حکم خوردن شراب برای درمان

حکم خوردن شراب برای درمان در اسلام، فقط در شرایط اضطرار و با رعایت ضوابط بسیار سختگیرانه جایز است. این شرایط شامل اطمینان از انحصار درمان به شراب و خطر جانی یا ضرر جبران ناپذیر در صورت عدم مصرف است. در غیر این صورت، مصرف شراب به هیچ عنوان برای درمان بیماری ها مجاز نیست.

خب، راستش را بخواهید، بحث بیماری و درمان همیشه دغدغه مهمی برای آدم ها بوده. حالا اگر این دغدغه با مسائل شرعی و اعتقادی هم گره بخوره، دیگه حسابی پیچیده می شه، مخصوصاً برای ما مسلمون ها. یکی از همین بحث های حساس، حکم خوردن شراب برای درمان است. شاید شنیده باشید که بعضی ها فکر می کنن شراب خواص درمانی داره یا حتی در بعضی شرایط، ممکنه دکترها مصرفش رو پیشنهاد بدن. اینجاست که سؤال پیش میاد: آیا دین ما اجازه می ده که برای سلامتی مون، سراغ چیزی بریم که خودش حرام قطعیه؟

می دونیم که شراب و هر ماده مست کننده ای در اسلام حرام اعلام شده. این یه حکم واضح و مشخصه. اما آیا همیشه همینطوره؟ آیا توی شرایط خاص، مثلاً وقتی پای جون یا سلامت جدی یه آدم در میونه، این حکم می تونه تغییر کنه؟ دقیقاً همینجاست که باید با دقت بیشتری به موضوع نگاه کنیم. تو این مقاله قراره به صورت خودمونی و از زبان علم و دین، بریم سراغ ریشه های این حکم، فتاوای مراجع تقلید رو بررسی کنیم و ببینیم علم پزشکی نوین چی می گه. پس اگه شما هم از اون دست آدم هایی هستید که این سؤال ذهنتون رو درگیر کرده، تا آخر این مطلب با ما همراه باشید تا جواب های روشن و کاربردی رو پیدا کنید.

چرا اصلاً شراب حرام شد؟ (نگاهی به ریشه های شرعی)

قبل از اینکه بخوایم درباره شرایط خاص حرف بزنیم، بیایید یه نگاهی بندازیم به اصل ماجرا؛ یعنی اینکه چرا اصلاً خداوند شراب رو حرام کرده. این موضوع فقط یه حکم خشک و خالی نیست، پشتش فلسفه های عمیقی خوابیده که هم به سلامت جسم و روحمون برمی گرده، هم به آرامش جامعه.

قرآن چی می گه؟ فلسفه حرمت شراب

قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی ما، خیلی واضح و روشن درباره شراب حرف زده. شاید معروف ترین آیه ها اونهایی باشن که هم به مضرات فردی اشاره دارن، هم به آسیب های اجتماعی:

• آیه ۹۱ سوره مائده: تو این آیه، خداوند حسابی با قمار و شراب برخورد کرده و می گه: «إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ» یعنی شیطان می خواد با همین شراب و قمار، بین شما دشمنی و کینه بندازه و شما رو از یاد خدا و نماز باز داره. خب، آیا دیگه دست برنمی دارید؟ ببینید، اینجا تأکید روی ایجاد دشمنی، از بین بردن آرامش و البته دور کردن آدم از معنویاته. یعنی شراب فقط یه حال خوش موقت نیست، یه ریشه عمیق برای فساد توی جامعه ست.
• آیه ۲۱۹ سوره بقره: تو این آیه، وقتی از پیامبر (ص) درباره شراب و قمار سؤال می کنن، خداوند می فرماید: «یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما» یعنی می گن که شراب و قمار یه سودهایی هم برای مردم دارن (مثلاً شاید تو زمان های قدیم برای بعضی مسائل اقتصادی یا حتی به قول خودشون برای دلخوشی های موقت استفاده می شده)، اما گوش کنید: گناهشون از سودشون خیلی بزرگ تره. این خیلی مهمه! یعنی اگر هم یه منفعت کوچولو یا موقتی داشته باشه، مضراتش اونقدر زیاده که اصلاً نمی شه با هم مقایسه شون کرد.

این آیات به ما نشون می دن که حرمت شراب الکی نیست. پشتش یه عالمه حکمت هست که به صلاح خودمون و اجتماع برمی گرده.

حرفای اهل بیت (ع) در مورد مضرات و حرمت شراب

ائمه معصومین (ع) هم در روایات متعددی، حسابی روی حرمت و خطرات شراب تأکید کرده اند. یکی از معروف ترین احادیث که شاید خیلی شنیده باشید، حدیث پیامبر اکرم (ص) است که می فرماید: اِنَّها داءٌ وَ لَیسَتْ بِدَواءٍ یعنی شراب خودش درده، نه دوا! این جمله به تنهایی یه دنیا حرف داره. پیامبر ما، که علمشون از هر پزشکی بیشتره، سال ها پیش این حرف رو زدن و حالا علم نوین هم داره این رو ثابت می کنه که شراب نه تنها خاصیت درمانی نداره، بلکه خودش هزار تا بیماری میاره.

روایات دیگه هم هستن که به جنبه های مختلف آسیب های شراب اشاره می کنن:

• از بین رفتن نور ایمان: پیامبر (ص) فرمودند: «مَنْ شَرِبَ خَمْرا خَرَجَ نُورُ الاِیمانِ مِنْ جَوْفَهِ» یعنی هرکس شراب بنوشه، نور ایمان از وجودش می ره. این یعنی شراب فقط جسم رو مریض نمی کنه، روح و معنویت آدم رو هم نابود می کنه.
• از دست رفتن عقل و مروت: امام صادق (ع) در جواب این سؤال که چرا شراب حرام شده، فرمودند: «خداوند شراب رو به خاطر اثرات و تباهی هایش حرام کرده، چون شرابخوار دچار لغزش می شه، نور انسانیتش از بین میره، جوانمردیش ویران می شه و به سمت گناهانی مثل خونریزی و زنا کشیده می شه. وقتی مست شد، دیگه امنیت نداره که ناآگاهانه به محارم خودش تجاوز کنه و جز بدبختی چیزی نصیبش نمی شه.» (علل الشرائع، ج۲، ص ۴۷۶) فکر کنید چقدر این حرف عمیقه و چقدر دقیق مضرات اجتماعی و اخلاقی شراب رو نشون می ده.
• شیطان یار و رفیق آدم می شه: پیامبر (ص) در حدیث دیگری فرمودند: «بنده تا شراب ننوشه، دینش در امانه، ولی همین که شراب بخوره، پرده بین خودش و خدا پاره می شه و شیطان رفیق و گوش و چشمش می شه و اونو به سمت بدی ها می کشه و از خوبی ها دور می کنه.» (نهج الفصاحة، ص ۶۳۹) این روایت خیلی تکون دهنده ست و نشون می ده شراب چقدر می تونه آدم رو از مسیر درست زندگی منحرف کنه.

همه فقها روی یه حرفن: حرمت قطعی شراب

با این همه آیه و روایت، طبیعیه که تمام فقهای اسلام، چه شیعه و چه سنی، روی حرمت شراب و هر ماده مسکر دیگه ای اتفاق نظر دارن. یعنی هیچ فقیهی رو پیدا نمی کنید که بگه شراب اشکالی نداره. این یه حکم اجماعی و قطعیه. فرقی هم نمی کنه اون ماده مسکر مایع باشه یا جامد، کمش آدم رو مست کنه یا زیادش. همین که ذاتش مست کننده باشه، مصرفش حرامه.

پس تا اینجا فهمیدیم که از نظر شرعی، شراب یه ماده پلید و حرامه که هم برای روح و هم برای جسم آدم مضره و هیچ خیری توش نیست. حالا بریم ببینیم تو اون شرایط خیلی خاص، وقتی دیگه چاره ای نمونده، حکم چی می شه؟

پس کی می شه شراب رو برای درمان خورد؟ (شرایط اضطراری و استثنایی)

خب، تا اینجا فهمیدیم که شراب کلاً حرامه و کلی مضرات داره. اما همیشه یه جاهایی هست که آدم گیر می افته و چاره ای نداره. تو فقه اسلام یه قاعده ای هست به اسم الضرورات تبیح المحظورات یعنی ضرورت ها، چیزهای حرام رو حلال می کنن. ولی این قاعده الکی و سرسری نیست، شرایط خیلی سخت و خاصی داره که نباید باهاش شوخی کرد.

قاعده الضرورات تبیح المحظورات به زبان ساده

بذارید با یه مثال ساده توضیح بدم. فرض کنید شما تو یه بیابون گیر افتادید و اگه آب نخورید، می میرید. تو اون شرایط، اگر هیچ آب حلالی پیدا نشه، حتی خوردن آب نجس هم برای حفظ جونتون جایزه. این همون قاعده اضطراره. اما نکته مهم اینه که هر نیازی ضرورت محسوب نمی شه. اینکه من دلم بستنی می خواد یا حوصله ام سر رفته، اینها ضرورت نیستن. ضرورت یعنی جایی که اگه این کارو نکنی، جونت یا یه عضو مهم بدنت به خطر بیفته و دیگه هیچ راه حلال و مشروعی هم برای نجات نباشه.

تو قضیه مصرف شراب برای درمان هم دقیقاً همینطوره. شرایط اضطرار تو فقه خیلی سختگیرانه تعریف شده و اصلاً شوخی بردار نیست. اینطور نیست که هر وقت یه مریضی کوچیک گرفتیم، بگیم ضروره و بریم سراغش! نه، قضیه خیلی جدی تر از این حرفاست.

مراجع عظام تقلید چی می گن؟ (فتاوای کلیدی)

حالا بیایید ببینیم مراجع تقلید ما که متخصصین احکام شرعی هستند، تو این مورد خاص چی میگن. معمولاً فتاوای مراجع تو این زمینه خیلی به هم نزدیکه و همشون تأکید روی سختگیری دارن:

حرف امام خمینی (ره)

امام راحل (ره) که مرجع عالیقدر و از بزرگ ترین فقهای ما بودند، در مورد درمان با مسکرات فرمودند: «نظر مشهور – بنابر آنچه که حکایت شده – این است که مداوا کردن با شراب بلکه با هر مسکری حتی در صورت انحصار جایز نیست، لیکن جواز آن خالی از قوت نیست به شرط آنکه علم داشته باشد که مرض قابل معالجه است و علم داشته باشد که ترک معالجه با آن به هلاکت یا به چیزی که نزدیک به آن است منتهی می شود و علم به منحصر بودن معالجه با آن به آن معنایی است که ذکر کردیم.» (ترجمه تحریر الوسیله، ج۲، ص ۱۷۶، م۳۵)

یعنی امام (ره) می فرمایند:

1. اولاً، باید یقین داشته باشی که بیماری قابل درمونه.
2. ثانیاً، باید یقین داشته باشی که اگه این درمان رو انجام ندی، به هلاکت می رسی یا یه آسیب خیلی جدی و جبران ناپذیر بهت وارد می شه.
3. ثالثاً، باید یقین داشته باشی که درمان بیماری فقط و فقط منحصر به استفاده از شرابه و هیچ جایگزین دیگه ای (حتی داروهای گرون تر یا سخت پیداشونده) وجود نداره.

ایشون یه نصیحت پایانی هم دارن که خیلی مهمه: «البته شدت مسأله شراب بر کسی مخفی نیست، پس شخص مریض به خوردن و معالجه با آن عجله نکند مگر آن که در صورت ترک مداوا با آن ولو به سبب موافقت عده ای از اطبای حاذق و صاحب دیانت و درایت ببیند که هلاکت یا مانند آن، به جانش می رسد، وگرنه باید بر مشقت صبر کند که شاید حضرت باری تعالی وقتی ببیند که او بر دینش محافظت دارد او را عافیت دهد، یا به جهت صبرش، به او ثواب جزیل عطا کند.» این یعنی حتی تو اوج سختی هم باید صبر و توکل کرد و تا مجبور نشدیم، سراغش نریم.

نظر آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)

مقام معظم رهبری هم نظر مشابهی با امام راحل دارن. ایشون هم می فرمایند که معالجه با شراب و بقیه مسکرات، فقط در صورتی جایزه که مطمئن باشی بیماری قابل علاجه، درمانش منحصر به همون شرابه و اگه مصرف نکنی، مرگ یا چیزی شبیه به مرگ (یه آسیب خیلی شدید و جبران ناپذیر) پیش میاد. باز هم تأکید روی یقین و انحصار درمانه.

فتوای آیت الله سیستانی (مدظله العالی)

آیت الله سیستانی هم همین شرایط سخت رو برای جواز مصرف شراب برای درمان مطرح می کنن: باید بدونی که درمان فقط با همینه، اگه مصرف نکنی به مرگ می رسی و مقدار مصرف هم باید فقط در حد رفع ضرورت باشه. پس ایشون هم با احتیاط و سخت گیری فراوان، این حکم رو صادر می کنن.

دیدگاه آیت الله مکارم شیرازی (مدظله العالی)

آیت الله مکارم شیرازی هم تو کتاب «احکام پزشکی» شون (ص ۲۲۸) تأکید دارن که خوردن شراب تنها در صورتی جایزه که ضرورت قطعی پیدا کنه، داروی منحصر به فرد باشه و جایگزینی نداشته باشه. ایشون اضافه می کنن که غالباً چنین نیست. یعنی خواصی که برای شراب می شمرن، طوری نیست که هیچ داروی دیگه نتونه مثل اون مؤثر باشه. این حرف ایشون خیلی مهمه و نشون می ده که اصلاً فکر نکنیم هر دردی رو می شه با شراب درمان کرد.

خلاصه کلام اینکه همه مراجع روی یه چیز اتفاق نظر دارن: شرایط جواز مصرف شراب برای درمان خیلی سخته و شوخی بردار نیست. اینطور نیست که تا یه مریضی کوچیک گرفتیم یا دکتر یه چیزی پیشنهاد داد که توش الکل بود، بگیم ضروره و بریم سراغش! نه، قضیه خیلی جدی تر از این حرفاست و پای دین و ایمان آدم در میونه.

جمع بندی فتاوا

می بینید که همه این بزرگواران، با اینکه ممکنه تو بعضی جزئیات فقهی تفاوت داشته باشن، اما تو این مورد خاص، روی یه چیز اساسی توافق دارن: محدودیت بسیار شدید و سختگیرانه برای مصرف شراب درمانی. دلیلش هم واضحه؛ حرمت شراب از نظر اسلام، پایه و اساس قوی داره و فقط در حد نهایی ترین شرایط اضطرار و برای حفظ جان، می تونه موقتاً کنار گذاشته بشه. اون هم نه به سادگی، بلکه با رعایت شرایط و ضوابطی که اشاره شد.

پزشکی نوین و شراب: دارو یا سَم؟

حالا که از منظر شرعی به قضیه نگاه کردیم و دیدیم که چقدر سختگیرانه با موضوع برخورد شده، بیایید ببینیم علم پزشکی نوین چی می گه. اصلاً آیا واقعاً شراب خواص درمانی خاصی داره که بتونه یه جایگزین منحصر به فرد باشه؟

شراب: یه سم تمام عیار برای بدن، نه دارو!

گفتیم که پیامبر اکرم (ص) فرمودند شراب درد است نه دوا. امروز علم پزشکی هم همین رو به وضوح ثابت کرده. الکل، که ماده اصلی شراب و سایر مسکرات است، یک سم شناخته شده برای بدن انسانه و روی تمام ارگان ها تأثیر منفی می ذاره. بیایید چندتا از مضرات علمیش رو مرور کنیم:

• کبد: یکی از اولین قربانیان مصرف الکل، کبده. مصرف زیاد الکل می تونه منجر به کبد چرب، هپاتیت الکلی و در نهایت سیروز کبدی (از کار افتادن کبد) بشه که خیلی وقتا کشنده ست.
• مغز و سیستم عصبی: الکل روی عملکرد مغز و اعصاب تأثیر مستقیم داره. حافظه رو مختل می کنه، باعث اختلالات شناختی می شه و در درازمدت می تونه خطر ابتلا به آلزایمر و انواع بیماری های عصبی رو بالا ببره. اون حس سرخوشی اولیه، فقط یه توهم موقته که بعدش کلی آسیب به مغز وارد می کنه.
• سیستم گوارش: مصرف الکل باعث تحریک و آسیب به مری، معده و روده می شه. زخم معده، التهاب لوزالمعده و حتی انواع سرطان های دستگاه گوارش (مری، معده، روده) از عوارض شناخته شده مصرف الکله.
• قلب و عروق: درسته که بعضی مطالعات قدیمی تر به فواید اندک الکل برای قلب اشاره داشتن، اما تحقیقات جدیدتر و جامع تر نشون داده که حتی مصرف کم الکل هم می تونه خطر ابتلا به فشار خون بالا، آریتمی قلبی (نامنظمی ضربان قلب) و سکته رو افزایش بده.
• اعتیادآوری: الکل یک ماده به شدت اعتیادآوره. وابستگی فیزیکی و روانی به الکل، زندگی فرد رو نابود می کنه و ترک اون هم فرایند بسیار سختیه که نیاز به کمک تخصصی داره.
• سرطان: سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مراکز معتبر تحقیقات سرطان به وضوح اعلام کردن که الکل یک عامل سرطان زا برای چندین نوع سرطان (سینه، کبد، مری، حلق، حنجره، روده بزرگ و دهان) است.

با این حساب، چطور ممکنه چیزی که خودش انقدر درد و بیماری میاره، بتونه درمان باشه؟ واقعاً این حدیث پیامبر (ص) که فرمود شراب درد است نه دوا، یک معجزه علمیه که سال ها پیش از کشف مضرات الکل توسط علم نوین، این حقیقت رو بیان کرده.

پیشرفت های پزشکی و وجود جایگزین ها: علم پزشکی دست خالی نیست!

تو عصر و زمانه ای که ما زندگی می کنیم، علم پزشکی پیشرفت های حیرت انگیزی داشته. هر روز داروهای جدید و روش های درمانی مدرن برای انواع بیماری ها کشف می شن. همین پیشرفت ها باعث شده که امروزه برای تقریباً هر بیماری، راه های درمانی مؤثر و بدون نیاز به الکل وجود داشته باشه.

حالا برگردیم به اون شرط انحصار درمان که مراجع تقلید روش تأکید داشتن. با این همه پیشرفت علمی، آیا واقعاً شرایطی پیش میاد که درمان یه بیماری، اون هم یه بیماری خطرناک و کشنده، فقط و فقط منحصر به مصرف شراب باشه؟ حقیقتش اینه که پزشکان متخصص و متعهد، تأکید می کنن که چنین شرایطی به شدت نادر و تقریباً محاله. یعنی اگه یه پزشک (حالا چه مسلمون و چه غیرمسلمون) به شما پیشنهاد داد که برای درمان فلان بیماری، شراب مصرف کنید، حتماً با چند پزشک دیگه مشورت کنید. به احتمال ۹۹.۹ درصد، راه های درمانی جایگزین و مطمئن تری وجود داره که به سلامت جسم و روح شما هم لطمه نزنه.

اینکه ممکنه یه داروی حلال، گرون تر یا سخت تر پیدا بشه، معمولاً به معنای انحصار درمان با شراب نیست. اضطرار واقعی جاییه که هیچ گزینه دیگه ای، حتی با صرف هزینه یا تلاش بیشتر، وجود نداشته باشه.

تفاوت الکل تو دارو با مصرف شراب

شاید براتون سؤال پیش بیاد که پس تکلیف بعضی داروها یا شربت ها که تو ترکیباتشون الکل دارن چیه؟ آیا اونا هم حرامن؟ این یه بحث جداست و نباید با مصرف شراب اشتباه گرفته بشه.

• الکل های طبی در داروها: بعضی از داروها، مثل شربت های سرفه یا بعضی از داروهای گیاهی، ممکنه مقدار کمی الکل (مثلاً اتانول) داشته باشن. این الکل معمولاً به عنوان حلال، نگهدارنده یا برای بهبود جذب دارو استفاده می شه. نکته مهم اینجاست که مقدار این الکل اونقدر کمه که مسکر نیست و وقتی شما به اندازه تجویز شده مصرف می کنید، مستی آور نیست. از نظر اکثر مراجع تقلید، اگر دارویی حاوی الکل باشه، اما مقدار الکلش اونقدر کم باشه که مسکر نباشه و باعث مستی نشه، مصرفش اشکال نداره (مگر اینکه اون الکل از ابتدا عین شراب باشه که اون هم باز جای بحث داره). البته اگه بشه جایگزین بدون الکل پیدا کرد، بهتره.
• الکل برای ضدعفونی: الکل هایی مثل الکل سفید یا اتانول که برای ضدعفونی زخم ها، دست یا ابزار پزشکی استفاده می شن، حکم متفاوتی دارن. این الکل ها برای مصرف خارجی هستن و خوردن اونها خطرناکه. استفاده ازشون برای ضدعفونی و امور پزشکی، به دلیل عدم مصرف خوراکی، از نظر شرعی مشکلی نداره و حتی واجبه برای حفظ سلامتی.

پس یه تفاوت بزرگ هست بین مصرف شراب (که به ذاته مست کننده ست و هدف از مصرفش مستی یا بهره گیری از خاصیت فرضی درمانیشه) با استفاده از الکل به عنوان یک جزء در دارو، اون هم در حدی که مسکر نیست و صرفاً کاربرد دارویی داره.

نکات پایانی و یه جمع بندی خودمانی

رسیدیم به آخر بحثمون. دیدید که موضوع حکم خوردن شراب برای درمان، یه قضیه ساده نیست و ابعاد مختلف شرعی، پزشکی و اخلاقی داره. بیایید یه جمع بندی کوتاه و خودمانی داشته باشیم و چندتا نکته مهم رو یادآوری کنیم.

شرایط جواز مصرف شراب برای درمان (یه یادآوری سریع):

برای اینکه دیگه هیچ ابهامی نمونه، دوباره اون پنج شرط اصلی رو که مراجع تقلید برای جواز مصرف شراب در شرایط اضطرار مطرح کردن، مرور می کنیم. یادتون باشه، باید همه این شروط با هم وجود داشته باشن:

• تشخیص قطعی بیماری: باید مطمئن باشی که واقعاً بیماری جدی داری که نیاز به درمان داره.
• انحصار درمان در شراب: باید کاملاً مطمئن باشی که هیچ راه درمان دیگه ای وجود نداره. هیچ داروی دیگه ای، هیچ روش دیگه ای، حتی اگر گرون تر یا سخت تر به دست بیاد، نباید باشه.
• خطر جانی یا ضرر جبران ناپذیر: اگه شراب رو مصرف نکنی، باید به مرگ یا یک آسیب جدی و جبران ناپذیر برای اعضای بدنت برسی. مریضی های عادی یا درد و رنج های قابل تحمل، شامل این مورد نمی شن.
• تأیید پزشکان حاذق و متدین: حتماً و حتماً باید این شرایط رو چندتا پزشک متخصص، با تجربه و متدین تأیید کنن. به حرف یه دکتر بسنده نکنید، خصوصاً اگه خودش آدم متدینی نباشه.
• مصرف به حداقل مقدار ممکن: حتی اگه همه شرایط بالا هم وجود داشت، باید فقط به اندازه ای شراب مصرف کنی که ضرورت رو برطرف کنه، نه بیشتر.

قبل از هر اقدامی: حتماً مشورت کن!

ببینید، این مسائل خیلی حساسن. پای دین و آخرت آدم در میونه. پس اگه خدای نکرده تو همچین موقعیتی قرار گرفتید، خواهشاً خودتون تصمیم نگیرید. اولین کاری که باید بکنید اینه که:

• با مرجع تقلید خودتون یا دفتر ایشون تماس بگیرید و ازشون استفتا کنید (همون سؤال شرعی).
• با چندتا پزشک حاذق و متعهد و ترجیحاً متدین مشورت کنید و مطمئن بشید که آیا واقعاً راه دیگه ای نیست یا نه.

این مشورت ها به شما کمک می کنه تا با اطمینان خاطر بیشتری تصمیم بگیرید و از وسوسه های شیطانی یا حرف های بی اساس بقیه، دور بمونید.

آخر حرف و یه توصیه دوستانه

بذارید یه جمله از ته دل بگم: حفظ دین و ایمانمون، حتی تو سخت ترین شرایط هم برای ما مسلمون ها خیلی مهمه. خداوند متعال که انقدر به ما مهربونه و خودش حکیم مطلقه، هیچوقت برای ما بن بست نمی ذاره. شاید یه راهی به نظرمون سخت بیاد یا طول بکشه، اما همیشه راه های حلال و مشروع برای رسیدن به اهدافمون هست.

یادمون باشه که توکل به خدا، خیلی از درها رو باز می کنه. اگر با ایمان و صبر دنبال راه های درمانی حلال باشیم، مطمئناً خداوند هم بهمون کمک می کنه و بهترین رو برامون رقم می زنه. به قول معروف: نابرده رنج، گنج میسر نمی شود. برای سلامتی هم همینطوره. شاید مجبور باشیم کمی بیشتر تلاش کنیم یا سختی بکشیم، اما ارزشش رو داره که هم جسممون سالم بمونه، هم روحمون و هم دینمون دست نخورده.

امیدوارم این مقاله بهتون کمک کرده باشه تا دید روشن تری نسبت به حکم خوردن شراب برای درمان پیدا کنید و در صورت نیاز، بهترین تصمیم رو برای خودتون بگیرید. سلامتی و عافیت جسمی و روحی برای همتون آرزو می کنیم.