بازی پنهان پوتین از قلب قاره سیاه تا دریای سرخ

وال استریت ژورنالبا انتشار گزارشی اختصاصی مدعی شود: «ویکتور بوت دلال روسی سلاح که به «تاجر مرگ» نیز معروف است تقریباً دو سال پیش به ازای آزادی بریتنی گریر ستاره بسکتبال آمریکایی از زندان ایالات متحده آزاد شد. گفته می شود او بار دیگر به میدان تجارت بازگشته و تلاش دارد تا میانجیگری ارسال تسلیحات سبک به یمن را اجرایی کند. این مرد ۵۷ ساله که ظاهراً زندگی اش الهام بخش فیلم هالیوود سال ۲۰۰۵ با نام “ارباب جنگ” با بازی نیکلاس کیج بود دهه ها را صرف فروش سلاح های ساخت شوروی در آفریقا آمریکای جنوبی و خاورمیانه کرد تا اینکه در سال ۲۰۰۸ در ایالات متحده بازداشت شد.»

پشت پرده معامله سلاح در یمن

وال استریت ژورنال در ادامه یادداشت خود مدعی شد «ویکتور بوت پس از آزادی به حزب راست افراطی طرفدار کرملین پیوسته و در سال ۲۰۲۳ در مجلس محلی پیروز شد و ظاهراً ورق زندگی اش به عنوان دلال سلاح برگشته است. با این همه آنگونه که وال استریت ژورنال به نقل از یک مقام امنیتی اروپا و سایر منابع آشنا ادعا کرده است ماه اوت زمانی که نمایندگان یمن برای خرید ۱۰ میلیون دلار سلاح خودکار به مسکو سفر داشتند با او دیدار کردند.»

به نوشته این نشریه «نقل و انتقالات بالقوه تسلیحاتی که هنوز تحویل داده نشده اند بسیار کمتر از فروش موشک های ضدکشتی یا ضدهوایی روسیه است تجهیزاتی که می تواند تهدیدی قابل توجه برای ارتش ایالات متحده جهت محافظت از کشتی های بین المللی در برابر حملات یمن باشد. دولت بایدن نگران است که روسیه چنین تسلیحات پیشرفته ای را در اختیار یمن قرار دهد تا بدین طریق حمایت واشنگتن از اوکراین را تلافی کند اما هیچ مدرکی مبنی بر ارسال موشک ها یا دست داشتن بوت در چنین معامله ای وجود ندارد. با این حال به ادعای وال استریت ژورنال حتی ارسال تسلیحات کوچک به یمنی ها نیز با مخالفت واشنگتن مواجه خواهد شد زیرا ایالات متحده یمن را در لیست سیاه خود قرار داده است.»

بازی پنهان مسکو

از همین روبه ادعای واشنگتن تسلیح دشمن در مناقشه خاورمیانه نشان دهنده تمایل روسیه به تشدید تنش هاست بازیگری که رابطه ای نزدیک با ایران برقرار کرد اما حالا در میانه تنش میان ایران و اسرائیل تلاش دارد تا خود را از آتش دور نگاه دارد. استیو زیسو وکیل نیویورکی که وکالت بوت در ایالات متحده را بر عهده داشت از گفتگو در مورد اینکه آیا موکلش با یمنی ها ملاقات کرده است یا خیر خودداری کرد. زیسو گفت: «ویکتور بوت بیش از بیست سال است که در حوزه های تجارت و حمل و نقل فعالیت نکرده است. اما اگر دولت روسیه به او اجازه دهد تا انتقال تسلیحات به یکی از دشمنان آمریکا را تسهیل کند نمی توان به ماموریتش خرده گرفت چرا که او همان کاری را می کند که آمریکا در ارتباط با اوکراین انجام می دهد.»

به ادعای منابع آگاه «معامله تسلیحات سبکی که گفته می شود بوت واسطه آن بوده با دو نماینده یمنی ها انجام شده؛ همان هایی که تحت پوشش خرید سموم و وسایل نقلیه به مسکو سفر کرده و از کارخانه لادا بازدید کرده اند. منابع آگاه نمی دانند که آیا توافق مذبور به دستور کرملین انجام شده یا مسکو به طور ضمنی آن را تایید کرده است. در حالی که یمنی ها به دنبال تسلیحات ساخت روسی بوده اند وال استریت ژورنال نتوانست منبع مشخصی برای تامین برنامه ریزی شده چنین سلاح هایی بیابد. همزمان سخنگوی یمنی ها از اظهارنظر در این باره خودداری کرد. کرملین نیز ساکت است. با این همه به ادعای یک مقام اروپایی و یک منبع آگاه دو محموله اول مورد توافق عبارت است از تسلیحاتی ای کی-۷۴ که نسخه های ارتقا یافته تفنگ های ای کی ۴۷ هستند. با این همه به ادعای ناظران یمنی ها درباره سایر سلاح هایی که روس ها حاضر باشند آن را به طور بالقوه بفروشند از جمله موشک های ضدتانک کورنت و سلاح های ضدهوایی رایزنی هایی داشته اند. یمنی ها گفتند که این محموله ها می تواند از اوایل اکتبر به بندر حدیده تحت پوشش مواد غذایی ارسال شود جایی که روسیه قبلاً چندین محموله غله را فرستاد.»

رد پای دلال سلاح از قلب قاره سیاه تا خاورمیانه

زمانی که بوت دسامبر ۲۰۲۲ در جریان مبادله زندانیان آزاد شد مقامات کاخ سفید حکم به آزادی اش را تصمیمی دشوار اما تنها راه برای خارج کردن گرینر از مستعمره کیفری روسیه توصیف کردند. آن ها تأکید داشتند که بوت قبلاً ۱۲ سال در زندان های ایالات متحده سپری کرده است. جیک سالیوان مشاور امنیت ملی در آن بازه زمانی گفت که دولت ایالات متحده خطرات آزادی بوت را قبل از مبادله ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیده که چنین ریسک پذیری قابل قبول است. سالیوان گفت: «ما معتقدیم که می توانیم این چالش ها را مدیریت کنیم اما به طور مداوم در برابر هرگونه تهدیدی که ویکتور بوت ممکن است برای آمریکایی ها برای ایالات متحده در آینده ایجاد کند هوشیار خواهیم ماند». مشاور امنیت ملی آمریکا در ادامه گفت «به این نکته اشاره می کنم که در روسیه فضا برای مانور قاچاقچیان اسلحه و مزدوران فراهم است». سخنگوی شورای امنیت ملی به درخواست ها برای اظهارنظر در مورد فعالیت های فعلی بوت پاسخی نداد.

بوت از زمان آزادی از زندان اغلب در تلویزیون روسیه به عنوان مفسر سیاست این کشور و منتقد ایالات متحده ظاهر شده؛ آمریکایی که به ادعای بوت مصمم به تجزیه روسیه است. همچنین گهگاه در رسانه های روسیه از او به عنوان کارشناس تجارت سلاح یاد می شود. بوت در یکی از برنامه ها گفت که تصویری از ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را در طول دوران حبس خود در ایالات متحده روی دیوار سلول خود نگه داشته و قویاً از حمله به اوکراین حمایت کرده است. فروش سلاح به یمن (ادعایی) می تواند موجب شود تا او تیتر یکی از بحث برانگیزترین تجارت های جهانی با مشتری خاص تبدیل شود.

بوت در سال ۱۹۶۷ در دوشنبه تاجیکستان که در آن زمان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود به دنیا آمد بر اساس سوابق رسمی دلال سلاح روسی ابتدا به عنوان مترجم نظامی خدمت می کرد و فرانسه انگلیسی عربی فارسی و پرتغالی را یاد می گرفت. او در طول جنگ داخلی دهه ۱۹۸۰ برای کمک به نیرو های آنگولا به آن منطقه اعزام شد. پس از انحلال بلوک کمونیست در سال ۱۹۹۱ بوت هواپیما های باری نظامی روسیه را خریداری و از آن ها برای انتقال نیرو های حافظ صلح سازمان ملل در آفریقا استفاده کرد. اولین بار پس از اینکه ایالات متحده در سال ۲۰۰۵ او را به دلیل تجارت اسلحه با چارلز تیلور رئیس جمهور سابق لیبریا و مجرم جنگی محکوم کرد در معرض دید عموم قرار گرفت. کارشناسان سازمان ملل همچنین او را به نقض تحریم های تسلیحاتی بین المللی علیه آنگولا و جمهوری دموکراتیک کنگو متهم کردند. بوت که در سال ۲۰۰۸ در یک عملیات سریع در تایلند توسط ماموران اداره مبارزه با مواد مخدر ایالات متحده که خود را به عنوان شورشیان چپ کلمبیایی معرفی می کردند دستگیر شد در سال ۲۰۱۱ به جرم توطئه برای کشتن آمریکایی ها و تلاش برای فروش سلاح به شورشیان کلمبیایی به تحمل ۲۵ سال زندان محکوم شد. حالا ادعا می شود که میانجی فروش سلاح روس ها به یمن است گروهی که به ادعای وال استریت ژورنال از فردای ۷ اکتبر به کشتی های اسرائیلی و متحدانش دریای سرخ و باب المندب حمله کرده اند این گروه همزمان بار ها مواضع تل آویو را هدف قرار دادند.