ما خیلی مهمه:

• قتل عمد: این بدترین نوع قتله. یعنی چی؟ یعنی قاتل از همون اول تصمیم گرفته طرف رو بکشه یا کاری کرده که می دونسته قطعاً کشنده است و بازم اون کار رو انجام داده. مثلاً اگه یکی چاقو برداره و با قصد کشتن بزنه تو قلب یکی دیگه، این میشه قتل عمد. یا حتی اگه با یه ضربه کوچک به سر، قصد کشتن نداشته باشه اما می دونسته که این ضربه به طور معمول باعث مرگ میشه و بازم این کار رو کرده، بازم قتل عمد حساب میشه.
• قتل شبه عمد: اینجا داستان فرق می کنه. قاتل قصد کشتن طرف رو نداشته، ولی قصد انجام کاری رو داشته که اون کار باعث مرگ شده. مثلاً فرض کنید یکی می خواسته دوستش رو بترسونه و هلش بده، اما دوستش افتاده و سرش خورده به سنگ و فوت کرده. اینجا قصد کشتن نبوده، اما کاری انجام شده که نباید انجام می شده و نتیجه اش ناخواسته مرگ شده. یا مثلاً پزشک سهل انگاری کرده و بیمار فوت کرده، این هم می تونه شبه عمد باشه.
• قتل خطای محض: این دیگه از همه موارد سبکتره. تو این نوع قتل، نه قاتل قصد کشتن داشته و نه قصد انجام کاری که منجر به مرگ شده. در واقع، یه اتفاق کاملاً ناخواسته و بدون هیچ قصدی رخ داده. بهترین مثالش همونیه که تو قانون اومده: یکی داره شکار می کنه و تیرش ناخواسته به یه آدم می خوره و اون آدم می میره. اینجا شکارچی نه قصد کشتن اون آدم رو داشته و نه اصلاً می دونسته اونجا آدمیه.

مجازات های اصلی قتل در قانون

خب، حالا که انواع قتل رو فهمیدیم، بریم ببینیم قانون برای هر کدوم چه مجازاتی در نظر گرفته:

1. قصاص: این شدیدترین مجازاته و فقط برای قتل عمد اجرا میشه. قصاص یعنی جان در برابر جان. یعنی اگه کسی رو عمداً کشتی، اولیای دم مقتول (خانواده ای که خون به گردن شون افتاده) حق دارن درخواست کنن قاتل هم اعدام بشه. البته قصاص شرایط خاص خودش رو داره و همیشه هم اجرا نمی شه، مثلاً اگه اولیای دم گذشت کنن یا دیه بخوان.
2. دیه: دیه در واقع همون پول خون یا جبران خسارت مالیه که به اولیای دم پرداخت میشه. تو قتل های شبه عمد و خطای محض، مجازات اصلی پرداخت دیه ست. تو قتل عمد هم اگه اولیای دم از قصاص گذشت کنن، می تونن به جای قصاص، دیه دریافت کنن.
3. حبس تعزیری (جنبه عمومی جرم): این مجازات با قصاص یا دیه فرق داره. حتی اگه اولیای دم از قصاص بگذره یا قاتل دیه رو پرداخت کنه، اگه قتلی که انجام شده باعث اخلال در نظم عمومی جامعه بشه یا مردم با دیدن اون جرم بخوان مثل اون رو انجام بدن و تجری پیدا کنن، دادگاه می تونه قاتل رو علاوه بر مجازات اصلی (اگه اجرا بشه)، به حبس تعزیری هم محکوم کنه. این دیگه حقی برای دولته و ربطی به اولیای دم نداره.

حکم اختصاصی قتل پدر توسط فرزند: داستان چیست؟

حالا رسیدیم به قسمت اصلی بحثمون، جایی که می خوایم دقیقاً بفهمیم اگر فرزندی پدر خود را بکشد حکمش چیست. این موضوع به خاطر رابطه خونی و اهمیت جایگاه پدر در جامعه و خانواده، همیشه پیچیدگی های خاص خودش رو داشته. اما قانون ما در این مورد، رویه نسبتاً مشخصی داره.

حکم قتل عمد پدر توسط فرزند

بگذارید رک و پوست کنده بگیم: اگه فرزندی پدر خودش رو عمداً بکشه، مجازاتش قصاص نفس هست. بله، درست شنیدید، اینجا خبری از اون معافیت هایی که مثلاً برای پدری که فرزندش رو کشته وجود داره، نیست. قانون بین قتل پدر توسط فرزند و قتل یک شخص غریبه توسط فرزند، از نظر مجازات قصاص، تفاوتی قائل نشده. این یک نکته فوق العاده مهم و حساسه که خیلی ها ممکنه ازش بی خبر باشن.

شاید بپرسید چرا؟ خب، تو قانون ما، پدر یا جد پدری اگه فرزندشون رو بکشن، قصاص نمی شن و فقط باید دیه پرداخت کنن و ممکنه به حبس تعزیری محکوم بشن. دلیلش هم از نظر فقها و قانون گذار، اینه که پدر و جد پدری، صاحب ولایت بر فرزند محسوب میشن. اما این قاعده برعکسش صادق نیست. یعنی فرزند هیچ گونه ولایتی بر پدر خودش نداره و اگه اقدام به قتل پدرش کنه، مثل بقیه افراد عادی باهاش برخورد میشه.

نقش اولیای دم در پرونده قتل پدر توسط فرزند

حالا اینجا یه سوال مهم پیش میاد: اولیای دم کیان؟ و آیا فرزند قاتل هم جزء اولیای دم محسوب میشه؟

اولیای دم در واقع همون وراث دم هستن که حق دارن درخواست قصاص کنن یا از اون بگذرن. در مورد قتل پدر، مادر مقتول (یعنی همسر پدر)، و بقیه فرزندان مقتول (یعنی خواهر و برادران فرزند قاتل) و اجداد پدری و مادری (یعنی پدربزرگ و مادربزرگ مقتول) می تونن اولیای دم باشن.

فرزند قاتل، به دلیل اینکه خودش باعث مرگ پدرش شده، از ارث پدر محروم میشه و در نتیجه حق اولیای دم بودن رو هم نداره. یعنی خودش نمی تونه درخواست قصاص کنه یا از خودش بگذره!

اولیای دم (یعنی مادر و بقیه فرزندان و اجداد پدری و مادری) باید با هم توافق کنن که آیا می خوان قصاص انجام بشه، دیه بگیرن یا کلاً ببخشن. اگه همه اولیای دم درخواست قصاص کنن و شرایط قانونی هم فراهم باشه، فرزند به قصاص نفس محکوم میشه.

امکان گذشت یا صلح اولیای دم

همیشه این امکان وجود داره که اولیای دم مقتول از حق قصاصشون بگذرن یا با قاتل صلح کنن و به جای قصاص، مبلغی رو به عنوان دیه یا هر مبلغی که توافق می کنن، دریافت کنن. اگه این اتفاق بیفته، یعنی اگه همه اولیای دم از حق قصاص صرف نظر کنن، دیگه قصاص انجام نمی شه.

اما داستان اینجا تموم نمی شه. یادمون نره که گفتیم جنبه عمومی جرم هم وجود داره. حتی اگه اولیای دم گذشت کنن و فرزند قاتل از قصاص نجات پیدا کنه، دادستان به عنوان نماینده جامعه، می تونه درخواست اعمال مجازات حبس تعزیری رو بکنه. طبق ماده ۶۱۲ قانون مجازات اسلامی، اگه قتل عمدی باشه و به هر دلیلی قصاص اجرا نشه (مثلاً با گذشت اولیای دم)، دادگاه می تونه قاتل رو به حبس از سه تا ده سال محکوم کنه. مخصوصاً اگه این قتل باعث اخلال در نظم جامعه شده باشه یا به قول معروف، باعث بشه بقیه هم جرئت کنن همچین کاری انجام بدن و تجری پیدا کنن. پس حتی با گذشت خانواده، فرزند قاتل ممکنه سال ها زندان بره.

حکم قتل شبه عمد پدر توسط فرزند

اگه خدای ناکرده قتلی از نوع شبه عمد باشه، یعنی فرزند قصد کشتن پدرش رو نداشته، اما کاری کرده که به اشتباه یا با بی احتیاطی منجر به مرگ پدر شده، دیگه بحث قصاص مطرح نیست. اینجا مجازات اصلی پرداخت دیه کامل هست. دیه رو هم خود فرزند قاتل باید پرداخت کنه. اولیای دم می تونن دیه رو مطالبه کنن و این مبلغ رو از فرزند قاتل دریافت کنن.

حکم قتل خطای محض پدر توسط فرزند

تو این حالت، نه قصد کشتن بوده و نه قصد انجام کاری که به مرگ ختم بشه. مثلاً فرزند مشغول کاری بوده و تصادفاً و بدون هیچ قصدی باعث مرگ پدر شده. اینجا هم مجازات پرداخت دیه کامل هست، اما یه تفاوت مهم داره: در قتل خطای محض، معمولاً عاقله مسئول پرداخت دیه هستن.

«عاقله» کیان؟ عاقله در قانون ما، نزدیکان ذکور نسبی قاتل هستن، مثل برادران پدری و عموها. اگه قاتل توانایی مالی نداشته باشه و عاقله هم پیدا نشه یا توانایی پرداخت دیه رو نداشته باشن، دیه رو بیت المال (دولت) پرداخت می کنه. البته اگه فرزند قاتل خودش توانایی پرداخت دیه رو داشته باشه، می تونه خودش دیه رو پرداخت کنه و به عاقله فشار نیاد. این دیگه بستگی به تصمیم دادگاه و شرایط پرونده داره.

نکات حقوقی مهم و موارد خاص

خب، تا اینجا کلیات و انواع قتل و مجازات اگر فرزندی پدر خود را بکشد حکمش چیست رو فهمیدیم. اما همونطور که می دونید، دنیای حقوق پر از جزئیات و تبصره هاییه که می تونه هر پرونده ای رو منحصر به فرد کنه. حالا می خوایم به چند تا نکته مهم و خاص بپردازیم که ممکنه تو پرونده های این چنینی پیش بیاد.

تأثیر جنسیت فرزند قاتل

خیلی ها شاید فکر کنن که اگه فرزند پسر باشه حکمش با فرزند دختر فرق می کنه. اما تو قانون ما، در مورد قتل پدر توسط فرزند، هیچ تفاوتی بین پسر و دختر از نظر مجازات قصاص وجود نداره. یعنی چه پسر پدرش رو بکشه و چه دختر، اگه قتل عمد باشه و اولیای دم درخواست قصاص کنن، حکم هر دو قصاص نفس هست. این بر خلاف برخی مسائل حقوقی دیگه مثل ارث هست که بین زن و مرد تفاوت هایی وجود داره.

نقش جنون، عدم تعادل روانی و اکراه

اینجا می رسیم به بحث مهمی که می تونه سرنوشت پرونده رو کاملاً عوض کنه:

• جنون: اگه ثابت بشه که فرزند در زمان ارتکاب قتل، مجنون بوده، یعنی به دلیل اختلال شدید روانی قدرت تشخیص و اراده نداشته، دیگه مسئولیت کیفری ازش ساقط میشه. مجنون مثل یه بچه است که قدرت تصمیم گیری نداره. اینجا دیگه نه قصاصی هست و نه حبس. اما خب، اثبات جنون کار آسونی نیست و نیاز به نظر متخصصین پزشکی قانونی داره.
• عدم تعادل روانی و عصبانیت شدید: این نکته رو با جنون اشتباه نگیرید. ممکنه فرزند به شدت عصبانی باشه، تحت فشار روانی شدید باشه یا حتی یه اختلال روانی داشته باشه که منجر به جنون کامل نشده. تو این موارد، مسئولیت کیفری ساقط نمی شه. یعنی عصبانیت و ناراحتی شدید، دلیلی برای فرار از مجازات نیست. البته ممکنه تو تعیین عمد یا غیرعمد بودن قتل تاثیر داشته باشه، اما اصل مسئولیت رو از بین نمی بره.
• اکراه: اگه فرزند تحت فشار و تهدید شدید از طرف شخص دیگه ای مجبور به قتل پدرش شده باشه، بحث اکراه مطرح میشه. اثبات اکراه در قتل، به خصوص قتل والدین، خیلی سخته و تقریباً محاله. قانون ما شرایط خیلی سختگیرانه ای برای اثبات اکراه در قتل داره و به ندرت پیش میاد که این مورد بتونه مجازات رو ساقط کنه.

بررسی انگیزه و تأثیر اون بر مجازات

خیلی ها فکر می کنن اگه انگیزه قتل چیزهایی مثل اختلافات خانوادگی شدید، اعتیاد، فقر، یا بیماری روانی (که به جنون نرسیده) باشه، مجازات کمتر میشه. راستش رو بخواهید، انگیزه به خودی خود مجازات رو تغییر نمیده. یعنی اگه عمداً کشتی، عمد کردی و حکمش قصاصه، چه انگیزه ات کینه و حسادت باشه، چه فقر و مشکلات روانی. اما انگیزه می تونه تو تشخیص اینکه قتل از نوع عمد بوده یا شبه عمد، تاثیرگذار باشه. مثلاً اگه کسی تو اوج عصبانیت و بدون فکر قبلی کاری کرده که منجر به مرگ شده، ممکنه دادگاه تشخیص بده قتل شبه عمد بوده نه عمد. ولی این بحث کاملاً فنی و حقوقیه و به نظر قاضی و کارشناس بستگی داره.

مسئولیت کیفری اطفال و نوجوانان در قتل پدر

اگه فرزند قاتل، هنوز به سن قانونی نرسیده باشه، داستان یه کم فرق می کنه. تو قانون مجازات اسلامی، سن بلوغ و تمییز خیلی مهمه:

• قبل از ۹ سال قمری برای دختران و ۱۵ سال قمری برای پسران: اگه فرزند در این سنین مرتکب قتل بشه، مسئولیت کیفری کامل نداره و به جای مجازات های سنگین، ممکنه به اقدامات تأمینی و تربیتی مثل نگهداری در کانون اصلاح و تربیت محکوم بشه.
• بعد از سن بلوغ: اگه فرزند بعد از سن بلوغ مرتکب قتل عمد پدرش بشه، بسته به تشخیص دادگاه و شرایط پرونده، ممکنه به قصاص محکوم بشه. البته برای افراد زیر ۱۸ سال، قانون مجازات های جایگزین و تخفیف هایی رو در نظر گرفته که دادگاه می تونه با توجه به شخصیت، سابقه، و شرایط ارتکاب جرم، از اون ها استفاده کنه و حکم رو تخفیف بده. مثلاً ممکنه به جای اعدام، به حبس های طولانی مدت محکوم بشن.

آثار حقوقی تبعی قتل پدر توسط فرزند

علاوه بر مجازات اصلی، قتل پدر توسط فرزند آثار حقوقی تبعی مهمی هم داره که زندگی قاتل رو به شدت تحت تاثیر قرار میده:

1. مانعیت قتل از ارث: این یک نکته قاطع و مهم هست. طبق قانون مدنی ایران، قاتل از مورث (یعنی کسی که کشته) ارث نمی بره. پس فرزند قاتل از پدر مقتول ارث نخواهد برد. این یعنی تمام اموال پدر به بقیه ورثه (مادر و سایر فرزندان) می رسه و قاتل هیچ سهمی نداره.
2. محرومیت های اجتماعی و سوابق کیفری: حتی اگه از قصاص نجات پیدا کنه، سابقه کیفری این جرم تا آخر عمر همراهش خواهد بود و در خیلی از مسائل اجتماعی مثل استخدام، دریافت برخی مجوزها، و حتی پذیرش اجتماعی، با مشکلات جدی روبرو میشه.

روند دادرسی و توصیه های حقوقی

پرونده های قتل، مخصوصاً قتل های خانوادگی، فوق العاده پیچیده، حساس و زمان بر هستن. مراحل دادرسی ممکنه ماه ها یا حتی سال ها طول بکشه و نیاز به پیگیری دقیق و مستمر داره.

مراحل کلی شکایت و پیگیری پرونده قتل

روند کلی به این صورته که بعد از وقوع قتل، پلیس و بازپرس شروع به تحقیقات می کنن. صحنه جرم بررسی میشه، شهود احتمالی بازجویی میشن و اگه قاتل مشخص باشه، دستگیر میشه. بعد از تکمیل تحقیقات مقدماتی و بازپرسی، پرونده به دادگاه کیفری یک ارسال میشه. دادگاه جلسات رسیدگی رو برگزار می کنه، اظهارات اولیای دم، متهم، وکلا و کارشناسان (مثل پزشکی قانونی) رو می شنوه و در نهایت حکم صادر میشه. این حکم قابل اعتراض در دیوان عالی کشوره.

اهمیت جمع آوری ادله و مدارک

تو پرونده های قتل، جمع آوری ادله و مدارک مستند حرف اول رو می زنه. مدارکی مثل گزارش پزشکی قانونی، گزارش صحنه جرم، شهادت شهود، اقرار متهم، آزمایش های ژنتیکی و هرگونه شواهد فیزیکی دیگه، همگی تو اثبات یا رد اتهام نقش حیاتی دارن. حتی اگه شاکی باشین یا متهم، ارائه دقیق و به موقع این مدارک به روشن شدن حقیقت کمک زیادی می کنه.

توصیه به اخذ مشاوره حقوقی تخصصی

بهترین و مهم ترین توصیه برای هر کسی که به نوعی با پرونده های قتل، مخصوصاً قتل های خانوادگی درگیره، اینه که حتماً از یک وکیل متخصص و مجرب در پرونده های کیفری و قتل کمک بگیره. این پرونده ها از نظر حقوقی خیلی سنگین و پیچیده هستن و کوچکترین اشتباه یا ناآگاهی می تونه عواقب جبران ناپذیری داشته باشه. یک وکیل کاربلد می تونه:

• شما رو در تمام مراحل دادرسی راهنمایی کنه.
• ادله و مدارک رو به درستی جمع آوری و ارائه کنه.
• از حقوق شما دفاع کنه.
• بهترین راه حل ها رو با توجه به شرایط خاص پرونده به شما پیشنهاد بده.

سوالات متداول

آیا قاتل (فرزند) از ارث پدر خود بهره مند می شود؟

خیر، به هیچ وجه. طبق قوانین مدنی ایران، قتل یکی از اصلی ترین موانع ارث محسوب می شود. بنابراین، فرزندی که پدر خود را به قتل رسانده است، از ارث پدر مقتول محروم خواهد شد و هیچ سهمی از اموال او به او تعلق نمی گیرد.

در صورت گذشت همه اولیای دم، آیا فرزند قاتل آزاد می شود؟

در صورتی که تمامی اولیای دم از حق قصاص خود بگذرند، مجازات قصاص نفس از فرزند قاتل ساقط می شود. اما، این به معنای آزادی کامل او نیست. دادگاه همچنان می تواند به دلیل جنبه عمومی جرم (یعنی اخلال در نظم عمومی و تجری جامعه)، او را به مجازات حبس تعزیری (معمولاً بین سه تا ده سال) محکوم کند. پس، حتی با گذشت خانواده، فرزند قاتل باید دوران حبس خود را سپری کند.

تفاوت حکم قتل پدر توسط فرزند با قتل مادر توسط فرزند چیست؟

در قانون مجازات اسلامی ایران، در مورد قتل والدین توسط فرزند، هیچ تفاوتی بین قتل پدر و قتل مادر وجود ندارد. یعنی اگر فرزندی مادر خود را به قتل برساند، حکم او نیز مانند قتل پدر، قصاص نفس خواهد بود (در صورت عمدی بودن قتل و درخواست اولیای دم). این در حالی است که در مورد قتل فرزند توسط والدین، قانون بین پدر و مادر تفاوت قائل شده است (پدر یا جد پدری قصاص نمی شوند، اما مادر قصاص می شود).

آیا فرزند خوانده نیز در صورت قتل پدر خوانده، همین حکم را دارد؟

رابطه فرزند خوانده با پدر خوانده، یک رابطه قانونی است و از نظر نسبی با هم خویشاوند محسوب نمی شوند. از آنجا که معافیت های خاص در قتل فرزند توسط پدر (مثل عدم قصاص پدر) فقط در روابط نسبی و خونی صدق می کند، این معافیت ها شامل پدر خوانده و فرزند خوانده نمی شود. بنابراین، اگر فرزند خوانده، پدر خوانده خود را به قتل برساند، حکم او مانند قتل یک غریبه خواهد بود و قصاص نفس بر او جاری می شود (در صورت عمدی بودن قتل و درخواست اولیای دم نسبی مقتول).

نتیجه گیری

دیدید که داستان اگر فرزندی پدر خود را بکشد حکمش چیست، اونقدرها هم که شاید در نگاه اول به نظر برسه ساده نیست و پر از جزئیات و پیچ و خم های حقوقیه. بر خلاف تصور عمومی، قانون ما در این مورد هیچ ارفاق خاصی برای فرزند قاتل قائل نیست و اگه قتل عمدی باشه، حکم همون قصاص نفس هست. این نشون میده که قانون چقدر روی حفظ جان انسان ها و جلوگیری از این فجایع تاکید داره، حتی اگه تو خونه و بین نزدیک ترین افراد رخ بده.

یادمون باشه که این پرونده ها فقط یه جنبه حقوقی خشک و خالی ندارن، بلکه بار سنگین اجتماعی و عاطفی هم به دنبال خودشون میارن. پرونده های قتل، مخصوصاً از نوع خانوادگی، بسیار حساس و پیچیده اند و تصمیمات نادرست می تونه عواقب جبران ناپذیری داشته باشه. پس تو همچین شرایطی، حتماً و اکیداً توصیه میشه که از مشاوره و راهنمایی یک وکیل متخصص تو این حوزه کمک بگیرید تا هم حقوق شما حفظ بشه و هم بهترین و عادلانه ترین مسیر قانونی طی بشه.